Po 24 latach będzie nowy park narodowy w Polsce? Sejm podjął decyzję, ale Prezydent zawetował ustawę. Mamy 23 parki narodowe

Sejm podjął decyzję, że po 24 latach będzie nowy park narodowy w Polsce. Tymczasem Prezydent RP Karol Nawrocki wetuje ustawę. Obecnie mamy 23 parki narodowe. Co dalej z Parkiem Narodowym Doliny Dolnej Odry? Są trzy propozycje minister.

Nowy Park Narodowy Doliny Dolnej Odry
Weto Prezydenta Nawrockiego
Co dalej z Parkiem Narodowym Doliny Dolnej Odry?
Park Narodowy Doliny Dolnej Odry - 3 propozycje
Parki Narodowe w Polsce

Nowy Park Narodowy Doliny Dolnej Odry

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry ma znajdować się na cennym przyrodniczo terenie województwa zachodniopomorskiego. W planach obejmuje 3,8 tys. ha obszarów dolnego biegu rzeki Odry. Zgodnie polskimi przepisami park narodowy tworzy się drogą ustawy, a następnie rozporządzenie Rada Ministrów ustala granice parku. Dodatkowo zarówno do utworzenia jak i zmiany granic parku niezbędna jest zgoda właściwych organów samorządu terytorialnego.

Reklama

Teren Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry:

Etap I Park Narodowy Doliny Dolnej Odry zostanie utworzony na obszarze 3 gmin (Kołbaskowo, Widuchowa i Szczecin)

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry / gov.pl

Etap II Park Narodowy Doliny Dolnej Odry zostanie rozszerzony o obszar gminy Gryfino

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry - Gryfino / gov.pl

Ministerstwo Klimatu i Środowiska:

Granice parku i otuliny zostały wyznaczone w takim kształcie, aby zapewnić najlepszą ochronę zasobów przyrodniczych obszaru, a także umożliwić funkcjonowanie dotychczasowych użytkowników obszaru – interesariuszy, w szczególności podmioty zajmujące się żeglugą oraz rybactwem i wędkarstwem, na tym obszarze. Granice projektowanego parku narodowego i jego otuliny obejmują obszar Międzyodrza z wyłączeniem kanałów: Klucz – Ustowo (Skośnica) (dz. ew. nr 26, pow. policki, gm. Kołbaskowo, obr. Międzyodrze i dz. ew. 108, pow. gryfiński gm, Gryfino, obr. Daleszewo Międzyodrze), Gartz – Marwice (dz. ew. 106, 97/1 i 96 pow. gryfiński, gm. Widuchowa, obr. Widuchowa Międzyodrze) oraz działki 10/1, gmina Widuchowa, obręb: Widuchowa Międzyodrze. Oba ramiona rzeki Odry: Odra Zachodnia i Odra Wschodnia nie zostały włączone do projektowanego Parku i jego otuliny, dzięki czemu możliwe będzie prowadzenie rybactwa, żeglugi śródlądowej oraz utrzymanie śródlądowych dróg wodnych.

Z obszaru projektowanego parku narodowego i jego otuliny zostały wyłączone także drogi przebiegające przez Międzyodrze: autostrada A6 oraz droga na Mescherin.

Otulina została poprowadzona głównie działkami będącymi międzywalem – pasem terenu leżącym od granicy rzeki do podstawy wału przeciwpowodziowego, po zewnętrznej stronie Międzyodrza. Otulina w żadnym miejscu nie wchodzi na tereny, gdzie prowadzona jest jakakolwiek działalność ludzka – poza samym Międzyodrzem.

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry zajmuje torfowiska, podmokłe łąki, rozlewiska, jeziora, kanały. Większa część jego obszaru jest niedostępna dla ludzi. Żyje tu ponad 200 gatunków ptaków - wiele chronionych i zagrożonych wyginięciem. Rosną tu również rzadkie gatunki roślin wodnych i bagiennych. Na wskazanym terenie znajdują się cenne siedliska nieleśne wymagające aktywnej ochrony, np. poprzez koszenie i wypas zwierząt.

