Na wyspie znajduje się 61 stacji pomiarowych, dzięki którym naukowcy mogą stale monitorować podnoszenie się jej podłoża, w momencie topnienia lodowej pokrywy i zmniejszania się nacisku na grunt. Badacze byli w stanie rozróżnić ruchy, które powstały podczas obecnych zmian klimatu, od tych z czasów ostatniej epoki lodowcowej.
Spływ lodowców powoduje unoszenie masy lądowej
Oprócz procesu, który zachodzi nieprzerwanie od tysięcy lat, Grenlandia traci lód z powodu współczesnych zmian klimatycznych. Naukowcy obliczyli, że co roku pokrywa lodowa wyspy zmniejsza się o około 262 gigatony lodu (1 gigatona to odpowiednik 1 biliona kilogramów, czyli 1 i dwanaście zer). W 2022 roku zostały przeprowadzone badania, które wykazały, że już same lodowe rzeki znajdujące się na wybrzeżu, tracą około 42 gigatony lodu.
Na początku tego roku w czasopiśmie Geophysical Research Letters opublikowano badanie, które potwierdziło, że utrata tak dużej części lodowców w znacznym stopniu przyczynia się do powstawania skał macierzystych Grenlandii. W niektórych obszarach wyspy, odpowiada ona za prawie jedną trzecią całkowitego pionowego ruchu lądu. Danjal Longfors Berg z Duńskiego Uniwersytetu Technicznego potwierdził, że “maksymalne wypiętrzenie lądu występuje tam, gdzie dochodzi do największej utraty masy. Dzieje się to najbliżej największych lodowców na Grenlandii”.
Naukowcy zmierzyli, o ile podnosi się poziom gruntu
Berg razem z zespołem wykorzystał dane pochodzące ze stacji pomiarowych wywierconych w podłożu skalnym wokół Grenlandii, aby zmierzyć ruch pionowy od 2007 roku. W kolejnym etapie ustalili, jaka część tego ruchu wynika z niedawnej utraty lody, a jaka ze wspomnianego już długoterminowego odbicia. Okazało się, że obecne zmiany klimatyczne odpowiadają za 32 proc. całkowitego odbicia w północnej części wyspy i za 27,9 proc. we wschodniej.
Największe tempo odbicia podłoża skalnego zachodzi w pobliżu lodowca Kangerlussuaq w południowo-wschodniej Grenlandii. W tym miejscu poziom gruntu podnosi się o około 8 milimetrów rocznie. Sam lodowiec cofnął się już o 10 kilometrów od 1900 roku i przerzedził o setki metrów na swoich końcach.
Wiedza dotyczące tego, o ile podnosi się skała macierzysta wyspy jest niezbędna do pomiaru utraty lodu w regionie. Do obliczeń wykorzystuje się też pomiary wysokościomierzy, uwzględniające wysokość gruntu oraz pomiary grawitacji, uzyskiwane za pomocą satelity. Gdy naukowcy oszacują ile masy traci Grenlandia, będą mogli stwierdzić jak bardzo podnosi się poziom morza.