Kobiety doświadczają średnio 450 menstruacji w ciągu całego życia. Na ten moment lista badań poświęconych związkowi między cyklem a zmianami w mózgu jest dość skromna. Dotychczasowe analizy skupiały się głównie na wpływie hormonów na komunikację mózgową w kontekście funkcji poznawczych. Zespół pod kierownictwem neurobiologów Elizabeth Rizor i Viktorii Babenko zaprosił do badania 30 kobiet. W jego trakcie śledzono, jakie zmiany pojawiają się w mózgu w określonej fazie cyklu.
Zmiany hormonalne a struktura mózgu ー zaskakujące powiązania
Naukowcy dostrzegli, że fluktuacje hormonów mają wpływ na mikrostrukturę białej masy. Jest to tłuszczowa sieć włókien neuronalnych, które przekazują informacje między poszczególnymi obszarami istoty szarej. Ta z kolei stanowi jeden z podstawowych elementów tworzących ośrodkowy układ nerwowy. Badania przeprowadzono podczas trzech faz ー w trakcie menstruacji, owulacji i środkowej fazy lutealnej. Okazało się, że zmieniający się poziom hormonów powoduje jednoczesną zmianę objętości szarej i białej masy oraz objętości płynu mózgowo-rdzeniowego. Największe zmiany objętości białej masy występowały tuż przed owulacją. To czas, gdy poziom hormonów 17β-estradiolu i hormonu luteinizującego gwałtownie rośnie.
Przed owulacją rośnie także hormon folikulotropowy, odpowiedzialny za stymulowanie pęcherzyków jajnikowych. Przeprowadzone badania wykazały, że powoduje on wzrost grubości szarej masy. Po owulacji zaobserwowano wzrost progesteronu, a jednocześnie zmniejszenie objętości płynu mózgowo-rdzeniowego.
Cykl menstruacyjny a zdrowie psychiczne
Na ten moment nie wiadomo, jakie może być znaczenie tych powiązań. Przeprowadzone analizy stanowią jednak podstawę dla przyszłych badań. Być może uda się dzięki nim zrozumieć przyczyny nietypowych i poważnych problemów natury psychicznej, które mają związek z menstruacją. Jest również szansa, że wyniki przybliżą nas do zrozumienia zmian w zachowaniu i funkcjach poznawczych w poszczególnych fazach cyklu. Badanie powiązań typu hormony-mózg jest niezbędne, aby dowiedzieć si,ę jak funkcjonuje ludzki układ nerwowy nie tylko na co dzień i w trakcie wahań hormonalnych, ale również przez całe życie.