Tajemnica pulsującej gwiazdy
O odkryciu międzynarodowego zespołu astronomów informuje CNN. Naukowcy starali się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego gwiazda pulsar PSR J1023+0038 stale zmienia swoją jasność. Znajduje się ona w gwiazdozbiorze Sekstans 4500 lat świetlnych od Ziemi.
Szybko wirujące gwiazdy zostały nazwane pulsarami, ponieważ obracając się uwalniają wiązki promieniowania elektromagnetycznego, emitując pulsujące światło. Są jak latarnie morskie na niebie.
Badana przez naukowców gwiazda jest jeszcze bardziej niezwykła, bo niektóre z jej impulsów są jaśniejsze niż inne. Wygląda to dokładnie tak, jakby przełączały się między różnymi trybami.
Droga do rozwikłania kosmicznej zagadki
Pulsar J1023+0038 wraz z towarzyszącą mu gwiazdą został odkryty w 2007 roku. W ostatnich 10 latach teleskopy zarejestrowały jego zaskakującą aktywność. Pulsar zaczął wysysać materię z towarzyszącej mu gwiazdy, a wtedy jego charakterystyczna pulsująca wiązka światła zniknęła.
"Byliśmy świadkami niezwykłych kosmicznych zdarzeń, w których ogromne ilości materii, podobne do kosmicznych kul armatnich, są wystrzeliwane w przestrzeń kosmiczną w bardzo krótkim czasie dziesiątek sekund od małego, gęstego obiektu obracającego się z niewiarygodnie dużymi prędkościami" - powiedziała główna autorka badania Maria Cristina Baglio, badaczka z New York University.
Pulsar wszedł w stały naprzemienny cykl działania w trybie wysokim i niskim. Najpierw uwalnia promieniowanie rentgenowskie, ultrafiolet i fale światła widzialnego, a następnie robi się ciemniejszy, uwalniając więcej fal radiowych niż fal światła. Każdy z tych dwóch trybów trwa od kilku sekund do kilku minut.
Zaskakujące wnioski naukowców
Astronomowie zaczęli dokładnie obserwować różne rodzaje emitowanego przez pulsar światła. "Nasza bezprecedensowa kampania obserwacyjna mająca na celu zrozumienie zachowania pulsara obejmowała tuzin najnowocześniejszych teleskopów naziemnych i kosmicznych" - mówi współautor badania Francesco Coti Zelati z Instytutu Nauk Kosmicznych w Barcelonie.
Tylko w jednym miesiącu odnotowano ponad 280 przełączeń między trybami. Okazało się, że wywołuje je wymiana materii między pulsarem, a towarzyszącą mu gwiazdą. Gdy pulsar ją wysysa, uwalnia się niej gaz, który tworzy dysk wokół pulsara zanim opadnie w jego kierunku.
"Odkryliśmy, że przełączanie trybów wynika ze skomplikowanego wzajemnego oddziaływania między wiatrem pulsara, przepływem wysokoenergetycznych cząstek wydmuchiwanych z niego i materią płynącą w jego kierunku" - mówi współautor badania.
W trybie niskim, ta sama materia jest uwalniana z pulsara wąskim strumieniem. Uwolniona materia jest pchana przez wiatr wiejący z niego wiatr. Podgrzewa on gwiezdną materię, powodując jej świecenie w różnych falach świetlnych. A to aktywuje z kolei tryb wysoki.
Proces powtarza się, kiedy strumień nadal odpycha więcej materii od gwiazdy, co powoduje odsunięcie gorącej, świecącej materii i przywrócenie trybu wysokiego.