Od nowego roku poprawne będą formy, które dotąd uznawano za błędne. Zamiast "londyńczyk" napiszemy "Londyńczyk", a obok "niemiły" pojawią się również "niemilszy" i "nienajmilszy". Rewolucja? RJP przekonuje, że raczej długo wyczekiwane uproszczenie.

Polacy coraz częściej wyjeżdżają na święta. Oto najpopularniejsze kierunki
Polacy coraz częściej wyjeżdżają na święta. Oto najpopularniejsze kierunki

Zobacz również

Dlaczego zmienia się ortografia?

Rada Języka Polskiego podkreśla, że język ma służyć użytkownikom, a nie ich zniechęcać. W maju 2024 roku zapowiedziano 11 zmian, które – jak zaznaczono – dotyczą wyłącznie tzw. zasad konwencjonalnych, a nie samej struktury języka.

Reklama

Celem jest:

uproszczenie reguł,

ujednolicenie zapisu,

ograniczenie liczby wyjątków,

zmniejszenie liczby błędów ortograficznych.

Jak zaznaczyła RJP, wiele z tych zmian postulowano już od lat, jednak dopiero teraz udało się nadać im moc obowiązującą. To największa korekta zasad pisowni od 1936 roku.

Co ważne dla uczniów i maturzystów

Z myślą o osobach zdających egzaminy Rada uspokaja: w latach 2026–2030 na egzaminie ósmoklasisty, maturze i egzaminach eksternistycznych akceptowane będą zarówno stare, jak i nowe zasady pisowni. To czas przejściowy, który ma pomóc w oswojeniu się z nowymi regułami.

Nowe zasady ortograficzne od 1 stycznia 2026. Najważniejsze zmiany

Reklama

1. Wielka litera w nazwach mieszkańców

Od 2026 roku poprawne będą formy typu Warszawianin, Zgierzanin, Mokotowianin, Ochocianka. Dotyczy to także mieszkańców dzielnic, osiedli i wsi. Dopuszczalna będzie również pisownia małą lub wielką literą nieoficjalnych nazw etnicznych, np. angol / Angol, kitajec / Kitajec.

2. Wielka litera w nazwach egzemplarzy marek

Nie tylko samochód marki Ford, ale także: pod oknem stoi czerwony Ford – taka pisownia będzie poprawna.

3. Rozdzielna pisownia „by” ze spójnikami

Od nowego roku napiszemy:

"Zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry", a nie: "czyby".

4. „Nie” zawsze łącznie z imiesłowami odmiennymi

Koniec z analizą znaczeniową. Formy takie jak niezrobiony, nienapisany, nieśpiewający zapisujemy zawsze łącznie.

5. Przymiotniki od nazwisk – małą literą

Formy typu:

dramat szekspirowski,

koncert chopinowski,

wiersz miłoszowski

zawsze zapisujemy małą literą.

W archaicznych formach typu Jackowe dzieci / jackowe dzieci dopuszczalne będą oba zapisy.

6. "Pół-" najczęściej łącznie

Poprawne będą formy:

półzabawa, półserio, półspał

Z łącznikiem zapiszemy określenia jednej osoby, np. pół-Polka, pół-Francuzka.

7. Więcej swobody w wyrażeniach typu "tuż tuż"

Dopuszczalne będą trzy wersje:

tuż-tuż

tuż, tuż

tuż tuż

8. Więcej wielkich liter w nazwach własnych

Zmiany obejmą m.in.:

pełne nazwy lokali: Kawiarnia Literacka, Kino Charlie, Restauracja pod Żaglami

nagrody i tytuły: Nagroda Nobla, Nagroda Pulitzera, Honorowy Obywatel Miasta Krakowa

9. Przedrostki: więcej elastyczności

Możliwa będzie pisownia łączna i rozdzielna w formach typu:

superpomysł / super pomysł

ekożywność / eko żywność

Jeśli wyraz zaczyna się wielką literą, stosujemy łącznik: super-Europejczyk.

10. "Niby-" i "quasi-" zawsze łącznie

Np. nibyartysta, quasinauka.

Przed nazwami własnymi – z łącznikiem: niby-Polak, quasi-Anglia.

11. "Nie" łącznie także w stopniu wyższym i najwyższym

Poprawne będą formy:

niemiły – niemilszy – nienajmilszy

nielepiej, nienajlepiej

Co się nie zmienia?

Rada Języka Polskiego wycofała się ze zmiany dotyczącej wielowyrazowych nazw geograficznych. Nadal poprawna będzie forma "cieśnina Bosfor", a nie "Cieśnina Bosfor".

Rewolucja czy ułatwienie?

Choć zmiany mogą wydawać się radykalne, w praktyce wiele osób już wcześniej intuicyjnie stosowało te formy. Nowe zasady mają przede wszystkim uprościć pisownię i zmniejszyć liczbę błędów, a nie komplikować język.