Pryszczyca w Polsce: Służby czuwają, granice pod kontrolą

Polska pozostaje krajem wolnym od pryszczycy – potwierdza Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Mimo zagrożenia ze strony państw sąsiednich, w naszym kraju nie odnotowano żadnego ogniska tej groźnej choroby zwierząt. Wszystkie próbki pobrane od dzików i jeleni na terenach przygranicznych dały wynik ujemny. Równocześnie służby weterynaryjne i sanitarne prowadzą wzmożone kontrole transportów zwierząt oraz produktów pochodzenia zwierzęcego. Zabezpieczone są przejścia graniczne, a sklepy i targowiska podlegają ścisłemu nadzorowi. Konsumenci mogą czuć się bezpiecznie – żywność pochodzenia zwierzęcego w Polsce pochodzi ze sprawdzonych źródeł.

Pryszczyca w Polsce: Nie odnotowano żadnego ogniska

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, tj. Zespół Zarządzania Kryzysowego MRiRW, koordynujący działania zabezpieczające przed transmisją wirusa pryszczycy na terytorium RP przekazuje poniżej najważniejsze informacje.

W Polsce nie odnotowano żadnego ogniska pryszczycy, a sytuacja epidemiologiczna Słowacji i Węgier nie ulega zmianie od 4 kwietnia br.

Wczoraj wygasła decyzja Komisji Europejskiej ustanawiająca obszar buforowy na terenie Niemiec, co oznacza, że od dziś Niemcy (podobnie jak Polska) mają status kraju wolnego od pryszczycy.

Inspekcja Weterynaryjna na bieżąco monitoruje sytuację epizootyczną i w każdym przypadku, gdy zachodzi jakiekolwiek podejrzenie, przeszkoleni pracownicy inspekcji pobierają od zwierząt próbki do badań w kierunku pryszczycy. Badaniom poddawane są także zwierzęta dzikie. Od stycznia do wczoraj przebadano 278 dzików i 80 jeleniowatych w powiatach położonych na granicy z Brandenburgią. Wszystkie wyniki badań były ujemne co oznacza, że wirus z Niemiec nie przedostał się na terytorium Polski.

Kontrole transportów na południowej granicy Polski

Przed wzmożonym przedświątecznym ruchem granicznym przypominamy, że w związku z prowadzonymi działaniami prewencyjnymi, wszystkie transporty pojazdów przewożących przez południową granicę Polski żywe zwierzęta parzystokopytne, w tym gatunki wrażliwe (bydło, owce, kozy i świnie), produkty pochodzenia zwierzęcego uzyskane z ww. zwierząt, produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego, w tym karmę dla zwierząt domowych, obornik, słomę i siano kierowane są do przejść granicznych zlokalizowanych:

• w województwie podkarpackim – przejście graniczne Barwinek;
• w województwie małopolskim – przejście graniczne Chyżne;
• w województwie śląskim – przejście graniczne Cieszyn-Boguszowice i autostrada A1 – Gorzyczki(granica polsko-czeska) oraz przejście graniczne Zwardoń (granica polsko-słowacka);
• w województwie opolskim – przejście graniczne Trzebina.

Wszystkie transporty na w/w towary są kontrolowane, a pojazdy poddawane są pełnej dezynfekcji. Mapa przejść granicznych jest dostępna również na stronie internetowej GIW: https://bip.wetgiw.gov.pl/pr/fmd/.

Intensywne kontrole, ze względu na przedświąteczną aktywność handlową, trwają także w sklepach, na placach handlowych i targowiskach. W Polsce konsumenci mogą nabywać towary z bezpiecznych źródeł pochodzenia. Przypominamy, w placówkach oferujących artykuły mięsne (także wielkopowierzchniowych) intensywne kontrole prowadzi Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Wzmożone kontrole mięsa w zakresie znakowania i identyfikacji kraju pochodzenia oraz mleka pozyskiwanego od zwierząt parzystokopytnych (w szczególności bydła, owiec, kóz i świń) ze szczególnym uwzględnieniem krajów, na których terytorium potwierdzono ogniska pryszczycy (Słowacja, Węgry oraz Niemcy) prowadzone są również przez Państwowa Inspekcję Sanitarną. Każdorazowo, w przypadku ujawnienia produktów pochodzących z nielegalnych źródeł, należy niezwłocznie powiadomić właściwe miejscowo organy Inspekcji Weterynaryjnej.

Pryszczyca - co to jest za choroba?

