Przysłowie na każdą pogodę. Czy mądrość ludowa wygrywa z 16-dniową prognozą pogody?

Styczeń

2 stycznia - Makarego
- Gdy Makary pogodny cały styczeń chłodny

4 stycznia - Eugeniusza
- Gdy w Eugeniego lód albo woda taka i lipcowa pokaże się pogoda

6 stycznia - Kacpra, Melchiora i Baltazara
- Gdy Trzech Króli mrozem trzyma będzie jeszcze długa zima
- Na Trzech Króli słońce świeci wiosna do nas pędem leci

10 stycznia - Jana
- Gdy słońce przygrzewa na Jana Dobrego spodziewać sie można lata pogodnego

16 stycznia - Marcela
- Jaka pogoda w Świętego Marcela będzie pogodna Wielka Niedziela

21 stycznia - Agnieszki
- Od świętej Agnieszki już sprzątaj z drzew liszki,
A jeżeli mróz tęgi, szczep gonty i dęgi
Radź o drzewie i stodole, nawozy też wywóź w pole
- Jak Święta Agnieszka wypuści śnieg z mieszka to go nie powstrzyma ani do Franciszka (24.01)

22 stycznia - Wincentego
- W święty Wincenty - i Pawła dzień jasny,
zboża i wina - czyni nam znak jasny

28 stycznia - Karola
- Na Świetego Karola wyjrzy spod śniegu rola
- Urodzaje da rola gdy deszcz leje w Karola

Luty

2 lutego - dzień Oczyszczenia N. Panny, zwany gromniczną
- Gdy w Gromnice z dachów ciecze, zima jeszcze się przywlecze
- Na Gromnicę - masz zimy połowicę

3 lutego - Błażeja
- Jak pogoda w św. Błażeja, będzie ze śniegiem Wielka Niedziela
- Jak śnieg na św. Błażeja, pogodna będzie Wielka Niedziela
- Deszcz na świętego Błażeja, słaba wiosny nadzieja.
- Pogoda na świętego Błażeja, dobra wiosny nadzieja.

5 lutego - Agaty
- Gdy św. Agata po błocie brodzi, człek w Zmartwychwstanie (31.03) po lodzie chodzi

6 lutego - Doroty
- Na dzień świętej Doroty, ma być śniegu nad płoty
- Św. Dorota zapowiada śnieg i błota

10 lutego - Jacka, Scholastyki
- Scholastyka - mróz utyka, zanim Walenty nam zaświeci, obaczymy, mróz kark skręci

14 lutego – dzień św. Walentego
- Na święty Walek nie ma pod lodem balek (belek, desek)
- Gdy na Walka są deszcze Będzie ostry mróz jeszcze.

24 lutego - Macieja
- Święty Maciej - zimę traci albo ją bogaci
- Święty Maciej - z rzek i stawów rusza lody
- Na święty Maciej lody wróżą długie chłody. A gdy płyną już strugą, to i zimy niedługo

Marzec

4 marca - Kazimierza
- Dzień świętego Kazimierza resztki zimy uśmierza
- Na świętego Kazimierza wyjdzie skowronek spod pierza
- W dzień świętego Kazimierza zima do morza zmierza

9 marca- Franciszki
- Gdy Franciszka z wichrem po polu hasa, może sypnąć śniegiem powyżej pasa

10 marca - Cypriana i Makarego
- Gdy mróz w marcu dnia dziesiątego, jeszcze czterdzieści dni mrozu takiego
- Męczennicy, gdy mróz noszą, czterdzieści dni mrozu głoszą
-Męczennicy jeśli psocą, będzie dżdżysto Wielką Nocą, a gdy kropla dżdżu nie spadnie, przez sześć niedziel będzie ładnie

