Czerwińska, Kobuszewski, Morawiecki... Oni odeszli w 2019 roku

LISTOPAD 2018

Bernardo Bertolucci

"Dla mnie kino jest kwestią życia i śmierci. Kręcę każdy film tak, jakby był moim ostatnim" – mówił. Wielki sukces Bertolucciemu przyniósł film "Ostatnie tango w Paryżu", w którym główne role zagrali Marlon Brando i Maria Schneider. Nominowany do Oscara obraz uznany został za skandaliczny ze względu na bardzo śmiałe sceny erotyczne. Większość swoich filmów nakręcił poza Italią. Aby mógł nakręcić film "Ostatni cesarz" uczyniono dla niego wyjątek i otworzono bramy Zakazanego Miasta w Pekinie. Dostał za niego 9 Oscarów. Reżyser zmagał się z chorobą nowotworową. Miał 77 lat.

Stan Lee

Legendarny twórca komiksów Marvela. W roku 1939 rozpoczął pracę dla grupy wydawniczej Timely Comics, która przerodziła się w 1962 roku w Marvel Comics Group. Lee dla grupy Marvel stał się szybko jej najważniejszym autorem komiksów. Później został wydawcą Marvel Comics i to on sprawił, że w latach 60. odżyła cała branża komiksowa. Iron Man czy Black Panther to postaci, które odnalazły swoje miejsce w amerykańskim przemyśle filmowym. Lee zrewolucjonizował nie tylko świat komiksu, ale też amerykańską kulturę popularną. Miał 95 lat.

Witold Sobociński

Jeden z najwybitniejszych polskich operatorów filmowych. Współpracował z Jerzym Skolimowskim, Andrzejem Wajdą, Wojciechem Jerzym Hasem, Romanem Polańskim, Piotrem Szulkinem, Krzysztofem Zanusssi i Andrzejem Żuławskim. W czasie studiów występował jako muzyk w zespole jazzowym Melomani, założonym przez Jerzego Matuszkiewicza - grał m.in. na perkusji i puzonie. Jako operator zadebiutował w 1967 r. na planie filmu Jerzego Skolimowskiego "Ręce do góry", wcześniej był realizatorem światła oraz operatorem w ośrodku TVP w Łodzi a od 1959 do 1964 roku - operatorem filmów dokumentalnych w WF "Czołówka". W latach 80. zaczął wykładać w łódzkiej "filmówce", kształcił studentów na Wydziale Operatorskim. Miał 89 lat.

GRUDZIEŃ 2018

Amos Oz

Izraelski pisarz i publicysta.Tworzył w języku hebrajskim. Uznanie na całym świecie zyskał dzięki wydanej w 1968 roku powieści "Mój Michał", a wielki rozgłos przyniosły mu powieści "Czarna Skrzynka" z roku 1987 oraz "Poznać kobietę" z 1989 roku. Był współzałożycielem organizacji Szalom Achszaw (Pokój Teraz), a także wykładowcą literatury na Uniwersytecie im. Ben-Guriona w Beer Szewie. Miał 79 lat.

Jolanta Szczypińska

Była posłanką PiS. Po raz pierwszy mandat poselski uzyskała w 2004 roku. Po rezygnacji Wiesława Walendziaka. W klubie parlamentarnym PiS pełniła m.in. funkcję wiceprzewodniczącej. Była posłanką na Sejm IV, V, VI, VII i obecnej kadencji. Pracowała w Komisji Zdrowia oraz Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Kilka lat temu, gdy chorowała na raka, a było to za rządów PO, w ramach solidarności z pacjentami, którzy długo czekali na leczenie, odmówiła terapii. - Była taką piękną postacią naszego ruchu – mówił o niej Jarosław Kaczyński. Miała 61 lat.

Kazimierz Kutz

Jeden z najbardziej cenionych polskich reżyserów filmowych i teatralnych. Twórca słynnych filmów "Sól ziemi czarnej", "Perła w koronie", "Paciorki jednego różańca", "Śmierć jak kromka chleba". Był także politykiem - w latach 1997-2007 senatorem, pracował w Komisji Emigracji i Polaków za Granicą i Komisji Nauki i Edukacji. W latach 2001-05 był wicemarszałkiem Senatu. Od października 2007 r. poseł Platformy Obywatelskiej. Jak mówił całe życie toczył dialog ze swoim rodzinnym Śląskiem. Był tam wielkim autorytetem. Kochał piłkę nożną, godzinami mógł opowiadać o kobietach. Miał 89 lat.

Longin Komołowski

Człowiek Solidarności, poseł na Sejm RP, wicepremier w rządzie Jerzego Buzka. Od czerwca 2010 r. pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Zastąpił na tym stanowisku tragicznie zmarłego w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem Macieja Płażyńskiego. Miał 68 lat.

Zuzanna Łapicka

"Wszystko, co toksyczne, odcięłam od siebie, odeszły tematy z przeszłości, którymi się zadręczałam. Liczy się tylko dzisiaj" – mówiła pytana o chorobę nowotworową, z którą walczyła przez ostatnie dwa lata swojego życia. Była pisarką i dziennikarką. Jej pierwsza pracą było tłumaczenie dialogów zagranicznych filmów w TVP. Prywatnie była córką Andrzeja Łapickiego i przez kilka lat żoną Daniela Olbrychskiego. Miała 64 lata.

Romuald Dębski

Prof. Romuald Dębski był specjalistą w zakresie położnictwa i ginekologii, perinatologii oraz endokrynologii ginekologicznej i rozrodczości. Kierował Kliniką Położnictwa i Ginekologii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Szpitalu Bielańskim w Warszawie. Prowadził i ratował wiele trudnych, zagrożonych ciąż. Nie bał się jednak zabierać głosu w sprawach dotyczących aborcji. - Niewielu ludzi w Polsce jest w stanie wyjść na ulicę i powiedzieć "tak, w dramatycznych sytuacjach podejmuję dramatyczne decyzje". Ja, gdy staję w obronie praw pacjentki, jestem nazywany mordercą - mówił. Krytykował m.in. prof. Bogdana Chazana, który odmówił wykonania zabiegu. Sprzeciwiał się zaostrzaniu ustawy antyaborcyjnej. Miał 62 lata.

