Rozporządzenie precyzyjnie opisuje, jak przebiegać będzie ewakuacja ludności. Kluczowe elementy to:
- Weryfikacja planu ewakuacji w zależności od rodzaju zagrożenia.
- Alarmowanie personelu i zespołów ewakuacyjnych.
- Informowanie ludności o zarządzonej ewakuacji, miejscach zbiórki i dostępnych środkach transportu.
- Kierowanie ewakuacją, z uwzględnieniem zadań zespołów wspomagających.
- Samoewakuacja ludności: rozporządzenie przewiduje, że mieszkańcy mogą ewakuować się własnymi środkami transportu i we własnym zakresie szukać zakwaterowania. Organ obrony cywilnej będzie koordynował ten proces, prowadząc spis lub szacując liczbę ewakuowanych osób.
- Spis ewakuowanej ludności, dóbr kultury i mienia.
- Przyjęcie i ewidencja ewakuowanych w miejscach czasowego pobytu z zapewnionymi podstawowymi warunkami przetrwania.
- Zapewnienie bezpiecznego powrotu do miejsc zamieszkania.
Zabezpieczenie mienia. Od zabytków po zwierzęta
Dokument szczegółowo reguluje także zabezpieczenie mienia, w tym cennych dóbr kultury. Działania obejmują:
- Zabezpieczenie szczególnie ważnych obiektów nieruchomych, w tym zabytków.
- Przygotowanie do przemieszczenia zwierząt i najcenniejszego mienia ewakuowanych osób.
- Zabezpieczenie ruchomych dóbr kultury przed uszkodzeniem podczas transportu, ich ewidencję, załadunek, przewóz i zdeponowanie w bezpiecznych miejscach.
Rola samorządów
Rozporządzenie jasno przypisuje obowiązki poszczególnym szczeblom samorządu:
- Wójt (burmistrz, prezydent miasta): Niezwłocznie wdraża procesy przygotowania do ewakuacji, ustala obszary do ewakuacji, szacuje liczbę osób (w tym potrzebujących specjalnego transportu, jak osoby chore czy niepełnosprawne), wyznacza drogi i punkty zbiórki, mobilizuje zasoby obrony cywilnej oraz środki transportu, a także ustala sposób zabezpieczenia najcenniejszego mienia i informowania ludności.
- Starosta: Koordynuje ewakuację na obszarze powiatu, wskazuje dostępne powiatowe zasoby obrony cywilnej, środki transportu, główne drogi, ustala sposób zabezpieczenia dóbr kultury i informuje ludność.
- Wojewoda: Tworzy zespół do spraw koordynowania ewakuacji na poziomie województwa, określa liczbę osób do ewakuacji, wskazuje infrastrukturę transportową (lądową, wodną, powietrzną), współpracuje z Rządowym Centrum Bezpieczeństwa w zakresie kierunków ewakuacji, a także wskazuje siły i środki do zabezpieczenia ewakuacji i ochrony mienia.
Organizacja w terenie. Punkty i drużyny
W celu sprawnej ewakuacji powstaną specjalne punkty i drużyny:
- W obszarach objętych ewakuacją: punkty ewidencyjno-informacyjne, punkty załadunku, punkty pomocy medycznej (w tym psychologicznej), drużyny porządkowo-ochronne oraz drużyny załadowcze (do mienia i dóbr kultury).
- Na trasach przemieszczania: punkty koordynacji przemieszczania, drużyny utrzymania porządku publicznego oraz drużyny logistyczne (paliwo, żywność, woda).
- W miejscu przyjęcia: punkty przyjęcia, punkty rozdzielcze, punkty pomocy medycznej, drużyny porządkowo-ochronne oraz drużyny wyładowcze.
Rozporządzenie podkreśla także, że podczas ewakuacji należy przeciwdziałać dezinformacji i panice, zapewniając bezpieczeństwo i porządek publiczny, a także dostęp do podstawowych środków (żywności, wody, urządzeń sanitarnych). Priorytetem jest bezpieczny transport rodzin, dzieci, kobiet w ciąży, osób starszych i z niepełnosprawnościami. Ludność ma ograniczyć zabierane mienie do tego, co niezbędne do przetrwania przez 72 godziny.
Nowe rozporządzenie weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.