Dyskusja odbyła się w warszawskim Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki.
Porozumienie Centrum to partia, bez której nie można zrozumieć III, a nawet IV RP, w ogóle współczesnej Polski – ocenił prowadzący spotkanie Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. To jedna z partii politycznych rodzącej się niepodległej Polski – dodał.
"Powinno powstać już kilkanaście książek na temat PC i PiS"
Andrzej Anusz zauważył, że "Porozumienie Centrum oraz Prawo i Sprawiedliwość przez ostatnie prawie 30 lat odgrywają jedną z podstawowych ról na scenie politycznej". W jego ocenie do tej pory powinno w związku z tym powstać już kilkanaście książek czy prac dyplomowych na temat PC i PiS. Tak się jednak nie stało. Tutaj jest jednak duża luka, starałem się na swój sposób ją zapełnić – wyjaśnił.
W tej książce chcę pokazać, że Porozumienie Centrum jest swoistym źródłem Prawa i Sprawiedliwości – podkreślił. Jest to ciągłość nie tylko personalna, jeśli chodzi o założyciela i prezesa PC oraz prezesa Prawa i Sprawiedliwości, czyli Jarosława Kaczyńskiego - dodał.
W czasie spotkania Anusz wskazał także na największe sukcesy polityki Porozumienia Centrum. W jego ocenie są to poparcie i zwycięstwo Lecha Wałęsy w wyborach prezydenckich w 1990 r., zbudowanie rządu Jana Olszewskiego i polityki związanej z kwestią niepodległości i lustracji oraz umiejętność przekształcenia PC w PiS. Natomiast za porażki uznał nieutworzenie w 1993 r. wspólnej listy PC i RdR oraz fakt, że po 1993 r. PC za późno zdecydowało się na budowanie zjednoczonego obozu wokół "Solidarności". Również kwestię relacji wokół 1995 r., kiedy trauma relacji Kaczyński-Olszewski nie została jeszcze przełamana, należy - jego zdaniem - uznać za swego rodzaju porażkę.
Prof. Wiesław Jan Wysocki przypomniał, że współcześnie przyzwyczailiśmy się do polityków zmieniających barwy partyjne. Tymczasem książka pokazuje – jak podkreślił historyk – że "są co prawda zmiany, że następuje krytyczna ocena własnej aktywności, ale jednocześnie jest pewien constans, kręgosłup polityczny". To jest bardzo ważne, bo to daje pewność, że to nie jest środowisko koniunkturalne, że nie będzie dokonywało na zawołanie zwrotów, że zawsze będzie solidne, nawet jeśli będzie popełniało błędy – podkreślił Wysocki.
Wątek niepodległościowy
Historyk zauważył, że w książce istotny jest także wątek nieodległościowy. Porozumienie Centrum ustawiło się antykomunistycznie, musiało zatem odwoływać się do niepodległości, która będzie na czele wartości państwowych – wyjaśnił Wysocki.
Drugie wydanie książki Andrzeja Anusza "Osobista historia Porozumienia Centrum. U źródeł Prawa i Sprawiedliwości" opublikował Instytut Historyczny Nurtu Niepodległościowego im. Andrzeja Ostoja-Owsianego. Jest to osobisty zapis końca PRL-u, transformacji ustrojowej i kształtowania się III Rzeczypospolitej. Anusz, który uczestniczył w tym procesie, przywołuje dokumenty, teksty wystąpień parlamentarnych i prasowych, oświadczenia, opracowania i materiały programowe partii politycznych, a także oceny, które dokumentują drogę życiową autora, jego wizję prawicowej polityki oraz liderów polskiej prawicy.