Subskrybuj nas na Youtube
Jak wynika z informacji PAP, Sejm ma się zająć projektem o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 roku, jeszcze w poniedziałek.
W myśl projektowanych przepisów, w wyborach prezydenckich w 2020 r., art. 289 ustęp 1 Kodeksu wyborczego nie znajduje zastosowania. Przepis ten stanowi, że wybory prezydenckie "zarządza marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 miesięcy i nie później niż na 6 miesięcy przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej i wyznacza ich datę na dzień wolny od pracy przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej".
Projekt PiS zakłada, że jeśli na terytorium Polski ogłoszono stan epidemii, marszałek Sejmu może zarządzić zmianę terminu wyborów, określonego w wydanym wcześniej postanowieniu. Nowy termin wyborów prezydenta określony przez marszałka Sejmu musi odpowiadać terminom przeprowadzenia wyborów prezydenta określonym w konstytucji.
Konstytucja stanowi, że wybory Prezydenta Rzeczypospolitej zarządza Marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej. 100 dni przed upływem kadencji prezydenta wypada we wtorek 28 kwietnia 2020 r., 75 dni przed upływem kadencji to sobota 23 maja. Oznacza to, że wybory prezydenckie mogą odbyć się w jedną z niedziel maja: 3, 10, 17.
Nowy projekt PiS zakłada, że wybory prezydenckie w 2020 r. zostaną przeprowadzone wyłącznie w drodze głosowania korespondencyjnego. To samo rozwiązanie będzie miało zastosowanie w drugiej turze wyborów. Głosowanie będzie odbywać się bez przerwy od godziny 6 do godziny 20. W tych godzinach wyborcy - samodzielnie lub za pośrednictwem innej osoby - będą musieli umieścić kopertę zwrotną w specjalnie przygotowanej do tego celu nadawczej skrzynce pocztowej na terenie gminy, w której widnieją w spisie wyborców.
W nowym projekcie zapisano też, że niszczenie, uszkadzanie, ukrywanie, przerabianie, podrabianie lub kradzież karty do głosowania podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Z kolei osoba, która bez uprawnienia otwiera pakiet wyborczy lub zaklejoną kopertę zwrotną podlegać będzie karze grzywny. Również kara grzywny grozi osobie, która bez uprawnienia niszczy pakiet wyborczy lub zaklejoną kopertę zwrotną.
Aby zagłosować, wyborcy w kraju nie będą musieli składać wniosków o skorzystanie z możliwości głosowania korespondencyjnego. Z kolei wyborcy przebywający za granicą, zamiar głosowania korespondencyjnego muszą zgłosić właściwemu konsulowi do 14 dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej.
Zgodnie z projektem, operator pocztowy obowiązany do świadczenia usług powszechnych zapewni - w terminie przypadającym od 7 dni do dnia przypadającego przez dniem wyborów - doręczenie pakietu wyborczego bezpośrednio do oddawczej skrzynki pocztowej wyborcy na adres wskazany w spisie wyborców.
Dopisanie do spisu wyborców, jak mówią projektowane przepisy, następuje na wniosek wyborcy wniesiony do urzędu gminy najpóźniej w dniu wejścia w życie ustawy.
Projekt określa, że w skład pakietu wyborczego wchodzą: koperta zwrotna, karta do głosowania, koperta na kartę do głosowania, instrukcja głosowania korespondencyjnego oraz oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania. W projekcie zastrzeżono jednak, że minister ds. aktywów państwowych może określić w rozporządzeniu dodatkowe elementy wchodzące w skład pakietu wyborczego, "mając na względzie zapewnienie wyborcom skutecznego prawa do głosowania".
Projektowane przepisy delegują na ministra ds. aktywów państwowych obowiązek określenia w rozporządzeniu - po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej - wzoru karty do głosowania, w tym sposobu oznaczenia jej autentyczności, wzoru i rozmiaru koperty na pakiet wyborczy, koperty zwrotnej, koperty na kartę do głosowania, oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu oraz instrukcji głosowania korespondencyjnego, uwzględniając konieczność zapewnienia tajności głosowania oraz zwięzłości i komunikatywności instrukcji.