Weto Prezydenta Nawrockiego

Wszystko wskazywało na to, że nowy 24. park narodowy w Polsce powstanie bez przeszkód w dniu 11 listopada 2025 r. (w Narodowe Święto Niepodległości), jednak 7 listopada 2025 r. Prezydent RP Karol Nawrocki zawetował ustawę o utworzeniu Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. Dlaczego? Jak czytamy na stronie internetowej prezydent.pl zdaniem Prezydenta ustawa "budzi obawy o zablokowanie rozwoju gospodarczego regionu, w którym Odra jest kluczowym źródłem potencjału inwestycyjnego. W uzasadnieniu do weta Prezydent RP wskazał brak analiz skutków dla inwestycji infrastrukturalnych w regionie, mimo że dla niektórych gmin powstanie parku może oznaczać realne straty finansowe. Co więcej, mimo że powstanie Parku budziło skrajne opinie wśród społeczności Międzyodrza, nie zdecydowano się na lokalne referendum. Ustawa miała wprowadzić istotne ograniczenia dla mieszkańców bez szerokich konsultacji i debat ekspertów."

Jak podaje PAP: "Zakwestionowana ustawa zakłada dopuszczenie w otulinie parku realizacji przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie lub na jego zlecenie zadań w zakresie utrzymania śródlądowych dróg wodnych w sposób zapewniający bezpieczną żeglugę i inwestycji, w tym w zakresie bezpiecznej eksploatacji urządzeń wodnych wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz zapobiegania i zwalczania zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska wodnego. Prezydent wskazał, że uprawnienia Wód Polskich do prowadzenia takich działań w otulinie nie są sformułowane w ustawie jako obowiązek. Według niego może to prowadzić do ograniczenia możliwości prowadzenia inwestycji hydrotechnicznych i tym samym osłabić rozwój transportu rzecznego oraz bezpieczeństwo mieszkańców terenów nadodrzańskich.

Ustawa przewidywała, że granice nowego parku miały być wyznaczone tak, aby zapewnić ochronę zasobów przyrodniczych i jednocześnie umożliwić dotychczasowe użytkowanie obszaru. „Oba ramiona rzeki Odry: Odra Zachodnia i Odra Wschodnia nie zostaną włączone do parku i jego otuliny. W obszar projektowanego parku zostaną włączone trzy wyspy wychodzące poza główny teren Międzyodrza – wyspa Łęgi Kurowskie położona między Odrą Zachodnią a Kanałem Kurowskim oraz kompleks dwóch wysp położonych między Odrą Wschodnią a Kanałem Kurowskim: Klucki Ostrów i Zaklucki Ostrówek. Wyspy Klucki Ostrów i Zaklucki Ostrówek należą administracyjnie do miasta Szczecin” – wskazano w ocenie skutków regulacji (OSR) projektowanego do ustawy rozporządzenia." Celem otuliny jest stworzenie strefy graniczącej tak, by stanowiła ochronę parku przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka.

Karol Nawrocki wskazuje na brak analiz skutków dla inwestycji infrastrukturalnych w regionie, a także podjęcie decyzji o stworzeniu parku narodowego bez wykazania wartości przyrodniczych uzasadniających powstanie nowego parku narodowego. Ustawa może wprowadzić istotne ograniczenia dla mieszkańców, a zmiana statusu ochronnego potencjalnie negatywnie wpływie na prowadzenie działalności gospodarczej, rolniczej, rybackiej czy rozwój lokalnej turystyki wodnej. To duża zmiana, a zdaniem Prezydenta zabrakło szerokich konsultacji, debat ekspertów oraz referendum lokalnego.

Co dalej z Parkiem Narodowym Doliny Dolnej Odry?

