W cytowanym przez telewizję RTE czwartkowym oświadczeniu Gilmore, który jest również ministrem spraw zagranicznych, podkreślił, że decyzję o zamknięciu ambasady od stycznia 2012 r. poprzedziła analiza resortowa. Punkt ciężkości spoczywał w niej na ekonomicznym bilansie utrzymywania dwustronnych misji dyplomatycznych na szczeblu ambasadora.
Gilmore zaznaczył, że motywem decyzji są względy finansowe. Przypomniał, że uzyskany przez rząd pakiet pomocy finansowej od Komisji Europejskiej i MFW wymaga od niego oszczędności w wydatkach.
"Ambasada Irlandii przy Stolicy Apostolskiej jest wprawdzie jedną z najstarszych irlandzkich misji dyplomatycznych, ale nie przynosi żadnych ekonomicznych korzyści, a interesy Irlandii mogą być wystarczająco reprezentowane na szczeblu ambasadora nierezydującego na miejscu" - dodano w oświadczeniu.
Tę samą formę reprezentacji dyplomatycznej rząd Irlandii chce przyjąć w stosunkach z Iranem z uwagi na niski poziom obrotów handlowych między obu państwami. W Dili zostanie zamknięte irlandzkie biuro administrujące pomocą dla Timoru Wschodniego, choć sama pomoc będzie kontynuowana. Interesy dyplomatyczne będzie reprezentował ambasador w Singapurze.
Gilmore powiedział dziennikarzom, że decyzję tę podjął "z żalem i z oporami". Wskazał, że zamknięcie ambasady nie ma związku z odwołaniem przez Watykan papieskiego nuncjusza z Dublina z końcem lipca br.
Możliwe są dalsze decyzje oszczędnościowe ws. irlandzkich ambasad. Ich istnienie "musi odpowiadać potrzebom kraju i muszą one na siebie zarabiać" - zaznaczył wicepremier.
Siedziba ambasadora Irlandii przy Stolicy Apostolskiej - Villa Spada - pozostanie własnością rządu Irlandii i zostanie przekształcona w ambasadę Irlandii przy rządzie Włoch. Obecnie ambasada przy rządzie Włoch mieści się w wynajmowanych pomieszczeniach, a zatem jej przeprowadzka oznacza, że odpadną koszty najmu.
Rzecznik Gilmore'a powiedział ze swej strony, że sprawą Stolicy Apostolskiej jest zdecydowanie o randze stosunków dyplomatycznych z Irlandią.
Watykan jako jedno z pierwszych państw uznał niepodległość w Irlandii w latach 20. XX w. Ostatnio stosunki irlandzko-watykańskie stały się napięte na tle skandalu pedofilskiego w irlandzkim Kościele (w archidiecezji dublińskiej i diecezji Cloyne).
W lipcu br. Gilmore wyraził wobec nuncjusza Watykanu abp. Giuseppe Leanzy niezadowolenie z powodu stanowiska, jakie w sprawie seksualnego wykorzystywania niepełnoletnich w irlandzkim Kościele zajął jeden z jego dyplomatycznych poprzedników. Stolica Apostolska wkrótce po tym odwołała abp. Leanzę z Irlandii.
Rzecznik Watykanu ksiądz Federico Lombardi oświadczył w czwartek, że Stolica Apostolska przyjmuje do wiadomości decyzję władz Irlandii o zamknięciu swej ambasady.
Ksiądz Lombardi, cytowany przez agencję Ansa, powiedział: "Naturalnie każde państwo, które utrzymuje relacje dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską, ma prawo decydować, na podstawie swych możliwości i interesów, czy chce mieć ambasadora przy Stolicy Apostolskiej rezydującego w Rzymie czy też w innym kraju".
"To, co ważne, to stosunki dyplomatyczne między Stolicą Apostolską a państwami, a te w przypadku Irlandii nie podlegają dyskusji" - dodał watykański rzecznik.