Bp. Tadeusz Pieronek

Był jednym z najbardziej znanych polskich hierarchów kościelnych, sekretarzem generalnym KEP w latach 1993-1998, rektorem PAT w Krakowie w latach 1998-2004. W 2008 r. bp Pieronek otrzymał nagrodę Orła Jana Karskiego za "budzące podziw budowanie Kościoła dialogu i porozumienia oraz odważne przeciwstawienie się ekstremizmom godzącym w ten proces". Biskup Pieronek wielokrotnie był nagradzany za "odwagę i wytrwałość w poszukiwaniu prawdy". Dziennikarze cenili go za umiejętność jasnego i odważnego formułowania opinii w trudnych sprawach. Sam mówił o sobie: "żadnych trudnych pytań się nie boję". „Wspierał Polskę europejską szczerze i odważnie. Gościłem Go w tym roku w Brukseli, On mnie niedawno w Krakowie. Różniąc się czasem, rozumieliśmy się” – napisał po jego śmierci Donald Tusk. Biskup Pieronek miał 84 lata.

George H.W. Bush

Był 41. prezydentem USA. Urząd sprawował w latach 1989-1993. Wcześniej, od 1981 do 1989 roku, był wiceprezydentem w administracji prezydenta Ronalda Reagana. Bush senior był ojcem byłego prezydenta USA w latach 2001-2009 George'a W. Busha i byłego gubernatora Florydy Jeba Busha. Miał 94 lata.

Bush senior był ojcem byłego prezydenta USA w latach 2001-2009 George'a W. Busha i byłego gubernatora Florydy Jeba Busha.(http://www.tvn24.pl)

był 41. prezydentem USA. Urząd sprawował w latach 1989-1993. Wcześniej, od 1981 do 1989 roku, był wiceprezydentem w administracji prezydenta Ronalda Reagana.(http://www.tvn24.pl)

był 41. prezydentem USA. Urząd sprawował w latach 1989-1993. Wcześniej, od 1981 do 1989 roku, był wiceprezydentem w administracji prezydenta Ronalda Reagana.(http://www.tvn24.pl)

był 41. prezydentem USA. Urząd sprawował w latach 1989-1993. Wcześniej, od 1981 do 1989 roku, był wiceprezydentem w administracji prezydenta Ronalda Reagana.(http://www.tvn24.pl)

był 41. prezydentem USA. Urząd sprawował w latach 1989-1993. Wcześniej, od 1981 do 1989 roku, był wiceprezydentem w administracji prezydenta Ronalda Reagana.(http://www.tvn24.pl)

STYCZEŃ 2019

Irena Dziedzic

Prowadzony przez nią program Tele-Echo, uznawany był za pierwszy w Polsce talk-show, który nadawano w TVP przez 25 lat. Dziedzic wspominała pomysłodawczyni programu Mira Michałowska, przekonała ją do poprowadzenia "Tele-Echa" słowami: "Nie denerwuj się, tego i tak nikt nie będzie oglądał". W 2006 r., gdy media wymieniły jej nazwisko wśród dziennikarzy, którzy w czasach PRL mieli być tajnymi współpracownikami SB, wystąpiła o autolustrację. W 2013 r. Sąd Apelacyjny prawomocnie uznał, że nie była kłamcą lustracyjnym.

"Są jeszcze sędziowie w Warszawie" - skomentowała wyrok. Według IPN w latach 1958-66 Dziedzic była agentką kontrwywiadu MSW jako TW "Marlena". Ona sama wiele razy mówiła o nachodzeniu jej przez SB, utrudnianiu jej pracy zawodowej i fabrykowaniu akt. Uznała się za wieloletnią ofiarę tajnych służb, bo sprawa jej rzekomej współpracy miała być zemstą wysokiego oficera służb za to, że w latach 50. nie chciała z nim zatańczyć, a potem poskarżyła się do KC PZPR, że za odmowę przetrzymano ją przez całą noc na komendzie. Na stronie kwartalnika "Więź" właśnie w lutym poinformowano, że Irena Dziedzic zmarła 5 listopada 2018 roku . Miała 93 lata.

Paweł Adamowicz

Był prawnikiem, samorządowcem, politykiem i działaczem opozycji demokratycznej w okresie PRL. W latach 1998-2019 prezydentem Gdańska. Został zaatakowany nożem podczas finału WOŚP przez 27-letniego Stefana W. Mimo starań lekarzy następnego dnia zmarł. Tuż przed atakiem mówił ze sceny, że Gdańsk jest najwspanialszym miastem, pełnym dobra oraz tolerancji. Był zwolennikiem przyjmowana uchodźców, stawał w obronie wartości konstytucyjnych. Doprowadził do tego, że w Gdańsku to samorząd finansował zabiegi in vitro. Te działania sprawiły, że był mocno krytykowany przez PiS oraz publiczne media. Prokuratura pod rządami Ziobry prowadziła wobec niego i członków jego rodziny kilka postępowań. Wznowiony został m.in. proces o błędy w jego oświadczeniach majątkowych. W 2015 roku zawiesił członkostwo w PO po dotyczących tej sprawy zarzutach prokuratorskich. Zginął niedługo po ponownie wygranych wyborach na prezydenta Gdańska. „Gdańsk jest szczodry. Gdańsk dzieli się dobrem. Gdańsk chce być miastem solidarności. Za to wszystko wam serdecznie dziękuję. Bo na ulicach, placach Gdańska wrzucaliście pieniądze. Byliście wolontariuszami. To jest cudowny czas dzielenia się dobrem. Jesteście kochani, Gdańsk jest najcudowniejszym miastem na świecie! Dziękuję wam!” – tak brzmiały jego ostatnie słowa wypowiedziane na chwilę przed atakiem nożownika. Miał 54 lata.

