Raport NIK nie pozostawia złudzeń. Polska narażona na poważne niebezpieczeństwo

NIK miażdży MSWiA

Najnowszy raport Najwyższej Izby Kontroli poświęcony jest skuteczności działań państwa w sytuacji wystąpienia zagrożeń, w tym o charakterze hybrydowym. Wnioski raportu są miażdżące dla Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

NIK alarmuje, że w polskim porządku prawnym brakuje ustawy o ochronie ludności, natomiast przyjęta ustawa o obronie ojczyzny de facto doprowadziła do likwidacji obrony cywilnej.

Według Izby organy państwowe nie są przygotowane, aby na wypadek zagrożeń o charakterze hybrydowym zapewnić sprawny systemu zarządzania kryzysowego i obrony cywilnej. Państwo nie prowadzi też działań edukacyjnych, szkoleń i ćwiczeń, aby nie tylko poprawić poziom świadomości obywateli o zagrożeniach, ale także budować odporności państwa.

Działania hybrydowe to wspólne występowanie (w warunkach pokoju) czynników zagrażających lub mogących zagrażać bezpieczeństwu państwa i jego obywateli. Mogą być prowadzone przy użyciu środków klasycznych, takich jak np. dezinformacja i sabotaż, lub nowoczesnych sposobów, np. cyberataków. Wszystko to ma wywoływać i podtrzymywać sytuacje kryzysowe bez użycia środków militarnych.

Odpowiedzią na zagrożenia hybrydowe powinna być budowa systemu odpornościowego państwa - prace nad jego stworzeniem niestety nadal są na bardzo wczesnym etapie - informuje NIK.

Co jeszcze wytknął rządzącym NIK?

Najwyższa Izba Kontroli uważa, że zmarginalizowano rolę Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, nie zrealizowano podpisanej przez prezydenta strategii bezpieczeństwa narodowego.

W Polsce brakować ma jednolitego systemu cyfrowej łączności radiowej komórek zarządzania kryzysowego i służb ratowniczych. W przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej istnieje poważne ryzyko niewłaściwego przepływu informacji. Za tę kwestię odpowiada Komendant Główny Policji. Braki doprowadziły do tego, że samorządy zostały zmuszone do stworzenia własnych systemów ostrzegawczych.

Na plus Izba oceniła działanie struktur zarządzania kryzysowego w urzędach wojewódzkich, powiatowych i gminnych.

Konieczne działania według NIK

W ocenie NIK konieczne są natychmiastowe działania w zakresie przygotowania projektu ustawy, która w sposób kompleksowy ureguluje kwestie ochrony ludności i obrony cywilnej. Należy również zainicjować ciągły proces podnoszenia poziomu wiedzy i świadomości społecznej oraz instytucjonalnej na temat postępowania w sytuacjach zagrożeń hybrydowych.

Wreszcie, NIK zwraca uwagę na konieczność dokonania analizy funkcjonującego systemu zarządzania kryzysowego w celu ograniczenia skali występowania zidentyfikowanych przez Izbę nieprawidłowości.