12 marca - Grzegorza
- Na św. Grzegorza idzie zima do morza

16 marca - Hilarego
- Hilary zapowiada, jaka pogoda w Wielkanoc przypada

17 marca - Gertrudy
- Gdy na Gertrudy zjawią się bociany, to wiosna już rychło nastanie
- Ogrodniku, św. Gertruda gdy słońcem błyśnie zrobi cuda oczywiście

18 marca - Edwarda
- Na św. Edwarda zimy pogarda

19 marca - Józefa
- Jak na świętego Józefa chmurki, to sadź ziemniaki gdzie górki, a jak pogoda, to sadź gdzie woda
- Gdy na święty Józef bociek przybędzie, to już śniegu nie będzie
- Na świętego Józefa pięknie, zima prędko pęknie
- Święty Józef pogodny, będzie roczek wodny
- W Józefa z zimy się śmiej i na grządce kapustę siej

21 marca - Benedykty
- Jak po Benedykcie ciepło, to i w lecie będzie piekło
- Benedykt groch w polu sieje, Wojciech (23.04) do owsa się śmieje

27 marca - Ruperta
- Gdy w Ruperta niebo jasne będzie, w lipcu takiż czas pogody wszędzie

Kwiecień

2 kwietnia - Franciszka
- Na św. Franciszka nieraz dobrze grzmi i łyska
- Na św. Franciszka zielenią się łany i ze swego zimowiska wracają bociany
- Na świętego Franciszka szuka ziarnek w polu myszka.

4 kwietnia - Izydora
- Na Świętego Izydora dla bociana pora

5 kwietnia - Wincentego
- Chociaż św. Wincenty, jednak szczypie mróz w pięty
- Jak się Wincenty rozdeszczy, źle chłopu wilga wieszczy
- Na św. Wincenty nie chodź bosymi pięty, bo nieraz mrozek cięty

6 kwietnia - Celestyny i Wilhelma
- Kwiecień-plecień, bo przeplata, trochę zimy, trochę lata

10 kwietnia - Makarego
- Dzień na święty Makary pewnie przepowiada, czy we wrześniu pogoda, czy też ciągle pada

23 kwietnia - Wojciecha i Jerzego
- Gdy na Wojciecha rano plucha, do połowy lata będzie ziemia sucha
- Gdy przed Wojciechem grzmi, długo jeszcze zima śni
- Gdy Wojciech rano rosi, pół lata posuchę nosi
- Ile dni przed św. Wojciechem kukułka się odezwie, albo żaba zaskrzeczy, tyle dni po św. Wojciechu będzie zimno
- Kiedy Jerzy pogodą częstuje, wnet się pogoda zepsuje

25 kwietnia - Marka
- Chodzisz na Marka bez koszuli, w maju kożuchem się otulisz
- Co Marek zagrzeje, Pankracy (12 maja) wywieje
- Co na Marka się stanie, to na ogrodników (12,13,14 maja) odstanie
- Deszcz w święty Marek, to ziemia w lecie jak skwarek
- Kiedy Marek skwarem zieje, w maju kożuch nie dogrzeje

28 kwietnia - Pawła
Jeśli w św. Paweł śnieg albo deszcz pada, dobrych się urodzajów spodziewać wypada

29 kwietnia - Piotra i Augustyna
- Na świętego Augustyna orka dobrze się poczyna
Na św. Piotr suchy dzień, suche lato, sucha jesień

Maj

2 maja - Zygmunta
W Zygmunta deszcz - nieurodzaju wieszcz

4 maja - Floriana
Kiedy poleje na świętego Floriana, potrwa czas jakiś pogoda zakichana.

