Subskrybuj nas na Youtube
Wyniki kontroli MSZ: Niezgodne z prawem decyzje w obszarze wizowym
Najwyższa Izba Kontroli zakończyła w 2024 roku kompleksową kontrolę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, której przedmiotem był nadzór ministra nad działalnością konsularną. Wyniki kontroli wykazały szereg nieprawidłowości, w tym brak odpowiednich podstaw prawnych dla programu wizowego "Poland. Business Harbour". Program, realizowany w latach 2020-2024, skutkował wydaniem ponad 95 tysięcy wiz, w tym dla obywateli Białorusi i Rosji, którzy uzyskali uprawnienia do pracy i działalności gospodarczej w Polsce bez wymaganych zezwoleń. NIK wskazuje, że program ten nie został zatwierdzony przez żaden organ państwowy i odbywał się bez podstawy prawnej, "co mogło zagrozić bezpieczeństwu państwa".
Nielegalne naciski na konsulów
Izba ujawnia również przypadki nacisków na polskich konsulów w celu przyspieszenia procedur wizowych lub wydawania wiz poza kolejnością. Działania te miały miejsce w ramach korespondencji służbowej MSZ, tzw. clarisów, w których wskazywano konkretne osoby do rozpatrzenia wniosków wizowych. NIK podkreśla, że takie działania naruszały zasady niezależności konsularnej i mogły prowadzić do niewłaściwego traktowania wniosków.
Skandaliczne wizytacje konsularne
W raporcie Izby pojawia się także nieprawidłowość związana z wizytacją konsulatu RP w Mumbaju, która miała na celu skłonienie konsula do wydania pozytywnych decyzji wizowych dla cudzoziemców, którzy podawali się za członków ekipy filmowej. NIK ocenia, że tego rodzaju działania stanowiły próbę wpływania na niezależność konsula i były niezgodne z przepisami Prawa konsularnego.
Nieuzasadnione decyzje o wynajmie nieruchomości
Izba kontrolna wskazuje również na nieuzasadnione decyzje dotyczące wynajmu nieruchomości w Łodzi i Kielcach na potrzeby Centrum Decyzji Wizowych (CDW) i Centrum Informacji Konsularnych (CIK). W wyniku tych decyzji, państwowy budżet poniósł straty w wysokości ponad 680 tys. zł, a umowy najmu zostały sformułowane w taki sposób, że praktycznie niemożliwe było ich wypowiedzenie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. NIK zauważa, że MSZ nie przeprowadziło żadnych analiz uzasadniających potrzebę wynajmu tych nieruchomości, co w konsekwencji obciążyło państwowy budżet.
Zawiadomienie prokuratury
W wyniku powyższych nieprawidłowości, Najwyższa Izba Kontroli skierowała cztery zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstw przez 12 funkcjonariuszy publicznych, w tym m.in. o przekroczenie uprawnień, niedopełnienie obowiązków służbowych oraz wyrządzenie znacznej szkody majątkowej.