Subskrybuj nas na Youtube
Od 2 sierpnia 2024 roku roślina o nazwie pistia rozetkowa (Pistia stratiotes), ryba przydenka żebrowata (Fundulus heteroclitus) oraz żaba platana szponiasta (Xenopus laevis) są uznawane za IGO, czyli inwazyjne gatunki obce.
Obserwuj kanał Dziennik.pl na WhatsAppie
Pod pojęciem IGO (Invasive Alien Species, IAS) kryją się gatunki, które ze względu na swoją dużą zdolność do ekspansji poza swoim naturalnym zasięgiem mogą powodować poważne zagrożenie dla różnorodności biologicznej na danym terenie, a nawet zagrożenie dla gospodarki i zdrowia publicznego.
Inwazyjny gatunek obcy – jakie może stanowić zagrożenie?
Gatunki z listy IGO mogą stwarzać spore zagrożenie na wielu różnorodnych obszarach. Mogą np. konkurować z rodzimymi gatunkami o zasoby takie jak pożywienie, woda i przestrzeń życiowa co może prowadzić do zmniejszenia populacji rodzimych gatunków lub nawet ich wyginięcia.
Dodatkowo, inwazyjne gatunki mogą zmieniać strukturę i funkcjonowanie ekosystemów np. zmieniając skład gleby, co wpływa na inne rośliny i zwierzęta. Niektóre inwazyjne gatunki zwierząt są drapieżnikami, które mogą bezpośrednio zagrażać rodzimym gatunkom. Na dodatek, inwazyjne gatunki mogą krzyżować się z rodzimymi, co prowadzi do utraty genetycznej odrębności rodzimych gatunków.
Inwazyjne gatunki mogą niszczyć uprawy, co prowadzi do strat w produkcji rolniczej, uszkadzać drzewa i lasy niszcząc całe populacje drzew i zmieniać ekosystemy wodne wpływając na populacje ryb i inne zasoby wodne. Mogą również stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego przenosząc choroby i pasożyty, które zagrażają zdrowiu ludzi (jak np. komary Aedes aegypti).
Nowe gatunki IGO – co zrobić gdy je posiadamy?
Od 2 sierpnia 2024 roku zakazane jest m.in. przetrzymywanie, sprzedaż oraz wwóz na teren Unii Europejskiej nowych gatunków roślin i zwierząt, które zostały uznane za inwazyjne gatunki obce. Stwierdzenie tych gatunków w środowisku należy natomiast zgłosić do gminy.
Co zrobić, gdy jesteśmy posiadaczami okazów tych gatunków? Osoby, które posiadają okazy gatunków platany szponiastej, przydenki żebrowatej i pistii rozetkowej powinny złożyć wniosek o zezwolenie na ich przetrzymywanie lub transport do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Mogą je też przekazać osobom lub instytucjom mającym odpowiednie zezwolenia.
Z kolei podmioty, takie jak np. szkółki roślin, sklepy zoologiczne, które posiadają zapasy danych roślin lub zwierząt mają prawo od 2 sierpnia 2024 roku przetrzymywać i przemieszczać je:
- przez rok (czyli do 2 sierpnia 2025 roku) – w celu sprzedaży lub przekazania do celów niekomercyjnych innym podmiotom posiadającym stosowne zezwolenie,
- do dwóch lat (czyli do 2 sierpnia 2026 roku) – w celu sprzedaży lub przekazania innym podmiotom prowadzącym badania naukowe lub ochronę ex situ, bądź wykorzystującym IGO do celów medycznych, posiadającym stosowne zezwolenie.
Kara za posiadanie gatunku uznawanego za IGO
Osoba, która narusza przepisy dotyczące IGO popełnia przestępstwo lub wykroczenie i może zostać obciążona administracyjną karą pieniężną nawet do 1 000 000 zł!