Jest pozwolenie na odstrzał 3 niedźwiedzi w Bieszczadach. To ostateczność?

Zezwolenie na odstrzał niedźwiedzi w Polsce

Piotr Otawski, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, wydał zezwolenie na odstępstwo od zakazu umyślnego zabijania do 3 dziko występujących osobników niedźwiedzia brunatnego (Ursus arctos) we wtorek 7 lipca 2025 r. Celem niniejszego zezwolenia jest poprawa bezpieczeństwa mieszkańców gminy Cisna (powiat leski, województwo podkarpackie). Odstrzałem mają być objęte osobniki przebywające w pobliżu siedzib ludzkich. Zezwolenie jest ważne do końca 2026 roku.

GDOŚ tłumaczy, że wcześniej podejmowane były działania mające na celu odstraszenie niedźwiedzi i wywożenie ich w inne części Bieszczadów, ale akcje te nie przynosiły skutków. RDOŚ w Rzeszowie wydawał zgody na umyślne płoszenie lub niepokojenie niedźwiedzi za pomocą petard, pistoletów hukowych, bezprzewodowych czujek ruchu z sygnalizatorem dźwiękowym, odstraszaczy dźwiękowych, pastuchów elektrycznych i klaksonów samochodowych. Zdaniem RDOŚ przesiedlanie problemowych osobników nie przynosi skutku, ponieważ niedźwiedzie są oswajane (dokarmianie, wyrzucanie jedzenia do kompostowników). Wciąż monitoruje się ten region i edukuje mieszkańców na temat zachowania w obecności dziko żyjących zwierząt.

Niedźwiedzie w Polsce pod ścisłą ochroną

Niedźwiedzie są w Polsce objęte ścisłą ochroną gatunkową. Zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2022 r. poz. 2380), niedźwiedź brunatny (Ursus arctos) objęty jest ochroną gatunkową ścisłą. W art. 52 ust. 1 pkt 1 uop oraz § 6 ust.1 pkt 1 rozporządzenia zabrania się umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt gatunków objętych ochroną. Na odstępstwa pozwala dyrektywa siedliskowa i ustawa o ochronie przyrody, ale tylko w sytuacji braku innych rozwiązań. Uzasadnieniem może być interes zdrowia lub bezpieczeństwa powszechnego.

Z drugiej strony GDOŚ podaje dane na temat incydentów z niedźwiedziami w województwie podkarpackim, które mają miejsce od 2023 roku (w 2023 r. dwa ataki i w 2025 r. jeden atak). Mieszkańcy i wójt gminy zgłaszają coraz więcej sytuacji obserwacji obecności niedźwiedzi przy zabudowaniach. Tymczasem niedźwiedź brunatny to gatunek niebezpieczny dla człowieka. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 sierpnia 2011 r. w sprawie gatunków zwierząt niebezpiecznych dla życia i zdrowia ludzi (Dz. U. Nr 173 poz. 1037) zalicza niedźwiedzie do I kategorii. Kategoria ta zawiera zwierzęta, które z przyczyn naturalnej agresywności lub właściwości biologicznych mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. W okresie od 2000 do 2015 r. w Polsce doszło do 8 ataków niedźwiedzi na człowieka. Zwykle do takich sytuacji dochodzi na terenach leśnych, kiedy niedźwiedź zostaje zaskoczony albo podejdzie za blisko gawry.

Odstrzał niedźwiedzi - warunki

Zgodnie z zezwoleniem odstrzał niedźwiedzi będzie mógł został wykonany pod 10 warunkami:

1. Zabite mogą być wyłącznie osobniki zbliżające się do ludzi bądź penetrujące regularnie siedziby lub siedliska ludzkie, stwarzając tym samym realne zagrożenie dla bezpieczeństwa osób przebywających na terenie Gminy Cisna.
2. Działania zmierzające do zniwelowania zagrożenia ze strony niedźwiedzi będą skierowane na pojedyncze osobniki.
3. Zabicie może nastąpić dopiero, po wcześniejszej próbie wykonania płoszenia z użyciem broni gładkolufowej z amunicją specjalną niepenetrującą, chyba że kwestie organizacyjno-techniczne uniemożliwią Policji lub innej jednostce uprawnionej do stosowania tego typu amunicji, zastosowanie takiego płoszenia lub gdy zagrożenie powstanie na tyle szybko, że obiektywne zastosowanie tego płoszenia nie będzie możliwe lub zasadne.
4. Zabicie nastąpi w miarę możliwości w jak najbliższej odległości od miejsca wystąpienia zagrożenia, przy zachowaniu warunków bezpieczeństwa przy wykonywaniu strzału w szczególności na obszarach przy zabudowaniach, a w przypadku braku możliwości spełnienia tego warunku co do lokalizacji, niedźwiedź może być tropiony najdalej do granicy lasu.
5. Przed podjęciem działań mających na celu dokonanie odstrzału przedmiotowych zwierząt, osoba uprawniona do tej czynności poinformuje o tym fakcie zarządy kół łowieckich dzierżawiących obwody łowieckie na terenie planowanego odstrzału.
6. Odstrzał osobników objętych niniejszym zezwoleniem zostanie wykonany przez osoby posiadające uprawnienia do korzystania z myśliwskiej broni palnej, upoważnione przez Wójta Gminy Cisna.
7. Po odstrzale zostanie sporządzona dokumentacja fotograficzna zabitego zwierzęcia oraz odnotowana dokładna lokalizacja jego zabicia.
8. Zabite zwierzę zostanie zbadane przez lekarza weterynarii – na tę okoliczność zostanie spisany protokół zawierający informacje o wyeliminowanym osobniku (wiek, płeć, ewentualne widoczne zmiany chorobowe, dokładna lokalizacja zabicia zwierzęcia).
9. Bezpośrednio po dokonaniu odstrzału Wnioskodawca poinformuje telefonicznie (nr tel. 669-660-648) Zastępcę Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o zaistniałym fakcie.
10. Wnioskodawca umożliwi wszystkim zainteresowanym ośrodkom naukowym, posiadającym odpowiednie zezwolenia, na wykonywanie czynności związanych z pobieraniem od zabitego zwierzęcia materiału do badań.

