Subskrybuj nas na Youtube
Polski oddział fundacji zwrócił się z prośbą o pomoc do kilkunastu instytucji, w tym Human Rights Watch, europejskiego ombudsmana, biur UNHCR, Amnesty International i Europejskiej Rady ds. Uchodźców i Wygnańców. - Od kilku miesięcy obserwujemy wzrost liczby cudzoziemców, którym odmówiono możliwości zawnioskowania o międzynarodową ochronę na polskiej granicy wschodniej, szczególnie na przejściu Brześć/Terespol – czytamy.
HFPC szczególnie obawia się o los uciekinierów z Tadżykistanu (w kraju tym nasiliły się walki z opozycją) – wielu z nich informowało o tym, że odmówiono im wjazdu na teren RP. Kilkudziesięciu niewpuszczonych Tadżyków koczuje na terenie Białorusi, gdzie także nie są bezpieczni.
Opozycyjne media tadżyckie dużo uwagi poświęciły niedawno Szabnam Chudojdodowej, która – jak pisała agencja BiełaPAN – została zatrzymana w czerwcu 2015 r. przez białoruskie służby na stacji Brześć Centralny, gdy zmierzała w stronę Polski. Władze w Duszanbe wydały za nią list gończy za ekstremizm – stały zarzut formułowany pod adresem opozycjonistów.
28-letnia członkini opozycyjnej Grupy 24 natychmiast po zatrzymaniu poprosiła o azyl na Białorusi, a mimo to spędziła osiem miesięcy w miejscowym areszcie, broniąc się przed ekstradycją. Chudojdodowa na początku roku uzyskała upragniony status uchodźcy. Wydanie jej władzom w Duszanbe w najlepszym razie oznaczałoby wieloletni wyrok. W najgorszym mogłaby skończyć niczym lider Grupy 24 Umarali Kuwwatow, zastrzelony w marcu 2015 r. w Stambule tuż po tym, jak tureckie władze odmówiły jego wydania do Tadżykistanu. Policja zatrzymała później pięciu podejrzanych o jego zamordowanie obywateli tego środkowoazjatyckiego kraju.
– Sytuacja na wschodniej granicy jest bardzo niepokojąca. Jesteśmy po dwóch wyjazdach do Brześcia. Rozmawialiśmy z kilkudziesięcioma cudzoziemcami, którym w Terespolu odmówiono wjazdu do Polski. Większość usłyszała odmowy, pomimo że – jak sami mówią – prosili o ochronę i uzasadniali to zagrożeniem życia i zdrowia. A to wystarcza, by pogranicznicy przyjęli wniosek, wpuścili cudzoziemca i skierowali sprawę do Urzędu ds. Cudzoziemców, który ocenia, czy spełnia on warunki do bycia uchodźcą – opowiada nam Aleksandra Chrzanowska ze Stowarzyszenia Interwencji Prawnej.
Wpuszczenie cudzoziemca, który powołuje się na ochronę międzynarodową, nie oznacza jeszcze przyznania mu statusu uchodźcy. Tyle że to nie Straż Graniczna ma uprawnienia, by o tym decydować. – Odsyłani są ludzie, którzy po kilkanaście czy, w drastycznych sytuacjach, 40–50 razy zjawiali się na granicy i prosili o status uchodźcy. To w większości Czeczeni i coraz więcej Tadżyków, czyli uciekinierzy z terenów, gdzie rzeczywiście zachodzi podejrzenie prześladowań – mówi Aleksandra Chrzanowska. Jak pisaliśmy kilka dni temu, Tadżycy to po obywatelach Rosji – czyli de facto Czeczenach – największa grupa starająca się w Polsce o status uchodźcy.
Jeszcze rok temu były to pojedyncze przypadki. Tymczasem od początku 2016 r. o ochronę międzynarodową w Polsce ubiegało się 668 obywateli Tadżykistanu. Na razie polscy urzędnicy przyznali taką ochronę ledwie dwóm z nich. Równolegle – jak wynika z oficjalnych danych Straży Granicznej – coraz więcej jest cofanych na granicy. W tym roku odmówiono wjazdu 4,3 tys. Tadżyków, w ubiegłym roku w tym samym czasie takich odmów było 568. Równie mocno wzrosła ogólna liczba niewpuszczonych cudzoziemców. W pierwszej połowie 2016 r. odesłano z granicy 42,3 tys., a rok wcześniej było ich zaledwie 17,7 tys.
– Jesteśmy odpowiedzialni za kontrolę ruchu granicznego i szeroko pojętą ochronę granic RP. To nasze główne zadanie ustawowe obok zwalczania nielegalnej migracji. Musimy i działamy zgodnie z literą prawa. Zasady wjazdu na terytorium RP określone są w kodeksie granicznym Schengen oraz w ustawie o cudzoziemcach. Decyzje o odmowie wjazdu otrzymują ci cudzoziemcy, którzy nie spełniają warunków wjazdu określonych w przepisach – mówi rzecznik SG ppor. Agnieszka Golias, którą poprosiliśmy o komentarz w tej sprawie.