6 maja - Filipa i Jakuba
Kiedy w Filipa i Jakuba deszcz pada, suchy rok będzie; kiedy nie pada - mokry będzie
Na Filipa, gdy przymrozek spadnie, najgorsza zaraza na zboże przypadnie
Na świętego Filipa jeśli deszcz rzęsisty, będzie plon dobry i czysty

10 maja - Izydora
Na świętego Izydora często bywa chłodna pora

12 maja - Pankracego
Gdy przed Pankracym nocą przymrozi, lato będzie przepadziste, a jesienią czasy dżdżyste
Gdy przed Pankracym przymrozek nocny się zdarzy, zimno wiosnę zwarzy

13 maja - Serwacego
Gdy słoneczko przed Serwacym ciepło już dogrzewa, po Serwacym szron pokryje i kwiaty i drzewa
Gdy w maju dobry Serwacy, dobry w czerwcu Bonifacy
Jak się rozsierdzi Serwacy, to wszystko zmrozi i przeinaczy

14 maja - Bonifacego
Pankracy, Serwacy i Bonifacy gdy z przymrozkiem stają, lato zimne dają
Pankracy, Serwacy, Bonifacy, każdy swoim zimnem raczy

19 maja - Urbana
Na Urbana chwile jakie, mówią, ze i lato takie

20 maja - Bernardyna
Gdy Bernard grzmi i deszczy, czerwiec z pogodą, a lipiec z wodą

Czerwiec

2 czerwca - Eugeniusza
Święty Eugenii pogodę w czerwcu odmieni.

8 czerwca - Medarda
Czasem i na Świętego Medarda wiosna jeszcze przytwarda
Gdy deszcze w dzień Świętego Medarda padają, do dni czterdziestu częstokroć nie ustają
Gdy Medard z deszczem przybywa, tak samo jest we żniwa
Gdy się Medard rozpłacze, a Jaś (24 czerwca) nie utuli, popłacze pewnie aż do Urszuli (21 października)

10 czerwca - Małgorzaty
Ze świętą Małgorzatą zaczyna się lato.

13 czerwca - Antoniego
Na święty Antoni pierwsza się jagódka zapłoni.

15 czerwca - Wita
Gdy przychodzi Witus suchy, tedy wiedzie z sobą muchy

19 czerwca - Protazego i Gerwazego
Na świętego Gerwazego jest w ogrodzie coś pięknego
Na święty Protazy każdy się poparzy

23 czerwca - Wandy
W dniu Wandy gdy słonko bezchmurnie zachodzi, święty Jan (24 czerwca) pogodą rolników nagrodzi
Wanda z Janem wianki puszczają po wodzie i wspólnie radzą o żniwnej pogodzie

24 czerwca - Jana
Do świętego Jana o deszcz prosić trzeba, później baba zapaską napędzi go z nieba
Gdy Jan z deszczem przybywa, to słota bywa także i we żniwa

29 czerwca - Pawła i Piotra
Gdy Piotr z Pawłem w deszcz uderzy, słońce za mgłą tydzień leży
Gdy święty Piotr z Pawłem płaczą, ludzie przez tydzień słońca nie zobaczą
Kiedy święty Piotr grzeje, za wiosną jeszcze trzykroć kur zapieje

Lipiec

1 lipca - Haliny
Gdy Halina łąki zrosi, rolnik w wodzie siano kosi.

8 lipca - Prokopa
Jak deszcz na świętego Prokopa, to zgnije niejedna kopa

10 lipca - Almy , Filipa
Gdy Amelia pogodna, będzie jesień dorodna
Filip przepowiada, ile tygodni popada

20 lipca - Małgorzaty
Jaka Małgorzatka, takie będzie pół latka
Ze świętą Małgorzatą upał przybiera, kanikułę otwiera

22 lipca - Magdaleny
Gdy Maria Magdalena deszczem zaczyna, to zwykle deszcz dłużej trzyma

25 lipca - Jakuba
Ciepły święty Jakub, zimne Boże Narodzenie
Gdy Jakub z pogodą, w zimie wiele lodu
Gdy słońce świeci na Jakuba, to będzie zima długa
Im większe na Jakuba chmury, tym większe w zimie śniegu góry
Jaki Jakub do południa, taka zima też do grudnia
Jaki Jakub po południu, taka zima też po grudniu

