"Obywatele tak naprawdę dostaną do ręki kolejny instrument demokracji bezpośredniej i zapewnienie, że każda petycja zostanie rozpoznana (...) Śmiem twierdzić, że jest to najważniejsza inicjatywa ustawodawcza, którą Senat będzie składał w tej kadencji" - powiedział PAP senator PO Mieczysław Augustyn, jeden z współautorów projektu.
Obecnie kwestię składania petycji reguluje art. 63 konstytucji. Zgodnie z nim każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych, w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg określa ustawa.
"Takiej ustawy właśnie nie ma. Co prawda wspomina o tym art. 221 Kodeksu postępowania administracyjnego, jednak w szczegółowych regulacjach o petycjach nic nie mówi. W związku z tym Senat postanowił wypełnić tę lukę na wniosek głównie organizacji pozarządowych, które najczęściej w Polsce składają petycje" - tłumaczył Augustyn.
Jak dodał, w myśl projektowanych przepisów, petycje będzie można składać w społecznie istotnych sprawach. A także - jak mówił - w obronie wartości wymagających szczególnej ochrony, w imię dobra wspólnego. Podkreślił jednak, że petycja nie powinna dotyczyć spraw prywatnych.
"Celem składanej petycji powinno być wezwanie urzędu do podjęcia lub zaniechania określonego działania lub zajęcia określonego stanowiska w danej sprawie" - wyjaśnił senator Platformy.
Projekt, oprócz pisemnej formy petycji, dopuszcza także składanie jej drogą elektroniczną. Każda petycja powinna zawierać: imię i nazwisko lub nazwę składającego, miejsce jego zamieszkania lub siedzibę oraz adres do korespondencji. Nie może także zabraknąć w niej szczegółowego opisu, czego dana petycja dotyczy.
W ocenie Augustyna "nową jakością w życiu publicznym" będzie nałożenie na urzędy obowiązku rozpatrzenia petycji w ciągu trzech miesięcy od dnia jej złożenia. Od decyzji urzędu nie będzie można się jednak odwołać; natomiast w przypadku nierozpoznania petycji przysługiwać będzie przeciwko instytucji skarga na bezczynność.
Dodał, że procedura rozpatrywania petycji ma być opisywana przez urzędy na ich własnych stronach internetowych lub w Biuletynie Informacji Publicznej. "To ma o tyle znaczenie, że w ustawie przewidujemy możliwość składania petycji zbiorowych, tak, aby do (sygnatariuszy) już złożonej petycji znajdującej się w internecie można było dołączyć" - powiedział senator PO.
Augustyn poinformował także, że projekt ustawy o petycjach będzie rozpatrywany prawdopodobnie na pierwszym kwietniowym posiedzeniu Senatu - planowanym na 13 i 14 kwietnia. "Mamy nadzieję, że w Sejmie nasza propozycja zostanie także dobrze przyjęta, tak jak została dobrze oceniona przez prezydium klubu parlamentarnego PO" - powiedział.