"Bizancjum za publiczne pieniądze". Raport NIK o TVP

Jak podaje NIK, nieprzestrzeganie przez TVP SA zasad wydawania pieniędzy ma tym większe znaczenie, że jest ona finansowana w głównej mierze ze środków publicznych.W latach 2021-2022 ich udział w przychodach stacji ze sprzedaży wynosił ponad 60 procent - pisze NIK.

Gospodarka finansowa

Z ustaleń kontroli wynika, że "w 2021 r. TVP osiągnęła przychody ze sprzedaży produktów w łącznej kwocie 3 147,1 mln zł (3,1 mld zł), zaś w 2022 r. ta kwota wyniosła 3 414,4 mln zł (3,4 mld zł).

W raporcie NIK podkreśla, że model gospodarki finansowej TVP SA od 2017 r. jest oparty na współfinansowaniu działalności ze środków budżetu państwa w postaci rekompensat abonamentowych. W latach 2017-2022 przychody ze sprzedaży produktów TVP SA systematycznie wzrastały. Z poziomu 1 597,1 mln zł (1,6 mld zł) w 2017 roku do 3 414,4 mln zł (3,4 mld zł) w 2022 r. Było to jednak wynikiem – w głównej mierze – stałego wzrostu otrzymywanych z budżetu państwa rekompensat, których udział w przychodach ze sprzedaży TVP SA wzrósł z 16,7 procent w 2017 roku do 52,3 proc. w 2022 roku - czytamy w raporcie.

Jak zaznacza NIK, "w sumie w latach 2017-2022 TVP SA otrzymała rekompensaty z budżetu państwa w kwocie 7 196,2 mln zł (7,2 mld zł), zaś w 2023 r. 2 347,9 mln zł (2,3 mld zł)".

Najwyższa Izba Kontroli w opublikowanym raporcie zwraca uwagę na "niestabilność gospodarki finansowej TVP SA w badanym okresie, opartej w zdecydowanym stopniu na finansowaniu z budżetu państwa". Wynika to z faktu, że od 2021 r. decyzje o dofinansowaniu jednostek radiofonii i telewizji oraz jego wysokości podejmowane są corocznie w ustawach budżetowych - pisze NIK. Zdaniem NIK, nawet biorąc pod uwagę sformalizowane w założeniu procesy decyzyjne w TVP SA, "stwarzało to wysokie ryzyko i nie uchroniło Spółki przed zaciąganiem zobowiązań dotyczących transakcji niecelowych, niegospodarnych, czy też nierzetelnie przygotowanych".

Polityka kadrowo-płacowa

Najwyższa Izba Kontroli ocenia, że o ile wynagradzanie członków organów korporacyjnych spółki Telewizja Polska SA, z zastrzeżeniem stwierdzonych uchybień, odpowiadało obowiązującym regulacjom, to prowadzona w Spółce w badanym okresie polityka kadrowo-płacowa i sfera zawierania umów cywilnoprawnych z pracownikami i współpracownikami dotknięte były licznymi i istotnymi, również z finansowego punktu widzenia, nieprawidłowościami oraz zaistniały w nich okoliczności wskazujące na przypadki działania w sytuacjach konfliktu interesów i relacji mogących prowadzić do zjawisk korupcjogennych -pisze NIK.

Stan zatrudnienia

Najwyższa Izba Kontroli w prezentowanym raporcie poświęca sporo uwagi na kwestię zatrudnienia w TVP. Najliczniejszą grupę pracowników stanowili pracownicy realizacji, produkcji TV i obsługi oraz pracownicy administracji. Etaty dziennikarzy stanowiły ok. 10% ogólnej liczby pracowników. Etaty dyrektorów i ich zastępców wzrosły z poziomu 92 etatów w 2020 r. do 100 etatów w 2022 r. - czytamy w raporcie.

Ile się zarabia w Telewizji Polskiej? NIK analizuje wynagrodzenia członków organów TVP SA

Mowa też o wynagrodzeniu. Ustalone i wypłacone wysokości wynagrodzeń, odpraw i odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji członków organów Spółki (w zakresie, w jakim im przysługiwały) były zgodne z obowiązującymi przepisami ustawowymi, uchwałami właściwych organów oraz zawartymi umowami będącymi podstawą zatrudnienia - czytamy.

Dla członków Rady Nadzorczej Spółki miesięczne wynagrodzenie zostało ustalone w wysokości 1,3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa GUS (dla lat 2021-2022 wyniosła 4 403,78 zł). Dla Przewodniczącego Rady Nadzorczej miesięczne wynagrodzenie podwyższono o 10%, a dla Wiceprzewodniczącego i Sekretarza Rady – o 5% - informuje Najwyższa Izba Kontroli.

NIK podkreśla też, że "łączne wynagrodzenia dla Rady Nadzorczej Spółki wypłacone za rok 2021 wyniosły 216 096,13 zł, zaś za rok 2022 – 218 514,00 zł."

Zarobki pracowników

W TVP funkcjonowały trzy systemy wynagradzania: czasowo-premiowy, czasowo-honoraryjny oraz system pakietowy. Największą grupą pracowników (ok. 64%) byli pracownicy wynagradzani w systemie czasowo-premiowym z premią motywacyjną. Wynagrodzenia miesięczne brutto z tytułu umów o pracę w Spółce, wypłacane w latach 2020-2022, kształtowały się następująco: 2020 r. – średnie 9 832 zł; w 2021 r. – średnie 10 491 zł; w 2022 r. – średnie 11 317 zł - pisze NIK.

NIK podkreśla, że najwyższe średnie miesięczne wynagrodzenia uzyskiwali dyrektorzy i ich zastępcy, oraz doradcy zarządu.

Uwaga NIK

Najwyższa Izba Kontroli zauważa także, że "łączne wynagrodzenia w Telewizji Polskiej SA (obejmujące przychód z tytułu umowy o pracę i umów cywilnoprawnych) powyżej 500 tys. zł otrzymało 17 osób w 2020 r., 23 osoby w 2021 r. oraz 28 osób w 2022 r." Najwyższa kwota wynagrodzenia – jak wskazano powyżej – wyniosła: 965,5 tys. zł w 2020 r., 1 111,5 tys. zł w 2021 r. oraz 1 527 tys. zł w 2022 r. i dotyczyła w kolejnych latach wynagrodzenia tego samego dyrektora jednej z jednostek organizacyjnych TVP SA - czytamy na stronie NIK.

Najwyższa Izba Kontroli zwraca uwagę, że Telewizja Polska SA, jako spółka Skarbu Państwa realizująca misję publiczną, finansuje swoją działalność w znacznej mierze z udziałem środków publicznych, które stanowiły ponad 60% przychodów ze sprzedaży produktów w latach 2021-2022. e negatywnych skutków takich praktyk, jednak zasady dobrych obyczajów handlowych wskazują na potrzebę respektowania również praw kontrahentów - podsumowuje NIK.

Komentarz Mariana Banasia

Do opublikowanego w piątek raportu NIK odniósł się prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś. Wyniki kontroli wskazują, że działalność TVP niewiele ma wspólnego z realizacją misji publicznej - skomentował na konferencji prasowej.