26 lipca - Anny
Od świętej Anki zimne noce i poranki

Sierpień

3 sierpnia - Nikodema
Pogoda na Nikodema - cały miesiąc deszczu nie ma

4 sierpnia - Prokopa , Dominika
Gdy ciepło na Dominika, ostra zima nas dotyka
Kiedy w Dominika słońce grzeje, od ostrej zimy człek zemdleje

10 sierpnia - Wawrzyńca
Gdy na Wawrzyńca orzechy obrodzą, to w zimie mrozy dogodzą
Gdy do Wawrzyńca słota trzyma, do Gromnic (2 lutego) lekka zima
Gdy Wawrzyniec i Bartłomiej (24 sierpnia) pogodą dopisują, piękną jesień obiecują
Wawrzyniec pokazuje, jaka jesień następuje

15 sierpnia - Marii
Gdy na Wniebowzięcie Panny ciepło dopisuje, to ciepły i pogodny koniec lata obiecuje
Gdy Zielna Matka deszcz przynosi, to zwykle na Narodzenie Matki (8 września) rosi
Na Wniebowzięcie słota, w jesieni dużo błota

17 sierpnia - Jacka
Jacek gdy suchy, rozprasza jesienne pluchy
Jeśli w dniu Jacka nie pada, suchą jesień zapowiada

20 sierpnia - Bernarda
Jeśli na Bernarda ziemia twarda, to będzie zima harda, a jak miękka to lekka

24 sierpnia - Bartłomieja
Bartłomiej ukazuje, jaka jesień następuje
Bartłomieja świętego dzień w jakiej nastaje porze, taką jesień bez uchyby daje
Gdy Bartłomiej z grzmotami, śnieżna zima przed nami
Gdy się Bartłomiej grzmotem zgłosi, grady i rychłe śniegi przynosi
Kiedy do Bartłomieja bocian u nas trwa mnogi, tedy zima lekka będzie i opał niedrogi
Susza na Bartłomieja, mroźnej zimy nadzieja

25 sierpnia - Luizy i Ludwika
Na Ludwika zboże z pola umyka
Gdy na Luizy ładnie, śnieg późno spadnie

Wrzesień

1 września - Idziego
- Pierwszy września pogodny, w zimie czas wygodny
- Gdy na święty Idzi ładnie, śnieg na pewno późno spadnie
- Gdy święty Idzi burzliwie się poda, przez cały wrzesień niestała pogoda
- Gdy wrzesień z pogodą zaczyna, zwykle przez miesiąc pogoda trzyma
- Wielka dla zboża i siewki wygoda, gdy w święty Idzi przyświeca pogoda

5 września - Doroty i Wawrzyńca
- Gdy wrzesień bez deszczów będzie, w zimie wiatrów pełno wszędzie

6 września - Eugeniusza i Beaty
- Jak we wrześniu krety kopią po nizinach, będzie wietrzno, ale lekka zima

7 września - Reginy
- Święta Regina mgły rozpina

8 września - Marii
- Gdy Narodzenie Maryi pogodne, to będzie tak cztery tygodnie
- Gdy na Siewną jest błękitnie, wtedy pięknie wrzos zakwitnie
- Jakie Najświętszej Maryi Panny urodziny, takie też i imieniny (15.09)
- Jeśli w Maryi Narodzenie nie pada, to sucha jesień się zapowiada

11 września - Jacka
- Jeśli na Jacka nie panuje plucha, to pewnie zima będzie sucha.
- Jeśli na świętego Prota jest pogoda albo słota, to na świętego Hieronima (30 września) deszczyk jest, albo go ni ma

