"Za śmierć ilu Żydów są według pani odpowiedzialni Polacy?" - zapytała "Rzeczpospolita" dr Alinę Całą z Żydowskiego Instytut Historycznego."W pewnym sensie za śmierć wszystkich 3 milionów" - odpowiedziała.
>>> To kłamsto - odpowiada Całej Piotr Zaremba
W wywiadzie dla gazety pracowniczka ŻIH stawia kontrowersyjną tezę. Twierdzi, że duchowni Kośćioła Katolickiego oraz endecy przygotowali Polaków do roli współorganizatorów zagłady. Antysemityzm ekonomiczny był uzasadniany rasizmem, a antyjudaizm katolicki stał się rasistowski, pochwalający politykę Hitlera - mówi Alina Cała.
Obóz Narodowo-Radykalny wysunął projekty masowych deportacji, połączonych z żądaniem, żeby to Żydzi sfinansowali swoje wygnanie. Właśnie to zrobili hitlerowcy (...). Oenerowcy i klerykalni antysemici domagali się tworzenia otoczonych murem gett. Ich życzenie spełnili okupanci - dodaje naukowiec.
W niektórych podziemnych gazetach endeckich można znaleźć wręcz entuzjazm dla tego, że Niemcy lt;załatwiają za nas problemgt;. Było tylko jedno zmartwienie - co w przyszłości zrobić z tymi Żydami, którzy przeżyją - twierdzi dr Cała. Polak, który przed wojną by bombardowany kościelną i endecką agitacją antysemicką, musiał mieć rozterki, czy ratowanie Żydów jest moralne (...). Nie da się wymordować 3 milionów ludzi bez bierności społeczeństwa - mówi Cała.