Janusz Kozioł

Od 1973 pracował jako lektor. Na początku kariery zawodowej został spikerem Polskiego Radia. Głosu użyczał m.in. w filmach i serialach. Można było go usłyszeć również w reklamach, oprócz tego czytał też książki mówione dla osób niewidomych i słabowidzących. W latach 2012–2017 użyczył swojego głosu w szeregu reklam PKO Banku Polskiego oraz batonu Mars. Wystąpił również w reklamie leku na gardło ''Vocaler''. Od 2016 roku cierpiał na SLA, czyli stwardnienie zanikowe boczne opuszkowe. Kiedy choroba zaczęła poważnie utrudniać nie tylko w pracy, ale stała się realnym zagrożeniem dla życia, zorganizowano zbiórkę na rzecz leczenia. Planowaną kwotę udało się przebić dziewięciokrotnie. Miał 68 lat.

Michel Legrand

Był autorem muzyki m.in. do filmów "Parasolki z Cherburga" i "Panienki z Rochefort" reżysera Jacquesa Demy. komponował muzykę do ponad 200 filmów, seriali, musicali. Był laureatem wielu międzynarodowych nagród; 13-krotnie nominowany do Oscara. Zdobył trzy statuetki - za muzykę do "Sprawy Thomasa Crowna", "Lata roku 1942" i piosenkę do filmu "Yentl". Współpracował m.in. z Ray Charles'em, Orsonem Wellesem, Frankiem Sinatrą, Edith Piaf, a także twórcami francuskiej "Nowej Fali" - w tym z Jean-Luc Godardem, Agnes, Vardą i Claudem Chabrolem. Miał 87 lat.

LUTY 2019

Karl Lagerfeld

Nosił czarne garnitury, przyciemniane okulary, a włosy związywał w kucyk. - Jestem jak karykatura samego siebie i podoba mi się to. To jest jak maska. Dla mnie karnawał w Wenecji trwa cały rok – mówił o sobie. Współpracował m.in. z domami mody Fendi, Patou i Chloe. W 1974 roku utworzył markę Karl Lagerfeld Impression. Z domem mody Chanel Lagerfeld rozpoczął współpracę w 1983 roku, kilkanaście lat po śmierci Coco Chanel. Lubił szokować. Majątek, który po sobie zostawił, miał przepisać swojej kotce - Mademoiselle Choupette Lagerfeld, która była jego muzą. Lagerfeld miał 85 lat.

Cezary Mocek

Był uczestnikiem pierwszej edycji programu "Sanatorium miłości". Był jednym z dwunastu spragnionych miłości seniorów. Widzowie pokochali go od razu, głównie za wypowiadane w kolejnych odcinkach "złote myśli". Zdobył również ogromną sympatię pozostałych uczestników programu. Do udziału w nim namówiła go córka. Chciała, aby w ten sposób ojciec po śmierci żony, która została potrącona przez samochód w 2008 roku, wyszedł do ludzi i nie zamykał się w sobie. "Bać się miłości to tak, jakby człowiek bał się życia" – mówił. Miał 67 lat.

Jan Olszewski

W latach 60. bronił w procesach politycznych m.in.: Jacka Kuronia, Karola Modzelewskiego, Melchiora Wańkowicza, Janusza Szpotańskiego, Wojciecha Ziembińskiego. W 1975 roku podpisał "List 59" - protest przeciw poprawkom wprowadzającym do konstytucji PRL przewodnią rolę PZPR i sojusz z ZSRR. W 1976 roku bronił w sądach robotników Radomia i Ursusa. Współpracował z KOR i Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1980 r. doradzał Solidarności i Lechowi Wałęsie. Jako członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie uczestniczył w rozmowach Okrągłego Stołu. Był pełnomocnikiem rodziny ks. Jerzego Popiełuszki podczas procesu jego zabójców z SB. Zwieńczeniem kariery politycznej Olszewskiego była funkcja szefa rządu. W 1991 roku Wałęsa powołał go na premiera, a 23 grudnia 1991 jego rząd otrzymał wotum zaufania od Sejmu - pierwszego po wojnie wybranego w pełni wolnych wyborach. Ujawnienie archiwaliów SB przez ówczesnego szefa MSW Antoniego Macierewicza stało się bezpośrednią przyczyną upadku rządu Olszewskiego w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 roku, określanej później jako „noc teczek”. 4 czerwca rano do Sejmu trafiły koperty z tzw. listą Macierewicza, na której znajdowały się nazwiska polityków figurujących w archiwach MSW jako tajni współpracownicy komunistycznych służb specjalnych. Miał 89 lat.

MARZEC 2019

Keith Flint

Frontman i wokalista zespołu The Prodigy. Do najbardziej znanych przebojów należą "Breathe" czy "Firestarter". Ze względu na wygląd i sceniczny temperament był traktowany jako maskotka zespołu. The Prodigy powstało w 1990 roku z inicjatywy Liama Howletta. Keith był z zespołem związany od samego początku. Wielką popularność przyniosły grupie wydane w ostatniej dekadzie XX wieku płyty: "The Prodigy Experience", "Music For The Gillted Generation" czy "The Fat of Land". Zespół był traktowany jako rewolucyjny, wnoszący nowe, oparte głownie na elektronice i samplach , brzmienia. Budził też kontrowersje, jak pamiętnym teledyskiem do "Smack My Bitch Up". Na instagramowym profilu zespołu pojawiła się informacja, że przyczyną śmierci było samobójstwo. Miał 49 lat.

Luke Perry

Popularny Dylan z "Beverly Hills 90210". Ujmował ciepłym, nieco szelmowskim uśmiechem. Kilka dni przed tym, kiedy ogłoszono, że kultowy serial - "Beverly Hills 90210" – powróci, Perry dostał rozległego udaru. Uszkodzenia mózgu były zbyt duże, by udało się je wyleczyć. Córka aktora zdradziła, że miał ekologiczny pogrzeb. Został pochowany w biodegradowalnym stroju zrobionym z grzybów. Miał 52 lata.

