Prezydent podpisał ustawę ws. budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939

Kancelaria Prezydenta podała, że Andrzej Duda podpisał ustawę 1 sierpnia, wejdzie ona w życie po 14 dniach od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. W informacji o ustawie, którą Sejm przyjął w lipcu, KPRP przypomniała, że jej zasadniczym celem jest usprawnienie przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 jako Oddziału Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

"Przedmiotowa inwestycja będzie realizowana przede wszystkim ze względu na interes publiczny, jakim jest upowszechnianie wiedzy o bohaterskiej obronie Westerplatte we wrześniu 1939 roku oraz zapewnienie ochrony, utrzymania i rewaloryzacji zespołu obiektów architektury militarnej znajdujących się na tym terenie. Budowa Muzeum będzie realizowana w szczególności ze środków budżetu państwa" - podała kancelaria, przywołując uzasadnienie nowych przepisów.

Ustawa określa m.in. inwestycje w zakresie budowy placówki, w tym roboty budowlane, dostawy lub usługi z tym związane, a także jego lokalizację na terenie obejmującym obszar położony na półwyspie Westerplatte w Gdańsku. Wymienia też konkretne działki lokalizacji placówki leżące w granicach administracyjnych miasta Gdańska w obrębie geodezyjnym nr 062 (to teren, gdzie co roku odbywają się uroczystości upamiętniające wybuch II wojny światowej).

Podpisana ustawa - jak zwróciła uwagę Kancelaria Prezydenta - "ma charakter jednostkowej i szczególnej regulacji normującej przygotowanie i wykonanie inwestycji związanych z konkretnym przedsięwzięciem, jakim jest budowa Muzeum". Inwestorem nowej placówki ma być Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, której Muzeum Westerplatte będzie oddziałem, natomiast organem, który ma wydawać zezwolenie na realizację inwestycji, będzie wojewoda pomorski.

Kancelaria przypomniała też rozwiązania, które przewidują nowe przepisy, w tym m.in. "zastąpienie wymogu uzyskania uzgodnień, pozwoleń, opinii, warunków, zgód bądź stanowisk" - niezbędnych przy obowiązujących przepisach - procedurą opiniowania przez organy wskazane w ustawie oraz zakreślenie tym organom 21-dniowego terminu na przedstawienie swojego stanowiska. Ustawa określa też np. kwestię wyznaczenia terminu wydania decyzji o zezwoleniu dot. budowy muzeum oraz wprowadza uproszczenia proceduralne w postępowaniu dotyczącym wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji.

Projekt ustawy autorstwa posłów PiS, który wpłynął do Sejmu w maju br., od początku był krytykowany przez opozycję oraz władze Gdańska, które miały własne plany co do Westerplatte (placówkę muzealną na półwyspie miało utworzyć Muzeum Gdańska), a także część środowiska muzealników, historyków i naukowców.

W lipcu prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz poinformowała, że wysłała list do prezydenta Andrzeja Dudy z prośbą o zawetowanie ustawy lub skierowanie jej do Trybunału Konstytucyjnego. Z podobnym apelem zwróciło się w liście wysłanym do prezydenta w ostatnich dniach ponad 130 naukowców i dziennikarzy.

Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 ma mieć charakter plenerowy. Podczas dyskusji w parlamencie posłowie PiS, a także przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podkreślali, że na Westerplatte powinno się - lepiej niż dotychczas - ukazywać heroizm polskich żołnierzy, którzy w 1939 r. stawili opór w tym miejscu po agresji III Rzeszy Niemieckiej na Polskę. W ich ocenie teren ten nie jest należycie wykorzystany dla polskiej pamięci.

Grunty na półwyspie Westerplatte należą do kilkunastu właścicieli - są wśród nich m.in. Straż Graniczna, a także prywatne i państwowe firmy. Jednak większość terenu, na którym w okresie międzywojennym działała Wojskowa Składnica Tranzytowa, należy dziś do miasta Gdańsk. Jest to ok. 9 ha na półwyspie, na którym to terenie znajdują się relikty budowli obronnych stanowiących niegdyś elementy składnicy, a także wzgórze z Pomnikiem Obrońców Wybrzeża.

W czwartek rzecznik prasowy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku Aleksander Masłowski poinformował, że symboliczne objęcie budynku elektrowni na Westerplatte i wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 odbędzie się 1 września.

W 1926 roku wzniesiono na Westerplatte budynek elektrowni, mieszczący generatory spalinowe, które miały być wykorzystywane na wypadek przerw w dostawach energii z Gdańska. Budynek ten w trakcie walk nie był wykorzystywany, ponieważ przewidując ostrzał nieprzyjaciela, w budynku nowych koszar zainstalowano osobny generator. Budynek elektrowni jest obecnie jedynym budynkiem należącym do dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej, który zachował się w stanie niemal niezmiennym od 1939 roku.