Tak europejscy naukowcy walczą z cukrzycą

Jak przypomniał koordynator DIAMAP prof. Philippe A. Halban ze Szwajcarii, cukrzyca jest jednym z największych wyzwań dla opieki medycznej w XXI wieku. Ze względu na dramatyczny wzrost liczby zachorowań na to schorzenie, obserwowany w ostatnich dekadach na całym świecie, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała je za pierwszą niezakaźną epidemię.

Obecnie na świecie żyje 285 mln ludzi z cukrzycą, a - jak szacują eksperci - w 2030 r. liczba ta może dojść do 438 mln. W 27 krajach Unii Europejskiej cierpi na nią ponad 30 mln osób, a w całej Europie - ponad 55 mln; natomiast drugie tyle ma zaburzenia metabolizmu glukozy uważane za wstęp do rozwoju cukrzycy.

Koszty związane z cukrzycą bardzo obciążają budżety państw i ciągle rosną - w większości krajów członkowskich UE na leczenie cukrzycy i jej powikłań przeznacza się 10 proc. z całego budżetu na opiekę medyczną. W niektórych państwach odsetek ten dochodzi nawet do 18,5 proc.

Z raportu DIAMAP wynika, że poziom finansowania badań w dziedzinie diabetologii w UE jest nieproporcjonalnie mały - około 500 mln euro rocznie - w stosunku do wydatków przeznaczanych na opiekę medyczną nad pacjentami z cukrzycą - 50 mld euro na rok.

Dlatego naukowcy zrzeszeni w Sojuszu na rzecz Europejskich Badań Diabetologicznych (EURADIA) opracowali obszerną strategię na lata 2010-19, która ma pomóc zintensyfikować badania w dziedzinie diabetologii. Plany dotyczą m.in. badań nad genetyką i epidemiologią cukrzycy oraz zastosowaniem ich wyników w zapobieganiu i leczeniu tego schorzenia, stworzenia nowych strategii prewencji cukrzycy typu 1 i typu 2 oraz ich powikłań związanych z uszkodzeniem małych i dużych naczyń krwionośnych, opracowania skutecznych metod ochrony komórek beta trzustki, które produkują insulinę.

Ważnym celem programu jest stworzenie Europejskiej Platformy Klinicznych Badań nad Cukrzycą, która - zdaniem naukowców - ma ułatwić przekładanie wyników badań podstawowych na praktykę kliniczną przynoszącą bezpośrednie korzyści pacjentom. Na stronie internetowej projektu (www.DIAMAP.eu) naukowcy i sponsorzy badań będą mogli zdobywać informacje na temat prac innych zespołów badawczych i możliwości wzajemnej współpracy.

"DIAMAP stwarza duże szanse na przyspieszenie postępu w europejskich badaniach nad cukrzycą. Europejscy naukowcy wnieśli duży wkład w rozwój diabetologii, ale ich specjalistyczna wiedza jest niedostatecznie wykorzystywana z powodu braku spójnej wizji, złej koordynacji i niedostatecznych nakładów finansowych na badania" - powiedział prof. Halban.

Jego zdaniem, nowa strategia poprawi przede wszystkim skuteczność leczenia i profilaktyki cukrzycy. Zaowocuje też lepszą koordynacją badań, pozwoli wykorzystać ekspertów z danego regionu i zwiększyć konkurencyjność. Badacz podkreślił też, że niezbędny jest wzrost nakładów na badania diabetologiczne oraz ściślejszą współpraca między ośrodkami naukowymi a przemysłem.

Cukrzyca jest zaburzeniem w metabolizmie glukozy, które objawia się zbyt wysokim poziomem tego cukru we krwi. 90 proc. przypadków tej choroby stanowi cukrzyca typu 2, która dotyka najczęściej ludzi w wieku średnim oraz starszym i jest ściśle związana z nadwagą i brakiem aktywności fizycznej. Znacznie rzadsza cukrzyca typu 1 rozwija się przede wszystkim u dzieci i młodzieży i jest efektem uszkodzenia komórek beta trzustki produkujących insulinę przez komórki odporności.

Obydwa typy cukrzycy - zwłaszcza źle leczone - zwiększają ryzyko poważnych, groźnych dla życia powikłań, jak niewydolność nerek, choroby układu krążenia, amputacja nogi oraz uszkodzenie wzroku. Projekt DIAMAP jest realizowany w ramach 7. Programu Ramowego Komisji Europejskiej.