Ludzie zastanawiali się nad tym, w jaki sposób przedłużyć życie już w czasach starożytnych. Rozważania na temat procesu starzenia prowadzili m.in. Platon i Arystoteles. Zrozumienie czynników wpływających na długowieczność nie jest jednak łatwe, bowiem stanowią one mieszankę predyspozycji genetycznych i sposobu życia oraz ich wzajemnych powiązań.
Naukowcy postanowili sprawdzić, jakie sekrety kryją badania krwi osób, które przekroczyły 90. rok życia. To do tej pory największe tego typu badanie, w którym porównano biomarkery stulatków oraz ich krócej żyjących rówieśników. Zbadano m.in. związek między wynikami a szansą na dożycie 100 lat.
Badania nad długowiecznością. Jak przebiegały?
W badaniu wzięło udział 44 tys. mieszkańców Szwecji w wieku 64-99 lata. Sprawdzono ich stan zdrowia, a następnie obserwowano za pomocą szwedzkich danych rejestrowych przez okres do 35 lat. Z całej grupy 100 lat dożyły 1224 osoby, z czego 85 proc. stanowiły kobiety. W trakcie badania sprawdzono 12 biomarkerów, które były związane ze stanem zapalnym, metabolizmem, funkcją wątroby i nerek, niedożywieniem oraz anemią. Wybrano czynniki, które są potencjalnie związane ze starzeniem i śmiertelnością.
Naukowcy przeanalizowali wyniki kwasu moczowego, cholesterolu całkowitego, glukozy, a także markerów związanych z funkcją wątroby, czyli aminotransferazy alaninowej (Alat), aminotransferazy asparaginianowej (Asat), albuminy, transferazy gamma-glutamylowej (GGT), fosfatazy alkalicznej (Alp) i dehydrogenazy mleczanowej (LD). Oprócz tego sprawdzili kreatyninę, żelazo oraz TIBC, czyli całkowitą zdolność wiązania żelaza.
Jak dożyć 100 lat? Analiza wyników badań
Po analizie okazało się, że osoby, które dożyły 100 lat, miały w wieku 60 lat niższy poziom glukozy, kreatyniny i kwasu moczowego. Zauważono, że w wynikach badań stulatków ogólnie nie pojawiały się bardzo wysokie lub bardzo niskie wartości. Co ciekawe, sporo wartości biomarkerów nie mieściło się w zakresie uznawanym za prawidłowy w wytycznych. Najprawdopodobniej wynika to z faktu, iż są one opracowywane w oparciu o młodszą populację.
Ważnym elementem było sprawdzenie, które biomarkery wiążą się z prawdopodobieństwem osiągnięcia 100 lat. Okazało się, że jedynie alat i albumina nie mają tego związku. Naukowcy uwzględnili w swoich badaniach zarówno wiek, płeć, jak i obciążenie chorobami. Jakie wnioski wysnuli? Jednym z ciekawszych było to, że osoby z najniższym poziomem cholesterolu całkowitego i żelaza miały mniejsze szanse dożycia 100 lat, w porównaniu z osobami z wyższym poziomem. To prawdopodobieństwo było też mniejsze u osób z wyższym poziomem glukozy, kreatyniny, kwasu moczowego i markerów czynności wątroby
Jakie wnioski wyciągnęli naukowcy?
Zdaniem badaczy, może istnieć związek między zdrowiem metabolicznym, odżywianiem i wyjątkową długowiecznością. Na ten moment nie wiadomo jeszcze, jakie konkretnie czynniki stylu życia lub geny odpowiadają za wartości biomarkerów, choć duże znaczenie z pewnością ma odżywianie i spożywanie alkoholu. Osoby, które chciałyby dożyć 100 lat, powinny monitorować parametry nerek, wątroby oraz poziom glukozy i kwasu moczowego w miarę starzenia się.
Na koniec warto dodać, że sporą rolę odgrywa także przypadek. Niemniej jednak zaobserwowane różnice w biomarkerach na długo przed śmiercią sugerują, że geny i styl życia również są istotne.