"Ostatni mur" Europy znika. Historyczne porozumienie zacznie obowiązywać już w 2026 roku

Zniknie ostatni mur Europy

Według doniesień dziennika "El País”, Hiszpania i Wielka Brytania planują usunąć ogrodzenie graniczne dzielące Gibraltar od hiszpańskiej miejscowości La Línea de la Concepción. Porozumienie, stanowiące efekt negocjacji po Brexicie, ma zostać ratyfikowane w grudniu 2025 roku, a zniesienie bariery fizycznej przewidziano na styczeń 2026 roku. Decyzja ta oznacza likwidację ostatniego muru w Europie kontynentalnej.

Kluczowe postanowienia porozumienia

Negocjacje obejmują szereg istotnych zmian mających na celu uregulowanie statusu Gibraltaru po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Najważniejsze punkty umowy to:

• Likwidacja ogrodzenia i swobodny przepływ osób i towarów: Umowa zniesie fizyczne bariery, co ma ułatwić codzienny tranzyt dla około 15 tysięcy osób dojeżdżających do pracy oraz 300 tysięcy mieszkańców pobliskich obszarów Andaluzji. Eliminuje to także kontrole celne dla towarów.
• Unia celna: Porozumienie zakłada przyszłą unię celną między Unią Europejską a Gibraltarem. Ma to ułatwić handel i współpracę gospodarczą.
• Wspólne kontrole na lotnisku i w porcie: Pakt polityczny ustanawia podwójną kontrolę pasażerów w porcie i na lotnisku. Kontrole te będą przeprowadzane wspólnie przez hiszpańską i gibraltarską policję. Hiszpańskie służby otrzymają pełną odpowiedzialność za kontrolę na lotnisku gibraltarskim, co stanowi rozwiązanie wzorowane na systemie stosowanym przez Francję na londyńskiej stacji St. Pancras.
• Ujednolicenie podatków pośrednich: Umowa wprowadzi zasady dotyczące podatków pośrednich, podobnych do podatku VAT, które będą obowiązywały na Gibraltarze, w tym w sektorze tytoniowym.

Wyzwania związane ze zniesieniem bariery

Burmistrz La Línea de la Concepción, Juan Franco, wyraził zadowolenie z postępu w negocjacjach, jednocześnie podkreślając wyzwania, jakie stoją przed jego miastem. Zauważył, że fizyczna granica, choć problematyczna, była uwzględniona w planowaniu miejskim. Jej usunięcie, choć pozytywne, wymaga rewizji dotychczasowych założeń, w tym planów zagospodarowania przestrzennego.

Rada Miasta La Línea przygotowuje memorandum, które ma określić wyzwania związane ze zniesieniem kontroli granicznych oraz zaproponować rozwiązania. Dokument ten, który powstaje w oparciu o konsultacje społeczne, ma być przekazany hiszpańskiemu Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Wśród poruszanych kwestii są: wpływ na ceny nieruchomości, plany budowy mieszkań i centrum technologicznego w pobliżu lotniska, a także aspekty środowiskowe i finansowe.