Zofia Czerwińska

Skradła serca widzów rolami w serialach "Alternatywy 4" oraz "Czterdziestolatek" i filmie „Miś” Stanisława Barei. Na dużym ekranie zadebiutowała w "Pokoleniu" Andrzeja Wajdy, grając barmankę. Cztery lata później wystąpiła również w "Popiele i diamencie", również w roli barmanki. Łącznie zagrała około 150 ról i epizodów w produkcjach kinowych i telewizyjnych. Była działaczką społeczną i działaczką na rzecz praw zwierząt. "Człowiek ma prawo przyznawać się do błędów, ale nigdy do porażek" – mówiła w jednym z wywiadów. W październiku 2017 została sojuszniczką osób LGBT, biorąc udział w akcji "Ramię w ramię po równość" Kampanii Przeciw Homofobii. Czarownica, to było Jej ulubione stworzenie zaraz po psach i kotach. Na pogrzebie ma być śpiewana "My way"... A urna, pamiętaj Mariuszek, ma być różowa, bo do twarzy mi w różowym. Będzie, Zosiu. Wszystko dla Ciebie! – napisał po jej śmierci na Instagramie Mariusz Szczygieł, z którym się przyjaźniła. Miała 85 lat.

Jerzy Julian Kalibabka

Pochodził z Dziwnowa, gdzie pracował jako rybak. W 1977 wyjechał do Międzyzdrojów i tam jako oszust matrymonialny, okradał starsze od niego kobiety, również turystki z Niemiec. Później w Szczecinie zajmował się sutenerstwem. W Zielonej Górze poznał pracującą w zakładzie jubilerskim dziewczynę, która nauczyła go rozpoznawać biżuterię. Wiele razy trafiał w ręce milicji i uciekał z konwojów. W 1982 roku sąd postawił mu zarzuty popełnienia 103 przestępstw na terenie całej Polski. Finalnie 8 marca 1984 roku w Dzień Kobiet skazano go na 15 lat więzienia i milion złotych grzywny. W 1986 roku został konsultantem serialu "Tulipan". W jego postać wcielił się Jan Monczka. Honorarium, jakie otrzymał za pracę przy serialu, pozwoliło mu spłacić grzywnę. Po 9 latach i 8 miesiącach kary, wskutek amnestii, wyszedł na wolność. W rodzinnym Dziwnowie prowadził kawiarnię i sprzedawał pomidory. Zajmował się też prowadzeniem warsztatów dla mężczyzn z umiejętności uwodzenia. Miał 62 lata.

KWIECIEŃ 2019

Jerzy Wójcik

Uważany był za współtwórcę "polskiej szkoły filmowej", współtworzył wielkie dzieła polskiego kina, doceniane również na całym świecie, jak "Eroika", "Popiół i diament""Matka Joanna od Aniołów", "Samson", "Faraon", "Westerplatte" i "Potop". W 1999 roku wspólnie z Andrzejem Mularczykiem napisał scenariusz i wyreżyserował film "Wrota Europy". W 2005 roku otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Dziennikarze i miłośnicy kina uwielbiali go za dystans i poczucie humoru. „Nauczyłem się ogromnej pokory wobec tego, co się widzi. Ważne jest sfotografowanie nie pozoru, ale sensu rzeczy. Ludzie mają swoją fizyczność, są w konkretnym wieku. Czują strach, lęk, niekiedy nie potrafią już nad sobą panować. Fotografowanie takich stanów było dla mnie niesłychanie istotne" – pisał o sztuce operatorskiej. Miał 88 lat.

Stanisław Jędryka

Był reżyserem tak popularnych filmów i seriali jak "Wakacje z duchami", "Do przerwy 0:1", "Stawiam na Tolka Banana" czy niezapomnianej "Podróży za jeden uśmiech". "Przekomarzał się z nami, wspólnie układaliśmy wierszyki, planowaliśmy kawały. Prosił nas o opowieści szkolne i podwórkowe. Myślę, że w ten sposób prowadził swoje >>badania terenowe

Tadeusz Pluciński

Był aktorem, cenionym za kreacje amantów. Ostatnie lata swojego życia spędził w Domu Artystów Weteranów w Skolimowie. Na ekranie debiutował jeszcze na studiach epizodem w dramacie Wandy Jakubowskiej "Ostatni etap". Najbardziej znane filmy z jego udziałem to: "Mąż swojej żony", "Szczęściarz Antoni", "Dzięcioł" (1970), "Poszukiwany poszukiwana", "Brunet wieczorową porą" i "Co mi zrobisz jak mnie złapiesz". Wystąpił też w filmach "Hydrozagadka", "Podróż za jeden uśmiech", a także w serialach - "Stawka większa niż życie", "Czterdziestolatek", czy "Kariera Nikodema Dyzmy”. Aktor słynął z bogatego życia uczuciowego - był czterokrotnie żonaty: ze śpiewaczką operową Bożeną Brun-Barańską, z aktorką Iloną Stawińską, z tancerką Krystyną Mazurówną, z aktorką Jolantą Wołłejko. Miał 92 lata.

Karol Modzelewski

Wybitny historyk, jeden z liderów opozycji PRL. W 1964 r. wraz z Jackiem Kuroniem napisał list otwarty do partii, krytykujący linię polityczną PZPR za odejście od ideałów socjalizmu. Był jednym z inicjatorów protestów studenckich na Uniwersytecie Warszawskim w marcu 1968 r. W niepodległościowym podziemiu pełnił także rolę pierwszego rzecznika prasowego NSZZ "Solidarność" od listopada 1980 r. do kwietnia 1981 r.; jest uważany za autora pomysłu przyjęcia przez związek nazwy "Solidarność". W okresie PRL był kilkukrotnie więziony i internowany. Łącznie Karol Modzelewski spędził w więzieniu osiem i pół roku. Był senatorem w latach 1989-1991. Po upadku PRL pracował jako profesor kolejno Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1992-1994 i Uniwersytetu Warszawskiego od 1994 r. Jego działalność naukowa skupiona była wokół problemów średniowiecza. Za autobiografię "Zajeździmy Kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca" otrzymał Nagrodę Literacką "Nike". Miał 81 lat.