15 września - Nikodema
- Nikodem gdy suchy, rozprasza jesienne pluchy

18 września - Ireny
- Kiedy Irena z mrozem przybywa, babie lato krótkie bywa

21 września - Mateusza
Gdy na święty Mateusz śnieg przybieżał, będzie po pas całą zimę leżał
Na Mateusza słońce grzeje, po Mateuszu wiatr ciepło wywieje
Pogoda na świętego Mateusza cztery niedziele się nie rusza

22 września - Maurycego
Jeśli jasny Maurycy, to rad w zimie wiatr ryczy
Jeśli Maurycy ma jasne lice, to przyprowadzi wnet nawałnicę

24 września - Gerarda
- Gerard czasem wróży na to, że z nim przyjdzie drugie lato
- Na Gerarda, gdy sucho, zima będzie z pluchą

25 wrzenia - Kleofasa
Gdy Kleofas we mgle chodzi, mokrą zimę zwykle zrodzi.

29 września - Michała
- Do Michała przymrozków ile i w maju tyle
- Gdy deszcz w świętego Michała, będzie łagodna zima cała
- Gdy na Michała obrodzą żołędzie, dużo śniegów w zimie będzie
- Gdy w Michała deszcz spadnie, lekka zima będzie snadnie
- Gdy wietrzno w Michała, będzie mroźna zima cała
- Jeśli nie odlecą ptaszki do Michała, do Wigilii zima nie nastąpi trwała
- Jeżeli święty Michał deszczem przysłuży, to suchą wiosnę nam wróży

Październik

3 października - Gerarda
- Na Gerarda gdy sucho lato będzie z pluchą

8 października - Brygidy
- Po świętej Brygidzie babie lato przyjdzie

15 października - Jadwigi
Koło świętej Jadwigi babie lato fruwa na wyścigi
Kto sieje na świętą Jadwigę, ten zbiera figę

16 października - Gawła
Kiedy w święty Gaweł słota, będzie w lecie dużo błota

21 października - Urszuli
- Od świętej Urszuli chłop się kożuchem otuli
- Od świętej Urszuli oczekuj śnieżnej koszuli

28 października - Szymona
- Na świętego Szymona i Judy spodziewają się śniegu i grudy

Listopad

1 listopada - Wszystkich Świętych
- We Wszystkich Świętych, gdy się deszcz rozpada, może słota potrzymać do końca listopada
- Wszyscy Święci niezgodą, wiatry ze śniegiem przywiodą
- Czasy niekiedy bywają, że Wszyscy Święci w bieli przybywają
- Jeśli śnieg na Wszystkich Świętych zawiedzie, to święty Marcin (11 listopada) na białym koniu przyjedzie
- Na Wszystkich Świętych ziemia skrzepła, to będzie zima ciepła, a jak deszcz, to trzeba będzie za piec wleźć
- Na Wszystkich Świętych mróz, na Boże Narodzenie zima i susz

3 listopada - Huberta
- Kiedy swego czasu goły las nastaje, święty Hubert z lasu cały obiad daje
- Jaki listopad trzeci, taki marzec się kleci

11 listopada - Marcina
- Gdy mróz na świętego Marcina, będzie tęga zima
- Jeśli na Marcina sucho, to Gody (25 grudnia) z pluchą
- Chmurny Marcin chętnie przyprowadza łagodną zimę, mrozy straszne zgładza.
- Gdy liście przed Marcinem nie opadają, to mroźną zimę przepowiadają.
- Gdy Marcin w śniegu przybieżał, całą zimę będzie w nim leżał.
- Gdy Marcinowa gęś po lodzie, będzie Boże Narodzenie po wodzie.
- Jaki dzień na świętego Marcina, taka będzie cała zima.
- Jeśli na Marcina wiatr z południa wieje, lekkiej zimy daje nadzieje.

13 listopada - Stanisława
- Na Stanisława Kostkę ujrzysz śniegu drobnostkę, a na Ofiarowanie (21 listopada) przydadzą się sanie

16 listopada - Marka
- Deszcz w Marka, ziemia w lecie jak skwarka.

