Nowe przepisy dla dawców krwi. Ważne zmiany w uprawnieniach i ulgach

Projekt ustawy o krwiodawstwie i krwiolecznictwie przeszedł etap uzgodnień, opinii i konsultacji publicznych po szczegółowej analizie i weryfikacji przez Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów - poinformował w odpowiedzi na interpelację wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny. Projekt nie tylko utrzymuje obecne prawa dawców krwi, ale także eliminuje różnicowanie między nimi. Ma to zapobiec załamaniu systemu przez zmniejszenie liczby dawców. Nowa ustawa wyróżnia osoby, które oddały bardzo dużą ilość krwi.

Specjalne wyróżnienie dla dawców, którzy oddali bardzo dużą ilość krwi

W odpowiedzi na interpelację dotyczącą braku osocza w Polsce, wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny poinformował, że nowa ustawa o krwiodawstwie i krwiolecznictwie przeszła etap procedowania do uzgodnień, opinii, i konsultacji publicznych. Ze względu na zgłoszone uwagi, założenia projektu zostały dokładnie przeanalizowane i zweryfikowane przez Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów ds. rozwoju sektora biotechnologii oraz niezależności Polski w zakresie produktów krwiopochodnych. Obecnie prace w tym obszarze zostały zakończone.

W projekcie ustawy o krwiodawstwie i krwiolecznictwie utrzymano obecne uprawnienia dla dawców krwi. W uzasadnieniu projektu można przeczytać:

W związku z tym, że honorowe krwiodawstwo nie może wiązać się z jakąkolwiek formą gratyfikacji finansowej, tych dawców krwi, którzy oddali bardzo dużą ilość krwi, wyróżniono w sposób szczególny. Ustawa wprowadza rozróżnienie odznaki „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”, nadawanej przez ministra właściwego do spraw zdrowia, na odznakę I i II stopnia, w zależności od ilości oddanej krwi.

Obecnie odznakę "Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu" może otrzymać dawca już po oddaniu 20 litrów krwi. Ci, którzy oddali np. 40 albo 50 litrów krwi i więcej, nie byli w żaden szczególny sposób honorowani.

Wiceminister zdrowia podkreśla, że zgodnie z postanowieniami zawartymi w projekcie ustawy, po pierwszym oddaniu krwi lub jej składnika, osoba staje się "Honorowym Dawcą Krwi" i otrzymuje legitymację potwierdzającą ten status.

Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia

Kobieta, która oddała minimum 5 litrów krwi lub równoważną ilość jej składników w dowolnym okresie, oraz mężczyzna, który oddał co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników, mają prawo do otrzymania tytułu "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi III stopnia" wraz z odpowiadającą temu stopniu odznaką honorową.

Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia

Kobieta, która w dowolnym momencie przekazała co najmniej 10 litrów krwi lub równoważną ilość jej składników, oraz mężczyzna, który oddał co najmniej 12 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników, zasługują na tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi II stopnia" wraz z odpowiadającą temu stopniu odznaką honorową.

Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia

Tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi I stopnia" wraz ze złotą odznaką honorową "Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia" jest przyznawany kobiecie, która przekazała co najmniej 15 litrów krwi lub równoważną ilość jej składników w dowolnym okresie, oraz mężczyźnie, który oddał co najmniej 18 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników.

Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu

Wojciech Konieczny w odpowiedzi na interpelację zaznaczył, że Zasłużonemu Honorowemu Dawcy Krwi, który oddał co najmniej 20 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników nadaje się odznakę II stopnia "Honorowy Dawca Krwi - Zasłużony dla Zdrowia Narodu".

Z kolei odznakę I stopnia "Honorowego Dawcy Krwi - Zasłużonego dla Zdrowia Narodu" przyznaje się kobiecie, która oddała co najmniej 35 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników oraz mężczyźnie, który oddał co najmniej 50 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników.

Dni wolne od pracy dla honorowych dawców krwi

Dodatkowo, w ramach projektu ustawy, przyznano honorowym dawcom krwi prawo do dwóch dni zwolnienia od pracy i obowiązków służbowych. To uprawnienie zapewnia odpowiedni odpoczynek i regenerację organizmu po oddaniu krwi. Zostały także precyzyjnie określone prawa przysługujące Honorowym Dawcom Krwi, w tym dokładne zdefiniowanie terminu "czas zwolnienia". Warto zauważyć, że pojęcie to obejmuje również zmianę, która rozpoczęła się w dniu oddania krwi, co jest istotne zwłaszcza dla osób pracujących w godzinach nocnych.

Konieczny w odpowiedzi na interpelację przypomniał także, że dawcom krwi przysługuje zwrot kosztów przejazdu do i z jednostki organizacyjnej służby krwi, prawo do wynagrodzenia oraz rekompensata energetyczna. Osoby posiadające rzadkie grupy krwi oraz te, które poddały się procedurze uodpornienia przed oddaniem krwi, otrzymują rekompensatę finansową za wszelkie niedogodności związane z koniecznością stawienia się na wezwanie jednostki organizacyjnej służby krwi.

To nie koniec zmian

Nowe przepisy umożliwiają kwalifikowanie dawców do zabiegu pobrania krwi również przez pielęgniarkę posiadającą tytuł magistra pielęgniarstwa. Wymagane jest, aby pielęgniarka przeprowadziła co najmniej 100 kwalifikacji dawców do oddania krwi lub jej składników pod nadzorem lekarza.

Dodatkowo w projektowanej ustawie wprowadzono możliwość oddawania krwi przez cudzoziemców. Jednak pod warunkiem, że zarówno dawca krwi, jak i osoby odpowiedzialne za kwalifikację dawcy do oddania krwi biegle posługują się językiem angielskim.

Jednostka publicznej służby krwi musi także dysponować kwestionariuszem dla dawców krwi w języku angielskim, a kandydat na dawcę krwi lub sam dawca powinien przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej przez sześć miesięcy.

Wymóg półrocznego przebywania na terenie RP wynika z najczęściej przyjmowanego okresu dyskwalifikacji w przypadku przebywania na terenach endemicznego występowania chorób tropikalnych oraz chorób, które mogą być przenoszone przez krew.