"Wracam za kilka tygodni" – miał powiedzieć kardynał Jorge Bergoglio, gdy w marcu 2013 roku opuszczał rodzinne Buenos Aires i wyruszał do Rzymu, by wziąć udział w konklawe. To, co zdarzyło się później, zaskoczyło zarówno watykanistów, jak i samego Bergoglia, który jako Franciszek nigdy nie powrócił już do ojczyzny.
Franciszek nigdy nie wrócił do Argentyny jako papież
W ciągu 12 lat pontyfikatu papież przyjął w Watykanie kolejno czterech prezydentów Argentyny - Cristinę Fernandez, Mauricio Macriego, Alberto Fernandeza i Javiera Mileia. Żadnemu z nich nie złożył jednak konkretnej obietnicy dotyczącej wizyty w ojczyźnie.
Franciszek tęsknił za rytmem metropolii Buenos Aires i za prostotą argentyńskiej prowincji. Jako arcybiskup w stolicy często jeździł metrem i autobusami, odwiedzał ubogie dzielnice. W Watykanie wolał jednak mierzyć się z osobistą nostalgią, niż zostać wykorzystany politycznie przez którykolwiek z kolejnych rządów w spolaryzowanym politycznie kraju – oceniają argentyńskie media.
Fakt, że papież nigdy nie wrócił do Argentyny, był rozczarowaniem dla wielu jego rodaków. Obecny arcybiskup Buenos Aires Jorge Ignacio Garcia Cuerva powiedział w poniedziałek, żegnając papieża, że argentyńscy wierni są "sierotami po ojcu, który głęboko kochał swój kraj, ale musiał się nauczyć być ojcem dla całego świata".
Argentyńczycy byli rozczarowani działalnością papieża Franciszka
U części Argentyńczyków początkowa duma i euforia z powodu wyboru ich rodaka na papieża z czasem zaczęła ustępować miejsca rozczarowaniu. Według badań instytutu Pew Research Center odsetek osób pozytywnie oceniających papieża spadł tam z 91 proc. w 2013 roku do 64 proc. w roku 2024. Konserwatyści zarzucali mu podważanie ugruntowanych tradycji, a liberałowie liczyli na głębsze przemiany.
Niektórzy politycy i komentatorzy, zwłaszcza z lewej strony sceny politycznej, zarzucali Franciszkowi, że jako jezuicki prowincjał w Buenos Aires nie robił dość, by przeciwstawić się brutalnej dyktaturze wojskowej (1976-1983). Pojawiały się nawet oskarżenia o współpracę z juntą, ale sędzia badający sprawę i prominentni działacze z tamtych lat uznali je za bezpodstawne.
Dlaczego papież Franciszek nigdy nie odwiedził Argentyny?
Komentatorzy zwracają też uwagę na napięte stosunki pomiędzy Franciszkiem a obecnym prezydentem Argentyny Mileiem, zagorzałym antykomunistą i zwolennikiem neoliberalnego spojrzenia na gospodarkę. W kampanii wyborczej Milei ostro krytykował papieża, nazywając go "imbecylem" i "reprezentantem zła na Ziemi". Później złagodził ton i spotkał się z Franciszkiem w Watykanie, ale różnice ideologiczne pozostały.
Na pytania o możliwość podróży do Argentyny Franciszek zwykle dawał wymijające odpowiedzi. "Chciałbym pojechać. To moi rodacy, ale nie zostało to jeszcze zaplanowane. Jest kilka rzeczy, które trzeba najpierw załatwić" – powiedział we wrześniu 2024 roku.
Śmierć papieża Franciszka
Papież Franciszek zmarł w poniedziałek o godz. 7.35 w wieku 88 lat. Przyczyną śmierci były udar mózgu, śpiączka i nieodwracalna zapaść kardiologiczna. Uroczystości pogrzebowe papieża Franciszka rozpoczną się w sobotę, 26 kwietnia na placu Świętego Piotra w Watykanie o godz. 10.
Jorge Mario Bergoglio urodził się 17 grudnia 1936 w Buenos Aires. W 1958 roku, po ciężkiej chorobie, wstąpił do zakonu jezuitów. W 1969 roku przyjął święcenia kapłańskie. Biskupem pomocniczym archidiecezji Buenos Aires i biskupem tytularnym Auki został mianowany w 1992 roku. Sześć lat później został arcybiskupem Buenos Aires. Od 2013 roku pełnił rolę głowy Kościoła katolickiego.