Alan Garcia-Perez

Był dwukrotnie prezydentem Peru. Rządził państwem w latach 1985–90 i ponownie od 28 lipca 2006 do 28 lipca 2011 roku. Oskarżany o łamanie praw człowieka, udał się na emigrację do Kolumbii i Francji. Do ojczyzny wrócił po 9 latach, po ucieczce innego byłego prezydenta – Alberto Fujimoriego. Jego druga kadencja stała pod znakiem dobrych wyników gospodarczych. Był podejrzanym w wielkim skandalu korupcyjnym, podobno jego łapówki wyniosły łącznie ponad 800 mln dol. Kiedy policjanci z nakazem aresztowania pojawili się na jego posesji Garcia popełnił samobójstwo strzelając sobie w głowę. Miał 69 lat.

MAJ 2019

Doris Day

Legendarna amerykańska aktorka i piosenkarka, gwiazda Hollywood lat 50. i 60. Była znana ze swego charakterystycznego głosu, a role w dramatach filmowych, musicalach i komediach romantycznych uczyniły ją gwiazdą oraz jedną z najpopularniejszych aktorek filmowych w historii. Rozgłos zyskała dzięki wykonaniu piosenki "Que sera, sera" w klasycznym dziele Alfreda Hitchcocka "Człowiek, który wiedział za dużo" (1956 r.). Utwór ten zdobył nawet Oscara za najlepszą oryginalną piosenkę. Zagrała w blisko 40 filmach, nagrała 20 albumów. Miała 97 lat.

Izabela Skrybant-Dziewiątkowska

Ikona polskiej sceny muzycznej, liderka Tercetu Egzotycznego, z którym związana była od początku założenia zespołu w 1963 roku. Na przełomie lat 60. i 70. Tercet Egzotyczny zdobył rozgłos na całym świecie. Występował m.in. w Stanach Zjednoczonych, w słynnych salach Carnegie Hall i Radio City Music Hall, oraz w Paryżu u boku samego Charlesa Aznavoura. Największe hity grupy to ballada "Pamelo, żegnaj" oraz cover standardu "Cu Cu Ru Cu Cu Paloma". Zmagała się z rakiem trzustki. Miała 80 lat.

Rafał Urbacki

Był reżyserem, tancerzem, choreografem i performerem. Od dziecka chorował na miopatię wrodzoną. I choć przez kilkanaście lat jeździł na wózku inwalidzkim, z pomocą Iwony Olszowskiej opracował alternatywny sposób poruszania się, który pozwolił mu tańczyć. Przygotował ponad 40 projektów artystycznych. Walczył o równe traktowanie osób o alternatywnej motoryce. Urbacki przyznał się do bycia gejem i po jakimś czasie odszedł z kościoła, chociaż wcześniej deklarował głęboką wiarę. Był stypendystą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, stworzył spektakle "Gatunki chronione" z Anu Czerwińskim (2014 r.) i "Serce robotnika napędza praca" (również 2014 r.) w Teatrze Rozbark w Bytomiu, a także współpracował z Muzeum Śląskim w Katowicach. Miał 35 lat.

Peggy Lipton

Zyskała popularność dzięki roli w serialu "Miasteczko Twin Peaks” Davida Lyncha. Wcielała się w rolę Normy Jennings. W latach 70. poślubiła znanego producenta muzycznego Quincy Jonesa. Para wzięła rozwód w 1990 roku. Od lat walczyła z rakiem jelita grubego. Miała 72 lata.

CZERWIEC 2019

Ryszard Bugajski

Do najważniejszych filmów reżysera należy „Przesłuchanie” z Krystyną Jandą i Adamem Ferencym. Obraz został określony przez władze komunistyczne jako "najbardziej antykomunistyczny film w historii PRL". Na premierę musiał czekać siedem lat. Bugajski jest także twórcą m.in. "Generała Nila", "Układu zamkniętego" i "Zaćmy". Reżyserował także serial "Samo życie". Miał 76 lat.

Max Wright

Popularność zyskał dzięki roli w serialu "Alf". Aktor kojarzony jest również z rolami w takich serialach jak "The Drew Carey Show", "Murphy Brown", "Zdrówko", czy nawet "Przyjaciele". Zmarł na raka, z którym walczył od kilku lat. Miał 76 lat.

Andrzej Godlewski

Jako dziennikarz prasowy publikował w "Gościu Niedzielnym", "Wprost", "Newsweeku", "Rzeczpospolite"”, "Polsce The Times", "Obserwatorze Finansowym" (projekcie NBP). Był także komentatorem w mediach, m.in. w programie Goście Poranka. Publikował także w "Życiu", "Nowym Państwie" Regularnie występował także w Poranku RDC oraz audycji Puls Trójki w Programie 3 Polskiego Radia. Sprawy polskie komentował w niemieckojęzycznym serwisie Polskiego Radia dla Zagranicy. Był także związany z redakcją "Dziennika Gazety Prawnej". Miał 49 lat.

LIPIEC 2019

Wanda Warska

Wybitna śpiewaczka jazzowa, interpretatorka poezji śpiewanej, była główną wykonawczynią pieśni i piosenek skomponowanych przez jej męża, Andrzeja Kurylewicza, a także m.in. Henryka Mikołaja Góreckiego, Krzysztofa Pendereckiego i Wojciecha Kilara. Przez długie lata Piwnica Artystyczna Wandy Warskiej i Andrzeja Kurylewicza na warszawskim Starym Mieście była jednym z najważniejszych adresów polskiego środowiska jazzowego. "W krakowskiej Piwnicy pod Baranami była pierwszą jaskółką jazzu" – napisał o Warskiej Krystian Brodacki w „Historii jazzu w Polsce”. Ze swoimi recitalami występowała m.in. na Kubie, we Francji, w Wenezueli i Niemczech. Ciepła, sympatyczna, jednocześnie trochę dziwaczka, taki kot, który chadza własnymi drogami" – pisała o Wandzie Warskiej Agnieszka Osiecka. Miała 89 lat.

Andrea Camilleri

Autor powieści kryminalnych o komisarzu Salvo Montalbano, przeniesionych na ekran telewizyjny. Karierę literacką zrobił mając 70 lat. Na świecie sprzedano ponad 30 mln egzemplarzy jego książek. Miał 93 lata.