Projekt określa też sposób oddawania głosów w wyborach prezydenckich. Wyborca po wypełnieniu karty do głosowania wkłada ją do koperty na kartę do głosowania, którą zakleja, a następnie kopertę tę wkłada do koperty zwrotnej łącznie z podpisanym oświadczeniem o osobistym i tajnym oddaniu głosu i umieszcza ją, sam lub za pośrednictwem innej osoby, nie wcześniej niż o godzinie 6.00 i nie później niż do godziny 20.00 w dniu głosowania, w specjalnie przygotowanej do tego celu nadawczej skrzynce pocztowej na terenie gminy, w której widnieje w spisie wyborców, zaś wyborcy głosujący w Warszawie - na terenie dzielnicy, w której widnieją w rejestrze wyborców.
Wymagania, jakim powinna odpowiadać nadawcza skrzynka pocztowa przygotowana do umieszczenia koperty zwrotnej określa w rozporządzeniu minister ds. aktywów państwowych, mając na względzie odpowiednie zabezpieczenie skrzynek nadawczych, w szczególności w celu zagwarantowania głosowania w sposób tajny.
Koperty zwrotne są dostarczane przez operatora pocztowego do gminnej obwodowej komisji wyborczej w dniu wyborów sukcesywnie od rozpoczęcia głosowania do godziny 23.00.
"Operator pocztowy obowiązany do świadczenia usług powszechnych w czasie wykonywania zadań, o których mowa w niniejszej ustawie, zwolniony jest z obowiązku świadczenia innych usług pocztowych" - głosi projekt ustawy.
Właściwa gminna obwodowa komisja wyborcza weryfikuje dostarczone koperty zwrotne, w szczególności weryfikuje imię i nazwisko wyborcy oraz numer PESEL z danymi zawartymi w spisie wyborców. Jeżeli w kopercie na kartę do głosowania znajduje się więcej niż jedna karta wyborcza, karty znajdujące się tej kopercie uznaje się za nieważne. Kartę do głosowania uznaje się za nieważną, jeżeli wskutek sprawdzenia oznaczenia zapewniającego autentyczność karty do głosowania, gminna obwodowa komisja wyborcza stwierdziła, że karta do głosowa nie jest autentyczna.
Koperty na kartę do głosowania wyjęte z kopert zwrotnych dostarczonych do gminnej obwodowej komisji wyborczej wrzucane są do urny wyborczej. Kopert na kartę do głosowania nie otwiera się przed wrzuceniem do urny wyborczej.
Koperty na kartę do głosowania nie wrzuca się do urny, a kartę uważa się za nieważną i nie bierze się jej pod uwagę przy ustalaniu wyników głosowania w gminie, jeżeli: w kopercie zwrotnej brak jest podpisanego oświadczenia wyborcy o osobistym i tajnym oddaniu głosu; na oświadczeniu o osobistym i tajnym oddaniu głosu wyborca nie wpisał swojego imienia i nazwiska lub numeru PESEL lub wpisał te dane nieczytelnie; koperta na kartę do głosowania nie jest zaklejona; wyborca, którego dane wpisane są na oświadczeniu nie widnieje w spisie wyborców przekazanym gminnej obwodowej komisji wyborczej; koperta zwrotna, do której dołączono oświadczenie z danymi tego wyborcy, została już wcześniej wrzucona do urny.
Koperty zwrotne niedostarczone do gminnej obwodowej komisji wyborczej do zakończenia głosowania przekazywane są właściwemu dyrektorowi delegatury Krajowego Biura Wyborczego.
Wyborca głosujący korespondencyjnie za granicą przesyła kopertę zwrotną do właściwego konsula na własny koszt. Konsul przekazuje właściwej obwodowej komisji wyborczej, w godzinach głosowania, koperty zwrotne, które otrzymał do czasu zakończenia głosowania.
Zgodnie z projektem, w wyborach prezydenckich w 2020 r. w każdej gminie - zamiast obwodowych komisji wyborczych - tworzy się gminną obwodową komisję wyborczą właściwą dla wszystkich obwodów utworzonych na obszarze danej gminy. W Warszawie, gminną obwodową komisję wyborczą tworzy się odrębnie dla każdej dzielnicy.
