Specjaliści z Amerykańskiego Instytutu Badań nad Rakiem wskazują, że zdrowe odżywianie i zdrowy styl życia mogą zapobiec nawet 30-40 proc. wszystkich nowotworów. Wiele osób zastanawia się nad tym, co jeść żeby zmniejszyć ryzyko raka i jakie jedzenie sprzyja rakowi. Jak powinna wyglądać dieta skierowana na profilaktykę raka? Onkolodzy powiedzieli jakich produktów kategorycznie nie włączają do swojego menu!
Dieta a nowotwory
Wpływ diety na nowotwory można rozważać z kilku perspektyw – m.in. profilaktyki, wspomagania leczenia czy potencjalnych czynników ryzyka.
Jedzenie może odgrywać dużą rolę m.in. w profilaktyce chorób nowotworowych. Spożywanie pokarmów bogatych w antyoksydanty (np. owoce, warzywa, orzechy) może chronić komórki przed uszkodzeniami DNA. Dieta bogata w błonnik (pełnoziarniste produkty, warzywa, owoce) może zmniejszać ryzyko raka jelita grubego, a ograniczenie spożycia nasyconych tłuszczów i tłuszczów trans oraz zwiększenie spożycia zdrowych tłuszczów (np. z ryb, orzechów) może mieć ochronny wpływ na nasze zdrowie. Z kolei dieta o wysokim spożyciu czerwonego mięsa i przetworzonych produktów mięsnych wiąże się z wyższym ryzykiem niektórych nowotworów, zwłaszcza jelita grubego.
Odpowiednia dieta może też wspomagać leczenie, np. wspierając układ odpornościowy, łagodząc skutki uboczne (takie jak nudności, utrata apetytu, zmęczenie) i wspomagać regenerację organizmu po intensywnych terapiach.
Istnieją również potencjalne czynniki ryzyka, które mogą wpływać na pojawienie się nowotworu. Z wyższym ryzykiem nowotworów (w tym raka piersi, prostaty, trzustki, jelita grubego i endometrium) związana jest m.in. nadwaga i otyłość. Regularne picie dużych ilości alkoholu zwiększa z kolei ryzyko nowotworów jamy ustnej, gardła, przełyku, wątroby i piersi, a wysokie spożycie soli i produktów solonych może zwiększać ryzyko raka żołądka.
Wreszcie, istnieją substancje bioaktywne w żywności, takie jak np. flawonoidy, karotenoidy, sulforafan, które mają właściwości antynowotworowe. Również probiotyki i prebiotyki mogą wspierać zdrowie jelit i zmniejszać ryzyko niektórych nowotworów.
Jakie produkty mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia nowotworu?
Onkolog i hematolog z Mesothelioma Center dr Daniel Landau przyznaje, że ryzyko zachorowania na raka może pomóc obniżyć dieta śródziemnomorska. Dominują w niej głównie owoce i warzywa, zakłada także ograniczenie ilości spożywanego czerwonego mięsa. "Pozwala ona dostarczyć organizmowi wielu witamin i minerałów, znacznie więcej niż z przetworzonej żywności i czerwonego mięsa" — argumentuje dr Landau. Dodaje, że składa się ona z żywności mającej działanie przeciwzapalne. "Wiadomo, że stany zapalne, takie jak te wywoływane przez cukry i tłuszcze, sprzyjają wzrostowi komórek rakowych" — wyjaśnia.
W jego opinii, jedną z hipotez na temat tego, dlaczego wskaźniki zachorowalności na raka jelita grubego są tak wysokie w USA i dlaczego dotykają coraz częściej młodszych pacjentów jest połączenie diety zapalnej i siedzącego trybu życia.
Również dr Anaum Maqsood, specjalista w dziedzinie onkologii medycznej przewodu pokarmowego i hematologii w Houston Methodist, uważa, że dieta bogata w składniki przeciwzapalne to najlepszy sposób na obniżenie ryzyka zachorowania na raka za pomocą diety. Zauważa, że choć żadna żywność nie może zapobiec pojawieniu się raka to spożywanie zdrowych posiłków może pomóc zmniejszyć ryzyko zachorowania. "Jedz dużo warzyw, produktów pełnoziarnistych, owoców, fasoli, orzechów i nasion. Te pokarmy są korzystne, ponieważ są pełne przeciwutleniaczy i chronią przed chorobami, w tym przed rakiem" — wylicza.
Czego nie jedzą onkolodzy?
Jakich pokarmów należy unikać? Dr Maqsood mówi, że jednym z pokarmów, których unika, jest przetworzone mięso. Jak tłumaczy, zawiera ono nitrozoaminy, które uważane są za silny czynnik rakotwórczy i które zostały powiązane z kilkoma rodzajami raka, w tym płuc, mózgu, wątroby, nerek, pęcherza moczowego, żołądka i zatok nosowych.
Dr Maqsood unika nie tylko wysokoprzetworzonej żywności, w tym przetworzonego mięsa, ale także zaleca zminimalizowanie spożycia alkoholu, które jest powiązane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwory.
Również dr Landau stara się unikać także nadmiernie przetworzonej żywności – zwłaszcza tej pakowanej w torebki oraz chipsów ziemniaczanych i innych przekąsek, które mają w swoim składzie dużo soli i konserwantów. Jak tłumaczy, większość produktów w torebkach zawiera dodatki, które zapobiegają ich zepsuciu, a konserwanty te często mają właściwości toksyczne, które są rakotwórcze jeśli są spożywane w dużej ilości.