Bogusław Schaeffer

Kompozytor, dramatopisarz, historyk muzyki. Jedna z największych postaci polskiej awangardy, twórca muzyki elektronicznej lat 60. i sztuk z gatunku teatru instrumentalnego. Napisał "Scenariusz dla nieistniejącego, lecz możliwego aktora instrumentalnego" dla Jana Peszka. Aktor gra ten monodram od ponad 40 lat. Wykształcił stu kompozytorów, jest też autorem podręcznika kompozycji przetłumaczonego na kilkanaście języków. Zmarł w Salzburgu. Miał 90 lat.

SIERPIEŃ 2019

Brunon K.

Odpowiadał przed sądem za przygotowywanie od lipca do listopada 2012 r. ataku terrorystycznego na konstytucyjne organy RP, nakłanianie w 2011 r. dwóch studentów do przeprowadzenia zamachu oraz za nielegalne posiadanie broni i handel nią. W procesie, który przed Sądem Okręgowym rozpoczął się w styczniu 2014 r., Brunon K. przyznał się do tego, że przygotowywał i opracowywał zamach na gmach Sejmu, natomiast nie poczuwał się do winy i twierdził, że był inspirowany przez osobę współpracującą z ABW. Został znaleziony martwy w celi przez strażników więziennych. Miał 52 lata.

Hanna Dunowska

Na ekranie debiutowała jeszcze w czasie studiów, w 1980 r., główną rolą kobiecą w filmie "Czułe miejsca" Piotra Andrejewa. Kolejną główną rolę zagrała w roku 1990 w "Feminie" Piotra Szulkina. Zagrała również m.in. w "Bez końca" Krzysztofa Kieślowskiego. Często występowała w serialach, m.in. w "07 zgłoś się", "W labiryncie", "Zespole adwokackim", "Na dobre i na złe", "Samym życiu", "Przyjaciółkach" i ostatnio w "Barwach szczęścia". W latach 90. była współprowadzącą program "Czar Par", emitowany na antenie TVP1. W ostatnich latach karierę aktorską łączyła z pracą psychoterapeuty. Miała 60 lat.

Jan Purzycki

Autor scenariusza filmów "Piłkarski poker" oraz "Wielki Szu", a także serialu "Złotopolscy". Przez pierwsze półrocze 1992 r. był szefem telewizji, wiceprezesem Radiokomitetu, na którego czele stał Janusz Zaorski. Za rządu Jana Olszewskiego złożył dymisję na znak protestu przeciwko mianowaniu Roberta Terentiewa szefem Telewizyjnej Agencji Informacyjnej. Na dwa tygodnie powrócił na stanowisko wiceprezesa podczas 33 dni premierostwa Waldemara Pawlaka, po czym znowu zrezygnował. Od 25 lipca do 8 września 1994 r. był doradcą prezydenta Lecha Wałęsy d.s. mediów. Miał 71 lat.

Piotr Woźniak-Starak

Był producentem filmowym i reklamowym. Jego największym sukcesem byli "Bogowie' w reż. Łukasza Palkowskiego. Film opowiadał historię Zbigniewa Religi. Wyprodukował także m.in. "Sztukę kochania" o Michalinie Wisłockiej w reżyserii Marii Sadowskiej oraz czekającą na premierę "Ukrytą grę" Łukasza Kośmickiego. Miłością do kina - według mediów - zaraził go polski reżyser, przyjaciel jego rodziców Janusz Morgenstern. W 2008 r. Piotr Woźniak-Starak założył własną firmę Watchout Productions. Według sprawozdań finansowych Watchout Studio (w tę firmę przekształcono Watchout Productions) w 2017 r. przyniosło ponad 27 mln zł przychodów, a zysk netto firmy sięgnął 673 tys. zł. Prywatnie był mężem prezenterki TVN – Agnieszki Woźniak-Starak i synem z pierwszego małżeństwa Anny Woźniak, która wraz z mężem Jerzym Starakiem zarządza Polpharmą, największą polską firmą farmaceutyczną. Zginął w wyniku wypadku na motorówce. Jego ciało wyłowiono po kilku dniach poszukiwań z jeziora Kisajno na Mazurach. Miał 39 lat.

Ks. Kazimierz Orzechowski

Zagrał m.in. w filmach Andrzeja Wajdy "Panny z Wilka" i "Człowiek z żelaza". Widzowie znali go także z seriali takich jak "Dom", "Złotopolscy", "Awantura o Basię" czy "Tajemnica Sagali". Był również duszpasterzem aktorów. Święcenia kapłańskie przyjął w 1968 roku. - Moi koledzy kiedyś powiedzieli: "Ten to sobie życie ślicznie ułożył. On ma lepiej niż my na scenie, bo: ma kościół - dekoracja jak do najpiękniejszych oper; kostium - cudowne jakieś ornaty; muzyka, chóry, śpiewy i tłum ludzi. A na dodatek stoi na ambonie pół godziny i mówi. Wszyscy muszą go słuchać" - tak mówił o sobie w reportażu Polskiego Radia. Był wielkim fanem Edith Piaf. Mieszkał w Skolimowie. Miał 90 lat.

Peter Fonda

Amerykański aktor, scenarzysta i reżyser Peter Fonda, znany głównie z roli Wyatta w kultowym filmie "Swobodny jeździec". Był synem legendy Hollywood Henry'ego Fondy i młodszym bratem aktorki Jane Fondy. Dwukrotnie był nominowany do Oscara, w tym za scenariusz do "Swobodnego jeźdźca".W tym stuleciu zagrał w takich filmach jak "Ghost Rider", "3:10 do Yumy" i "Gang dzikich wieprzów", a także w serialu telewizyjnym "CSI: Kryminalne zagadki Nowego Jorku". Cierpiał na raka płuc. Miał 79 lat.