Minister Klimatu i Środowiska, Paulina Hennig-Kloska pracuje nad rozwiązaniem zastępczym. Negatywnie ocenia prezydenckie weto i ustosunkowuje się do argumentów podanych przez Kancelarię Prezydenta:

Minister Klimatu i Środowiska, Paulina Hennig-Kloska na platformie X:

1. Pierwszy argument czyli zablokowanie rozwoju gospodarczego regionu to oczywista nieprawda. Jest dokładnie odwrotnie. Samorządy i przedsiębiorcy zdają sobie sprawę, że Park Narodowy to impuls do rozwoju wielu branż. Na świecie jest wiele przykładów tego jak parki narodowe stają się lokomotywami rozwoju całych regionów. Wody Polskie dostały także niezbędne uprawnienia by utrzymać żeglugę na Odrze, poza tym Park swoim zasięgiem nie obejmował samej Odry.

2. Kolejne kłamstwo to brak analiz skutków dla inwestycji infrastrukturalnych w regionie – dla tej inwestycji została wykonana analiza SWOT, z której jasno wynika, że to właśnie powstanie parku dałoby impuls do wielu inwestycji, w tym związanych z infrastrukturą wodną czy turystyczną. Samorządu były już do tego gotowe.

3. Realne straty finansowe, których nikt nigdy nie umiał wymienić. Teren Międzyodrza to torfowisko, teren zalewowy, na którym nigdy nic poza parkiem czy rezerwatem nie powstanie. Są za to oczywiste zyski dla wszystkich. Gminy miały otrzymać subwencję ekologiczną, rybacy wsparcie w utrzymaniu kanałów w dobrej kondycji, mieszkańcy centrum edukacyjne i nowych turystów, przyroda wsparcie bioróżnorodności.

4. Skrajne opinie wśród społeczności Międzyodrza to kolejny fejk, wystarczy pojechać do gmin, które wyraziły zgody na powstanie na ich terenie nowego parku, niemalże jednomyślnie.

5. Istotne ograniczenia dla mieszkańców – to nieprawda, by to samodzielnie ocenić wystarczy pojechać do obecnych parków. Szlaki pełne turystów i miłośników przyrody to doskonała ścieżka by wspólnie cieszyć się naszym dziedzictwem przyrodniczym.

6. Ustawa została przyjęta bez szerokich konsultacji i debat ekspertów? Zwykle ustawy konsultuje się średnio 30 dni, a ta konsultowana była także z szerokim gronem osób, przez wiele miesięcy, by uwzględnić uwagi jak największej liczby środowisk.

Trwa ładowanie wpisu Twitter

Park Narodowy Doliny Dolnej Odry - 3 propozycje

Minister ma nadzieję, że do końca 2025 r. dojdzie do porozumienia w sprawie ochrony terenów, które miał objąć Park Narodowy Doliny Dolnej Odry. Oto 3 rozwiązania prezentowane przez minister klimatu:

powstanie rezerwatu,
obywatelski projekt ustawy bądź
dołączenie planowanego parku do innego.

Najnowszym pomysłem minister jest zwrócenie się do Rady Ministrów o powstanie Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry pod patronatem innego parku narodowego. Z inicjatywą tą wystąpiły gmina Kołbaskowo i miasto Szczecin. Chodzi o utworzenie eksklawy innego parku narodowego. Takie rozwiązanie poparł także powiat policki oraz sejmik województwa. Samorządy chcą utworzenia Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. Minister wystąpi z ową prośbą do Wolińskiego Parku Narodowego.

Jednocześnie trwają prace nad uzupełnieniem ustawy o wskazane przez Prezydenta braki. Dodany zostanie także "zapis, że otulina PN DDO nie będzie mogła być zmieniona bez zgody samorządów, tak jak sam zasadniczy teren parku" – powiedziała minister.

Parki Narodowe w Polsce

Wszystkie parki narodowe w Polsce zajmują jedynie 1% powierzchni kraju. Jest to aż trzy razy mniej niż średnia europejska. Oto lista 23 parków narodowych Polski: