Kwalifikacja wojskowa polega na wprowadzenie danych do ewidencji wojskowej oraz określeniu zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia służby wojskowej osób podlegających kwalifikacji. Dotyczy to zarówno tych, którzy mają obowiązek poddania się kwalifikacji, jak tych, którzy zgłosili się do pełnienia służby w trybie ochotniczym. Wezwania do stawienia się przed komisją przeprowadzającą kwalifikację wojskową wysyłają wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast. Zainteresowani powinni je otrzymać na co najmniej 7 dni przed wyznaczonym terminem stawiennictwa.
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kogo dotyczy?
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 listopada 2023 r. w sprawie przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej w 2024 r., w tym roku kwalifikacja dotyczy:
- mężczyzn urodzonych w 2005 r.;
- mężczyzn urodzonych w latach 2000-2004, którzy nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej;
- osoby, które w latach 2022-2023 zostały uznane przez powiatowe komisje lekarskie za czasowo niezdolne do służby wojskowej ze względu na stan zdrowia, jeżeli okres tej niezdolności upływa przed zakończeniem kwalifikacji wojskowej,
- osoby, które w latach 2022-2023 zostały uznane przez powiatowe komisje lekarskie za czasowo niezdolne do służby wojskowej ze względu na stan zdrowia, jeżeli okres tej niezdolności upływa po zakończeniu kwalifikacji wojskowej i złożyły wniosek o zmianę kategorii zdolności przed dniem zakończenia kwalifikacji wojskowej;
- kobiety urodzone w latach 1997–2005 posiadające kwalifikacje przydatne do służby wojskowej, które nie stawały jeszcze do kwalifikacji wojskowej, oraz kobiety pobierające naukę w celu uzyskania tych kwalifikacji, które w roku szkolnym lub akademickim 2023/2024 kończą studia na kierunkach lub kończą naukę w zawodach, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 60 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (w przepisach tych jest mowa o posiadaniu kwalifikacji niezbędnych do wykonywania zawodów medycznych, weterynaryjnych, morskich oraz lotniczych, a także zawodów psychologów, rehabilitantów, radiologów, diagnostów laboratoryjnych, informatyków, teleinformatyków, nawigatorów oraz tłumaczy); .
- osoby, które ukończyły 18 lat życia i zgłosiły się ochotniczo do kwalifikacji wojskowej;
- osoby o nieuregulowanym stosunku do służby wojskowej do końca roku kalendarzowego, w którym kończą 60 lat życia, jeżeli nie posiadają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej i zgłosiły się do kwalifikacji wojskowej.
Jak przebiega kwalifikacja wojskowa?
Jak czytamy na stronie wojsko-polskie.pl, proces kwalifikacji wojskowej składa się z kilku etapów:
- Sprawdzenie tożsamości osób podlegających kwalifikacji.
- Określenie zdolności fizycznej i psychicznej do służby wojskowej osób podlegających stawieniu się do kwalifikacji wojskowej.
- Wstępne przeznaczenie osób podlegających stawieniu się do kwalifikacji wojskowej do poszczególnych form obowiązku obrony oraz przyjęcie wniosków o przeznaczenie do służby zastępczej (tylko w przypadku wprowadzenia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej).
- Wprowadzenie danych do ewidencji lub aktualizacja ewidencji wojskowej i przetwarzanie danych gromadzonych w tej ewidencji.
- Przekazywanie informacji i promowanie służby wojskowej.
- Wydanie zaświadczenia o stawieniu się do kwalifikacji wojskowej, uregulowanym stosunku do służby wojskowej oraz o orzeczonej zdolności do służby wojskowej.
- Nadanie stopnia wojskowego szeregowego i przeniesienie osób podlegających stawieniu się do kwalifikacji wojskowej do pasywnej rezerwy.
Kategoria wojskowa A, B, D i E. Co znaczę poszczególne litery?
W procesie kwalifikacji wojskowej potencjalni rekruci mają przyznawane kategorie określające poziom ich zdolności do służy wojskowej. Kategorie określa się literami A, B, D i E. Co one znaczą?
- Kategoria A – zdolność do służby wojskowej, z wyłączeniem zawodowej służby wojskowej, a także zdolność do odbywania służby zastępczej.
- Kategoria B – czasowa niezdolność do służby wojskowej, co oznacza przemijające upośledzenie ogólnego stanu zdrowia albo ostre lub przewlekłe stany chorobowe, które w okresie do 24 miesięcy od dnia badania rokują odzyskanie zdolności do służby wojskowej w czasie pokoju.
- Kategoria D – niezdolność do służby wojskowej w czasie pokoju, z wyjątkiem niektórych stanowisk służbowych przeznaczonych dla terytorialnej służby wojskowej.
- Kategoria E – trwała i całkowita niezdolność do służby wojskowej w czasie pokoju oraz w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.
Co grozi za niestawienie się na komisji?
Portal Prawo.pl przypomina, że w przypadku niestawienia się danej osoby do kwalifikacji wojskowej bez uzasadnionej przyczyny, wójt, burmistrz lub prezydent miasta z urzędu albo na wniosek przewodniczącego powiatowej komisji lekarskiej lub szefa wojskowego centrum rekrutacji nakłada na osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej grzywnę. Jej celem jej przymuszenie do stawienia się przed komisją. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może także zarządzić przymusowe doprowadzenie przez policję do kwalifikacji wojskowej.
"Niestawienie się do kwalifikacji wojskowej w określonym terminie i miejscu albo nieprzedstawienie dokumentów, których przedstawienie zostało nakazane oraz odmowa poddaniu się badaniom lekarskim jest też wykroczeniem i podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny. Co istotne, obowiązek stawienia się do kwalifikacji wojskowej aktualizuje się jednak dopiero z chwilą doręczenia obowiązanemu wezwania wskazujące miejsce i czas obowiązkowego stawiennictwa" – czytamy.