Dawid Kostecki

Na zawodowych ringach, w latach 2001-2014, Kostecki stoczył 41 walk, z których 39 wygrał, w tym 25 przed czasem, a dwie przegrał. W 2004 roku wywalczył młodzieżowe mistrzostwo świata federacji WBC w wadze półciężkiej, a w kolejnym sezonie sięgnął po seniorski pas mało znanej organizacji World Boxing Foundation w tej samej kategorii. Z kolei w 2011 roku został interkontynentalnym mistrzem federacji WBA. Mimo sporych ambicji, nigdy nie boksował o tytuł którejś z największych federacji, a na przeszkodzie stanęły m.in. problemy z prawem. W czerwcu 2012 roku, tuż przed pojedynkiem ze sławą zawodowych ringów Royem Jonesem Jr., rzeszowianin trafił do więzienia. Był karany m.in. za handel narkotykami, kradzieże samochodów, czerpanie korzyści z nierządu i oszustwa podatkowe. Zdaniem śledczych, śmierć Dawida Kosteckiego w celi warszawskiego aresztu była samobójstwem. Bliscy boksera twierdzą, że doszło do morderstwa. Miał 38 lat.

WRZESIEŃ 2019

Andrzej Polkowski

Pisarz, tłumacz znany czytelnikom m.in. z przekładu na język polski "Opowieści z Narnii" i „Harrego Pottera”. Z wykształcenia był archeologiem. Tłumaczenie literatury dziecięcej i młodzieżowej ułatwiał mu doskonały kontakt z młodymi ludźmi. Przez wiele lat dział w Towarzystwie Nasz Dom zajmującym się dziećmi pozbawionymi właściwej opieki. Polkowski był tłumaczem oficjalnych przemówień i homilii Jana Pawła II wygłoszonych w różnych krajach po angielsku. - Kiedy miałem dwanaście lat, ojczym zaczął mnie uczyć angielskiego, ale trwało to dość krótko – dał mi tylko podstawy języka – mówił. W dzieciństwie i młodości miał dwie fascynacje: literaturę i historię, zwłaszcza starożytną. Podkreślał, że obie przetrwały. Zmarł w swoje urodziny. Miał 80 lat.

Krzysztof Kalczyński

Był aktorem filmowym i teatralnym. Widzowie znają go z występów w takich serialowych hitach, jak "Na Wspólnej", "Klan", "Plebania", "Pensjonat pod Różą" czy "Klan". Prywatnie był mężem gwiazdy serialu "Dom", Haliny Rowickiej oraz ojcem prezenterki Anny Kalczyńskiej. Miał 82 lata.

Magdalena Scholl-Kalinowska

Znana z roli Bąbla w serialu "Rodzina Leśniewskich". Choć nie skończyła studiów aktorskich, zagrała w ponad 20 produkcjach filmowych i serialowych. M.in. "Janie Serce", "Akademii Pana Kleksa", czy "Nad Niemnem". Miała 49 lat.

Barron Hilton

Magnat hotelowy. Objął po ojcu funkcję szefa Hilton Hotels Corporation w 1966 r. Był też filantropem i emerytowanym prezesem Conrad N. Hilton Foundation. Ok. 97 proc. swojego majątku pozostawił tej fundacji. Jego wnuczką jest celebrytka Paris Hilton. Miał 91 lat.

Jan Kobuszewski

Agnieszka Osiecka nazywała Jana Kobuszewskiego "zmarnowanym Chaplinem polskiego kina", wielu określało go mianem "największego aktora komediowego w Polsce". Zagrał pamiętnego majstra w kabarecie "Dudek" i przezabawnego Pana Janka w Kabarecie Olgi Lipińskiej. Kobuszewski przez ponad 20 lat pracował w teatrach dramatycznych. Stworzył niezapomniane drugoplanowe role w serialach „Alternatywy 4”, „Zmiennicy”, czy „Czterdziestolatek 20 lat później”. Główną rolę zagrał w serialu „Barbara i Jan”, w którym wcielał się w postać fotoreportera redakcji „Echo”. - Długie toto, jak Don Kichot przynajmniej, chude toto, gęba pociągła i mizerna, nos orli niestety, uszy odstające, a do tego od dołu takie długie nogi, a od góry takie długie ręce. Czerwony Kapturek mógłby omdleć – pisał sam o sobie. Miał 85 lat.

Jacques Chirac

Pierwsza kadencja Chiraca na stanowisku prezydenta Francji trwała siedem lat, od 1995-2002, a druga od 2002 do 2007 roku. Chirac dwukrotnie sprawował urząd premiera 1974-1976 i 1986-1988, a w latach 1977-1995 był merem Paryża. Kiedy Chirac stał na czele państwa Francja przystąpiła do wspólnej europejskiej waluty i zniosła obowiązkową służbę wojskową. Chirac skrócił także kadencję prezydenta z siedmiu do pięciu lat. Był również przeciwny inwazji na Irak pod dowództwem USA w 2003 roku. Prezydent Rosji Władimir Putin określił Chiraca mianem "mądrego przywódcy i wizjonera", a premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson nazwał go "wspaniałym przywódcą politycznym, który ukształtował los swego narodu". Miał 86 lat.

Kornel Morawiecki

Działacz opozycji demokratycznej w PRL, przywódca "Solidarności Walczącej", marszałek senior Sejmu VIII kadencji, ojciec premiera Mateusza Morawieckiego. W 1968 roku po raz pierwszy wystąpił przeciwko władzom PRL, uczestnicząc w wydarzeniach marcowych. Po 1980 roku był działaczem "Solidarności" we Wrocławiu, a po wybuchu stanu wojennego ukrywał się. Po rozłamie w podziemnej "Solidarności" stanął na czele "Solidarności Walczącej", która stała się najbardziej radykalną i bardzo mocno zakonspirowaną organizacją w latach 80, wydającą w podziemiu około 100 tytułów gazet i czasopism, realizującą audycje radiowe i organizującą demonstracje. W latach 80. jeden z najbardziej poszukiwanych przez SB działaczem podziemia. Udało mu się najdłużej ukrywać - aresztowano go dopiero w listopadzie 1987. Władze PRL wówczas nie chciały mieć więźniów politycznych, podstępem zmuszono Morawieckiego do wyjazdu za granicę. Po kilku miesiącach potajemnie wrócił do kraju. Jako lider SW krytykował rozmowy Okrągłego Stołu, wzywał też do bojkotu kontraktowych wyborów 4 czerwca 1989. Jego ugrupowanie domagało się wtedy całkowicie wolnych wyborów. Po 1990 roku stanął na czele Partii Wolności, krytycznie nastawionej do rzeczywistości III RP, m.in. do braku rozliczeń z komunizmem czy braku lustracji. W 2010 roku startował w wyborach prezydenckich, a w 2015 roku został posłem, kandydując z list Kukiz'15. Był marszałkiem seniorem na pierwszym posiedzeniu Sejmu VIII kadencji. W 2016 roku odszedł z Kukiz'15 i założył ugrupowanie Wolni i Solidarni. Miał 78 lat.