19 listopada - Elżbiety
- Zjawia to Elżbieta święta, czy ta zima będzie cięta.

25 listopada - Katarzyny
- Katarzyna dzień jaki, cały grudzień taki
- Kiedy w świętą Katarzynę lód nie stanie, to gotuj sanie
- W Katarzynę z nieba nic nie spadnie, będzie w przyszłym lutym chyba jeszcze ładniej

28 listopada - Zdzisława
Kiedy Zdzisiek rano szroni zima jest w zasięgu dłoni

30 listopada - Andrzeja
Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży sto dni śnieg w polu leży

Grudzień

4 grudnia - Barbary
W święto Barbórki - zdejm sanie z górki.
Gdy na świętą Barbarę mróz, sanie na górę włóż, a szykuj dobry wóz
Kiedy błoto, będzie zima jak złoto.
Święta Barbara po lodzie, Boże Narodzenie po wodzie.
Gdy w Barbarę pada - zima ostra się zapowiada.

7 grudnia - Ambrożego
Na święty Ambroży poprawią się mrozy
Święty Ambroży zimy przysporzy

13 grudnia - Łucji
Kiedy na świętą Łucję mróz, to smaruj wóz
Święta Łucja głosi, jaką pogodę styczeń przynosi
Po świętej Łucji pogoda na koniec grudnia śnieg poda
Od Łucji do Wilii licz dwanaście dni, a w jakim to sobie toku, słonko we dnie, w nocy gwiazdy, światłem tuż po sobie lśni, takim będzie miesiąc każdy, w nadchodzącym tobie roku

14 grudnia - Jana
Taką pogodę Nowy Rok przynosi, jaka na Jana od Krzyża się głosi

19 grudnia - Urbana
Pogoda na Urbana, to wielka wygrana

20 grudnia - Dominika i Makarego
Na świętego Dominika wszędzie śpiew ptactwa zanika
Gdy Makary pogodny, cały styczeń chłodny
Ile słońca na Makarego, tyle ciepła wrześniowego
Dzień świętego Makarego pewnie przepowiada, czy we wrześniu pogoda, czy też ciągle pada

21 grudnia - Tomasza
Jaka pogoda Tomaszowa, taka będzie i majowa
Na święty Tomasz dzień się z nocą sili, mniej nocy, więcej dnia będzie po chwili
Gdy na Tomasza deszcz pada, zmienną zimę zapowiada
Gdy na Tomasza pogoda, styczeń silne wiatry poda

24 grudnia - Ewy i Adama
Gdy w Narodzenie pogodnie, będzie tak cztery tygodnie
Jak w Wigilię z dachu ciecze, zima długo się przewlecze
Pogoda na Wigilię Narodzenia, do Nowego Roku się nie zmienia
Wigilia jasna, święty Jan ciemny, obiecują rok przyjemny
Słota w dzień Adama i Ewy, zabezpiecz od zimna cholewy
Adam i Ewa pokazują, jaki styczeń i luty po nich następują.
Na Pasterkę po wodzie, Alleluja po lodzie

26 grudnia - Szczepana
Jaka pogoda w Szczepana panuje, taka na luty nam się szykuje
Jak przymrozi na Szczepana, będzie wiosna od Damiana (27 lutego)
Pogoda marcowa, taka sama jak i Szczepanowa.

27 grudnia - Jana
Jak Jan Apostoł ośnieżony, św. Józef (19 marca) już zielony
Jak na Jana śniegu po kolana, to Józek pociągnie trawy wózek
Jak Apostoł pokazuje, taki luty następuje

28 grudnia - Antoniego i Teofili
Niewiniątek dzień pokaże, jaka pogoda w marcu się okaże

30 grudnia - Eugeniusza
Eugeniego lód albo woda pokaże, czy w maju będzie pogoda
Jeśli da śnieg Eugenii, to się zima przemieni