Gminne obwodowe komisje wyborcze powoła komisarz wyborczy najpóźniej w drugim dniu po wejściu w życie ustawy, w równej liczbie spośród kandydatów zgłoszonych przez pełnomocników wyborczych komitetów wyborczych, których kandydat na prezydenta został zarejestrowany przez PKW lub upoważnione przez nich osoby do obwodowych komisji wyborczych. Z dniem wejścia w życie ustawy zostają rozwiązane obwodowe komisje wyborcze powołane w dotychczas obowiązującym trybie.
Projekt zakłada, że w skład gminnej obwodowej komisji wyborczej wchodzić będzie: w gminach do 50 tys. mieszkańców – nie mniej niż 3 i nie więcej niż 9 osób; w gminach powyżej 50 tys. mieszkańców – 9 osób oraz po 9 osób na każde kolejne 50 tys. mieszkańców, nie więcej jednak niż 45 osób. W skład komisji wchodzi z urzędu, jako jej przewodniczący, osoba wskazana przez komisarza wyborczego. W szczególnie uzasadnionych przypadkach komisarz wyborczy, mając na względzie sprawność i skuteczność pracy komisji, może powołać w skład gminnej obwodowej komisji większą liczbę osób.
Gminna obwodowa komisja wyborcza wykonuje zadania przewidziane dla obwodowych komisji wyborczych.
Siedzibę gminnej obwodowej komisji wyborczej określa komisarz wyborczy, najpóźniej w 3 dni po wejściu w życie ustawy. Siedzibę gminnej obwodowej komisji wyborczej ustala się w lokalu wskazanym przez właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W przypadku, gdy wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie wskaże odpowiedniego lokalu w terminie 3 dni od wejścia w życie ustawy, komisarz wyborczy ustala siedzibę gminnej obwodowej komisji wyborczej w lokalu wskazanym przez właściwego wojewodę.
Wójt, burmistrz, prezydent miasta albo wojewoda (w sytuacji, gdy włodarze nie wskażą lokalu na siedzibę gminnej obwodowej komisji wyborczej), wyposaża siedzibę gminnej obwodowej komisji wyborczej w środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii koronawirusa w ilości wystarczającej dla wszystkich członków komisji.
Projekt stanowi, że minister zdrowia w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych i administracji określi w rozporządzeniu warunki, jakie musi spełniać lokal przeznaczony na siedzibę gminnej obwodowej komisji wyborczej oraz wykaz środków ochrony osobistej związanej ze zwalczaniem epidemii COVID-19 dla członków gminnych obwodowych komisji wyborczych, mając na względzie potrzebę ochronę zdrowia członków gminnej obwodowej komisji wyborczej.
Projekt mówi, że minister ds. aktywów państwowych określi w rozporządzeniu szczegółowy tryb: doręczania pakietów wyborczych, odbierania kopert zwrotnych umieszczonych w specjalnie przygotowanych do tego celu skrzynkach pocztowych, dostarczania kopert zwrotnych do właściwych gminnych obwodowych komisji wyborczych oraz odbioru pakietów wyborczych lub kopert zwrotnych w przypadku umieszczenia ich w skrzynce na zwroty.
Ponadto, w myśl projektu, minister ds. aktywów państwowych określi w rozporządzeniu szczegółowy sposób i tryb dostarczania i odbioru pakietów wyborczych oraz kopert zwrotnych do i od wyborców podlegających w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji lub izolacji w warunkach domowych, a także wyborców przebywających w zakładzie leczniczym, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym i areszcie śledczym.
Projekt zakłada, że minister ds. aktywów państwowych określi w rozporządzeniu sposób postępowania z kopertami zwrotnymi dostarczonymi do obwodowej komisji wyborczej do zakończenia głosowania i po jego zakończeniu, sposób postępowania z kopertami zwrotnymi: zawierającymi niezaklejone koperty na kartę do głosowania oraz niezawierającymi podpisanego oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu na karcie do głosowania lub zawierającymi nieprawidłowo lub nieczytelnie wypełnione oświadczenie, a także pakietami wyborczymi lub kopertami zwrotnymi umieszczonymi w skrzynce pocztowej na zwroty.