PAŹDZIERNIK 2019

Waldemar Dziak

Związany z Instytutem Studiów Politycznych PAN od 1990 roku, czyli od jego powstania. Był również wykładowcą m.in w Collegium Civitas i Akademii Dyplomatycznej. Naukowo zajmował się problematyką krajów bałkańskich i Dalekiego Wschodu, ze szczególnym uwzględnieniem Albanii, Bośni i Hercegowiny, Korei Północnej i Chin. Poza działalnością naukową prof. Dziak w latach 1999-2001 prowadził audycję "Rozmowy niekontrolowane" w Radiu TOK FM pod pseudonimem Waldemar Ogiński, program "Humory Waldemara Ogińskiego" w TV Puls w 2001 r., a w latach 2007-2012 jako Waldemar Jan Ogiński rozmawiał z politykami w "Salonie politycznym" w Superstacji. Biografia Kim Dzong Ila jego autorstwa spotkała się z ostrą reakcją ze strony władz KRLD, które dożywotnio zabroniły autorowi wjazdu do tego kraju. Miał 67 lat.

Julia Kmiecik

Znana kibicom Wisły Kraków, bo przez kilkadziesiąt lat wiernie kibicowała "Białej Gwieździe" przychodząc na wszystkie mecze, rozgrywane przy ul. Reymonta. Prywatnie matka Kazimierza Kmiecika piłkarza i trenera piłkarskiego. Miała 91 lat.

Mateusz Ziółkowski raper Zioło

Był znany jako producent hip-hopowy. Na polskiej scenie muzycznej współpracował z wieloma znanymi twórcami tego gatunku - m.in. z Kękę, Ten Typ Mesem, Pyskatym i Skorupem. W 2013 roku został uznany za jednego z Młodych Wilków Popkillera. Miał 30 lat.

Bohdan Butenko

Od 1956 r. rysownik tworzył ilustracje do książek polskich i zagranicznych autorów. Był współpracownikiem wydawnictw dla dzieci i młodzieży: "Misia", "Płomyczka", "Płomyka", "Świerszczyka" i "Świata Młodych". Sam także był autorem książek i twórcą postaci Kwapiszona, Gapiszona, Gucia i Cezara. Przez blisko 20 lat Bohdan Butenko współpracował z TVP. Był także twórcą scenografii dla Kabaretu Starszych Panów oraz projektantem lalek i dekoracji do teatrów lalkowych. Za całokształt twórczości uhonorowano go m.in. Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Miał 88 lat.

Jan Szyszko

Był nauczycielem akademickim, profesorem nauk leśnych, autorem ponad stu publikacji naukowych z zakresu użytkowania zasobów przyrodniczych i ekologicznych. Zasiadał w Sejmie od czterech kadencji. Jego kariera polityczna rozpoczęła się pod koniec lat 80-tych, kiedy działał m.in. w samorządzie podwarszawskiej gminy Wesoła. Od początku lat 90-tych był działaczem Porozumienia Centrum. Do PiS wstąpił w 2001 roku. W rządzie PiS Szyszko pełnił funkcję szefa resortu środowiska od 16 listopada 2015 roku do 9 stycznia 2018 r. Ostatnie dwa lata urzędowania ministra Szyszki upłynęło pod znakiem sporu z Komisją Europejską i ekologami o Puszczę Białowieską. Miał 75 lat.

Janusz Kondratiuk

Talent reżysera ujawniły wczesne fabularne filmy telewizyjne. Najgłośniejsze z nich to "Dziewczyny do wzięcia" z 1972 i "Czy jest tu panna na wydaniu?" z 1976, przy którym współautorem scenariusza był brat reżysera Andrzej. Bracia Kondratiukowie w latach 70. często byli postrzegani jako spółka autorska, a ich filmy oglądano, jakby wyszły spod jednej ręki. Twórcy stronili od skomplikowanych fabuł, ich ulubioną formą była stylizacja na dokument, stawianie na talent aktorów, ich naturalność i brak pozy. Swój ostatni film "Jak pies z kotem" Janusz Kondratiuk poświęcił pamięci swojego brata Andrzeja. Kondratiuk chorował na raka trzustki, mimo to nie przestał nałogowo palić papierosów. Palę, bo nic innego mi nie zostało. Nie mam już trzustki, więc dlaczego miałbym się bać nikotyny. To ostatnia moja przyjemność. Dlatego palę, ile się da! - mówił w wywiadzie dla "Faktu". Miał 76 lat.

Karel Gott

Swój pierwszy longplay "Karel Gott śpiewa" wydał w 1965 roku, w ciągu ponad półwiecza w kraju i za granicą sprzedano łącznie 30 mln nośników z jego nagraniami. Rekordzistą jest tu pochodzący z 1977 roku longplay z piosenkami śpiewanymi po rosyjsku, którego nakład w różnych postaciach sięgnął 4,5 mln egzemplarzy. Wylansował dziesiątki przebojów, w większości z muzyką nieżyjącego już kompozytora Karela Svobody. Wśród nich były między innymi "Lady Carneval" z 1968 roku, "Paganini" oraz tytułowa piosenka z telewizyjnego serialu "Pszczółka Maja". W 1992 roku otrzymał od czeskiej wytwórni Supraphon Diamentową Płytę za 13 mln sprzedanych nośników, a w roku 2015 nagrodę Diamentowego Słowika za 40 zwycięstw w corocznych czechosłowackich, a potem czeskich społecznych głosowaniach na najlepszego artystę estradowego. Po stłumieniu w 1968 roku Praskiej Wiosny dwukrotnie wyjeżdżał z kraju z zamiarem stałego wyemigrowania, na co się jednak nie zdecydował. Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie. Miał 80 lat.