Czym jest naruszenie prawa wyborczego?

Nie każde dziwne zachowanie w lokalu wyborczym oznacza przestępstwo, ale są sytuacje, które wymagają natychmiastowej reakcji. Oto najczęstsze nieprawidłowości:

Reklama
  • Agitacja wyborcza w dniu głosowania (np. rozdawanie ulotek, noszenie koszulek z nazwą komitetu),
  • Fałszowanie kart do głosowania lub wyników głosowania,
  • Podrzucanie kart do urny,
  • Zabieranie kart przez wyborców poza lokal,
  • Zmuszanie do głosowania lub głosowanie „za kogoś”,
  • Brak bezstronności członków komisji,
  • Brak warunków do tajnego głosowania,
  • Brak pieczęci na karcie,
  • Zaburzenia w działaniu lokalu wyborczego (np. nieprawidłowe wydawanie kart, chaos organizacyjny).

Gdzie zgłosić incydent?

Masz dwie możliwości zgłoszenia niepokojącej sytuacji lub zakłócenia funkcjonowania pracy komisji.

Jeśli jesteś świadkiem zdarzenia, które łamie prawo wyborcze, poinformuj przewodniczącego Obwodowej Komisji Wyborczej. Komisja ma obowiązek przyjąć Twoje zgłoszenie i odnotować je w protokole, a jeśli sytuacja tego wymaga — powiadomić Policję lub komisarza wyborczego.

Jeśli sprawa wymaga wyższego poziomu interwencji (np. dotyczy członków komisji, fałszowania dokumentów lub nieprawidłowości systemowych), możesz:

  • Zgłosić incydent telefonicznie lub mailowo do delegatury Krajowego Biura Wyborczego (adresy dostępne na pkw.gov.pl),
  • Napisać bezpośrednio do komisarza wyborczego,
  • W przypadku podejrzenia przestępstwa – złożyć zawiadomienie na Policję lub do prokuratury.

Co warto przygotować?

Twoje zgłoszenie będzie skuteczniejsze, jeśli zawiera:

  • Datę, godzinę i miejsce zdarzenia,
  • Opis sytuacji: co dokładnie widziałeś/widziałaś,
  • Dane świadków: jeśli ktoś może potwierdzić Twoje słowa,
  • Zdjęcia lub nagrania: jeśli masz, warto je załączyć,
  • Twoje dane kontaktowe – nie są wymagane, ale zwiększają wiarygodność zgłoszenia.

Pamiętaj: anonimowe zgłoszenia też są przyjmowane, choć trudniej je zweryfikować.

Jakie są konsekwencje dla sprawców?

Zależnie od rodzaju naruszenia:

  • Za agitację w dniu głosowania grozi grzywna do 5 tys. zł.
  • Za fałszowanie głosów – nawet do 5 lat więzienia.
  • Za uniemożliwianie głosowania – do 3 lat więzienia.
  • Członkowie komisji, którzy złamią zasady, mogą zostać odwołani, ukarani grzywną, a nawet pociągnięci do odpowiedzialności karnej.

Dlaczego warto zgłaszać nieprawidłowości?

Bo demokracja nie działa „sama z siebie”. Jeśli wybory mają być uczciwe, potrzebna jest czujność obywateli. Zgłoszenie nieprawidłowości nie jest donoszeniem — to obrona własnego prawa do uczciwego głosowania.

Widzisz coś niepokojącego? Reaguj. Twoja czujność może przesądzić o uczciwości całego głosowania. A jeśli masz wątpliwość, czy dane zdarzenie jest nielegalne — lepiej zapytać komisję lub sprawdzić na stronie PKW, niż przejść obok obojętnie.