Paragraf 11 – dlaczego wzbudzał kontrowersje?

Usunięty paragraf 11 umożliwiał ministrowi sprawiedliwości swobodne dysponowanie środkami z Funduszu Sprawiedliwości bez konieczności przeprowadzania konkursów czy formalnych naborów. Ten mechanizm, wprowadzony w 2017 roku, krytykowano za brak transparentności i możliwość finansowania działań o charakterze politycznym, zamiast skupienia się na pomocy ofiarom przestępstw i procesach resocjalizacji.

W 2022 roku, po raporcie Najwyższej Izby Kontroli, wprowadzono dodatkowe kryteria formalne dla tego przepisu, ale jego stosowanie nadal budziło wątpliwości.

Reklama

Nowe zasady funkcjonowania funduszu

Jak podkreśliła wiceminister sprawiedliwości Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, nowe rozporządzenie jasno określa, że Fundusz Sprawiedliwości ma realizować dwa główne cele:

  • 1. Pomoc ofiarom przestępstw, świadkom i ich bliskim.
  • 2. Wsparcie dla osób opuszczających zakłady karne w powrocie do społeczeństwa.

Trzeci cel, dotyczący przeciwdziałania przestępczości, który wcześniej umożliwiał szerokie interpretacje i nadużycia, został znacząco ograniczony.

Nowe procedury

Zmiany wprowadzone w nowym rozporządzeniu mają na celu:

  • Precyzyjne określenie zasad powoływania komisji konkursowych.
  • Wprowadzenie szczegółowych kryteriów oceny ofert.
  • Obowiązek publikowania wyników konkursów i przyznanych kwot.
  • Jasne określenie celów projektów oraz grup docelowych.
  • Eliminację możliwości przyznawania środków bez konkursu.

Historia Funduszu Sprawiedliwości

Fundusz Sprawiedliwości, powołany w 1997 roku, miał pierwotnie wspierać ofiary przestępstw oraz osoby opuszczające zakłady karne. W 2017 roku poszerzono jego cele, co umożliwiło finansowanie dodatkowych projektów, takich jak zakup sprzętu dla strażaków, pomoc dla szpitali czy działania edukacyjne. Jednak brak kontroli nad wydatkami prowadził do krytyki ze strony ekspertów i zarzutów o wykorzystywanie środków w celach politycznych.

Reakcje na zmiany

Ministerstwo podkreśla, że nowe regulacje zwiększą transparentność i ukierunkują środki Funduszu na rzeczywistą pomoc potrzebującym. Wiceszefowa MS zaznaczyła, że zmiany ograniczą dowolność w wydatkowaniu publicznych pieniędzy i poprawią wiarygodność działań funduszu.