Oburzenie na decyzję o odstrzale niedźwiedzi

Wiele osób krytykuje decyzję o odstrzale do 3 niedźwiedzi w Bieszczadach. To gatunek zagrożony. Ich liczebność w Polsce jest niewielka. Dziennikarz Adam Wajrak nie potwierdza tezy leśników, jakoby miało być w Polsce 300 niedźwiedzi. Na swoim profilu na FB napisał w emocjach:

"Rząd, a dokładnie jego agenda która powinna zajmować się ochroną przyrody czyli Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska wydała właśnie zgodę na odstrzał trzech niedźwiedzi w Bieszczadach. Dokładnie gmina Cisna. Na taki numer nie zdecydował się nawet PiS. Niedźwiedź w Polsce jest skrajnie nieliczny (naprawdę włóżcie między bajki liczby podawane przez leśników, że niby jest ich 300). Powód odstrzału: bo niedźwiedzie są uciążliwe i podchodzą pod zabudowania. No jasne, że podchodzą jak ludzie walą wszystko do kompostowników, bo śmieci w bieszczadzkich gminach nie są zabezpieczane, bo fotobiznes nęci czym się da te zwierzęta pod swoje czatownie, bo leśnicy walą żarcie pod ambony, bo w lasach bieszczadzkich rżnięcie, a na połoninach w parku na borówkach grasują zbieracze (widziałem) . ŻADEN Z TYCH PROBLEMÓW nie został rozwiązany. ŻADEN!!! Do tego ten rząd podobnie jak poprzednie trzyma w szufladzie zrobioną nie wiadomo już ile lat temu strategię zarządzania tym gatunkiem i nie ma zamiaru jej wdrożyć, żeby nie narazić się Lasom Państwowym. Ale decyzja o odstrzale? Proszę już jest i to nawet wbrew opinii Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Choć obiecywali ochronę przyrody jak przychodzi co do czego to trzęsą gaciami przed myśliwymi, leśnikami, samorządowcami itp. A problem na linii człowiek niedźwiedź da się rozwiązać bez zabijania. Pokazuje to przykład Tatr, gdzie wchodzi 4 miliony turystów i gdzie mamy jedno z najwyższych zagęszczeń niedźwiedzi w Europie i gdzie jak się okazuje można niedźwiedziami, ale przede wszystkim ludźmi tak zarządzać, że nie ma kłopotów, choć kiedyś były gigantyczne. Trzy niedźwiedzie wyglądają tak. Te akurat spotkałem w Tatrach. Oj Karolina Kuszlewicz, będziemy mieli o czym rozmawiać jutro na Festiwal Góry Literatury. Jestem wściekły!"

Należy postawić sobie pytanie: czy rzeczywiście nie ma innego sposobu na wyeliminowanie zagrożenia jakie mogą stwarzać niedźwiedzie dla mieszkańców Gminy Cisna? Odstrzał to zawsze powinna być ostateczność.

Petycja: nie zabijajcie bieszczadzkich niedźwiedzi

Na stronie: https://przyrodnicze.org/petycje-2/odstrzal-niedzwiedzi-w-gminie-cisna/ można podpisać petycję o niezabijanie bieszczadzkich niedźwiedzi.

Przeczytaj raport Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze: Niedźwiedź 2030

Odstrzał niedźwiedzi - briefing prasowy

Dziś (środa 9 lipca 2025 r.) w siedzibie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (Al. Jerozolimskie 136, 02-305 Warszawa, 13 piętro) odbędzie się briefing prasowy z udziałem Piotra Otawskiego, Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Tematem spotkania jest decyzja zezwalająca na odstępstwo od zakazu umyślnego zabijania niedźwiedzia brunatnego w celu poprawy bezpieczeństwa mieszkańców gminy Cisna.