Przypadki pozostawania na zimę pojedynczych bocianów zdarzały się zawsze. Jan Długosz wspomina, że chłopi przechowywali przez zimę takie ptaki razem z drobiem. Ostatnio liczba takich obserwacji nieco wzrasta i nie jest do końca wyjaśnione, czy jest to związane ze wzrostem liczby obserwatorów, czy też rzeczywiście częstszym pozostawaniem ptaków na zimę, co z kolei może być związane np. z ocieplaniem się klimatu.

Reklama

Nie wiadomo, jakie są dokładne przyczyny prób zimowania zdrowych bocianów w Polsce. W związku z coraz bardziej łagodnymi zimami i coraz częstszymi przypadkami wykorzystywania przez bociany antropogenicznych źródeł pokarmu (np. lokalnych składowisk śmieci, miejsc wykładania resztek z ubojni) można oczekiwać, że zjawisko to w najbliższych latach będzie się nasilało.

Pozostający na zimę bocian zazwyczaj budzi u ludzi ciekawość i chęć niesienia mu pomocy. Nie zawsze jednak ta pomoc jest niezbędna. Sprawne osobniki bardzo trudno jest złapać, a ucieczka przed ludźmi powoduje straty energii, którą ptaki powinny wykorzystać w tym czasie na szukanie pożywienia. Podejmowanie prób schwytania ptaka może spowodować jego przepłoszenie z miejsca, gdzie był w stanie znaleźć odpowiednią ilość pokarmu, a tym samym narażenie go na ryzyko śmierci głodowej.

Pamiętajmy, że problemem dla bocianów pozostających może być zdobycie pokarmu. Gdy jesień i zima są łagodne bociany poszukują pokarmu na brzegach wód lub polując na gryzonie w pozostawionych na polach dużych stertach siana.

Często też obserwatorzy obawiają się, że bocian, który spędza u nas zimę marznie, otóż ptasie pióra spełniają ważną rolę w utrzymaniu odpowiedniej ciepłoty ciała. Kiedy jest zimno, ptaki stroszą pióra tak, że ich końce się stykają, tworząc izolacyjną warstwę powietrza zapobiegającą wychłodzeniu ciała. Zyskują podobny efekt, jak my ubierając się na cebulkę. Ograniczenie utraty ciepła ma również na celu częste u bocianów (i innych ptaków) chowanie jednej nogi wśród piór.

W okresie od 15.09 do 10.03 Fundacja Przyrodnicza PRO NATURA we współpracy z Grupą Energa od 4 lat prowadzi akcję "Poszukujemy zimujących bocianów". Ma ona celu zebranie informacji o ptakach, które nie odleciały, ptakach okaleczonych potrzebujących pomocy oraz zmianę zachowań społecznych zmierzających do respektowania potrzeb ptaków i respektowania prawa.