Wybory prezydenckie 2025. To oni orzekną ich ważność

W środowym głosowaniu 49 senatorów poparło ustawę, 31 było przeciw, a trzech wstrzymało się od głosu. Wcześniej odrzucono wniosek senatorów PiS o całkowite odrzucenie ustawy.

Główne założenia nowej ustawy

Ustawa, uchwalona przez Sejm 24 stycznia, wprowadza kilka kluczowych zmian dotyczących procedur sądowych w sprawach związanych z wyborami:

• O ważności wyboru prezydenta będzie decydować 15 sędziów Sądu Najwyższego z najdłuższym stażem, a nie Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych.
• Protesty wyborcze oraz sprawy dotyczące uchwał Państwowej Komisji Wyborczej będą rozpatrywane przez trzyosobowy skład sędziowski, losowany spośród tych 15 sędziów.
• Jeśli kilku sędziów ma ten sam staż pracy, pierwszeństwo otrzyma ten, który dłużej sprawuje funkcję sędziego.

Dlaczego zmienia się procedura?

Obecnie kwestie ważności wyborów prezydenckich rozstrzyga Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN. Jednak jej status jest podważany, ponieważ zasiadają w niej tzw. neosędziowie – sędziowie powołani po 2017 r. przez Krajową Radę Sądownictwa. TSUE i ETPC podważały legalność tych nominacji, co wzbudzało kontrowersje wokół decyzji Izby.

Nowe przepisy mają zapewnić większą pewność prawną, aby stwierdzenie ważności wyboru prezydenta nie budziło wątpliwości.