Pryszczyca (Foot and mouth disease - FMD) jest zakaźną i wysoce zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich - podaje na swojeje stronie internetowej Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kołobrzegu. Chorują najczęściej krowy, świnie, kozy, owce. Wirus, który jest wysoce zakaźny dla zwierząt, charakteryzuje się dużą odpornością w środowisku i łatwo szerzy się niezależnie od warunków atmosferycznych. Kraje, w których wystąpi FMD, narażone są na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, a także obowiązkową likwidację stad, w których stwierdzono zakażenie.

Polska jest uznana za kraj urzędowo wolny od tej choroby przez Światową Organizację ds. Zdrowia Zwierząt (WOAH). Ostatni potwierdzony przypadek pryszczycy u zwierząt w Polsce odnotowano 54 lata temu (w 1971 r.).

Pryszczyca u ludzi: Czy jest groźna?

Pryszczyca jest zakaźną i zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych i domowych oraz dzikich. Czynnikiem etiologicznym jest wirus pryszczycy Picornavirus aphtae z rodziny Picornaviridae. Ludzie mogą ulec zakażeniu, ale zachorowania u ludzi występują sporadycznie, a ich przebieg jest łagodny. Ludzie zarażają się w wyniku bezpośredniego kontaktu z chorym zwierzęciem wydalającym wirusa, jak również spożywając surowe skażone patogenem mięso, zawierające wirusy niepasteryzowane mleko i niepasteryzowane przetwory mleczne. Zakażeniu sprzyjać mogą wszelkie uszkodzenia naskórka i błon śluzowych.

Wszelkie informacje na temat źródeł i dróg zakażenia, zasad ochrony zwierząt oraz sytuacji epizootycznej dostępne są na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/pryszczyca

Choroba nie powoduje u ludzi powikłań, ani zgonów. Okres inkubacji zakażenia u ludzi wynosi 2-12 dni, średnio 3-4 dni. Objawy obejmują zmiany pęcherzykowe na błonach śluzowych jamy ustnej, na skórze dłoni/stopach, ale także gorączkę, ból gardła, bóle głowy czy kręgosłupa. Przebieg choroby jest łagodny i kończy się wyzdrowieniem w ciągu 8-14 dni. Nie zgłoszono przypadków przenoszenia się choroby z człowieka na człowieka.

U ludzi, w szczególności u dzieci, objawy choroby mogą być podobne do wirusowej choroby dłoni, stóp i ust (zwanej też chorobą bostońską lub enterowirusowym pęcherzykowym zapaleniem jamy ustnej dłoni, stóp i ust).

Czy pryszczyca u ludzi jest w Polsce objęta obowiązkiem zgłaszania?

W Polsce zgłaszanie przypadków zachorowań na pryszczycę u ludzi jest obowiązkowe na podstawie przepisów ustawy z dnia z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2024 r. poz. 924 z późn. zm.) oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 grudnia 2019 r. w sprawie zgłaszania podejrzeń i rozpoznań zakażeń, chorób zakaźnych oraz zgonów z ich powodu (Dz. U. z 2023 r. poz. 1045).

Zapobieganie

Zapobieganie pryszczycy polega na weterynaryjnym monitoringu biernym i czynnym zdrowia populacji bydła i świń oraz zwalczaniu ognisk choroby w przypadku jej wystąpienia poprzez eliminację zakażonych zwierząt.

Prowadzi się również nadzór epidemiologiczny w środowisku osób narażonych na zakażenie wirusem pryszczycy. W przypadku wystąpienia objawów choroby należy zgłosić się do lekarza.

Indywidualna profilaktyka polega na stosowaniu środków ochrony osobistej oraz wzmożonej higieny podczas kontaktu ze zwierzętami hodowlanymi produktami pochodzenia zwierzęcego oraz na ochronie skóry przed urazami. Jako dodatkowy ogólny środek ostrożności zaleca się unikanie odwiedzania gospodarstw na obszarach dotkniętych pryszczycą i spożywania niepasteryzowanego mleka, nabiału lub produktów mięsnych pochodzących od zakażonych zwierząt.

Wszystkie zwierzęta, z których pozyskuje się mięso, przechodzą indywidualne badanie przed i poubojowe w celu potwierdzenia bezpieczeństwa wytworzonych produktów.

W przypadku wybuchu ogniska pryszczycy przepisy UE zakazują przemieszczania zwierząt zakażonych lub podejrzanych o zakażenie wirusem pryszczycy. Zakazane jest również wprowadzanie na rynek produktów pochodzących od tych zwierząt. Ma to na celu zapobiegnięcie dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa.