Prosty przepis na życiową motywację?
Japońskie słowo "ikigai" składa się ze znaku "iki" oznaczającego "życie" oraz znaku "kai" oznaczającego "bycie wartościowym". Ten termin jest głęboko osadzony w kulturze japońskiej, a za jego popularyzację odpowiada m.in. doktor psychiatrii Mieko Kamiya. Ikigai oznacza jednocześnie poczucie życiowego sensu i bycie zmotywowanym. Za najprostszą definicję tej filozofii uznaje się zazwyczaj sformułowanie: "to, co motywuje cię do wstania z łóżka". Ikigai nie jest motywacją narzuconą z góry, ale czymś czemu dana osoba nadaje wielką wartość. Jak podkreślają wyznawcy tej filozofii, każdy człowiek wybiera swoje ikigai indywidualnie. Dla jednej osoby będzie to praca zgodna z umiejętnościami, dla innej rodzina lub proste, życiowe przyjemności.
Jakie są składowe motywacji?
W zrozumieniu zasad tej filozofii pomaga proste zestawienie zasad, występujące w kilku wersjach. Według najkrótszej, na ikigai składają się cztery elementy, czyli to:
- w czym dana osoba jest dobra – zdolności i umiejętności,
- co dana osoba kocha,
- czego aktualnie potrzebuje świat lub otoczenie,
- z czego można żyć – wykonywana praca lub zawód.
Jeżeli w życiu uda się połączyć te cztery składniki, powstaje – przynajmniej zdaniem Japończyków – silna motywacja napędzająca codzienne życie. Niektóre źródła uważają filozofię ikigai za przyczynę długowieczności japońskich seniorów. Przypomnijmy, japońska wyspa Okinawa jest jedną z kilku słynnych "niebieskich stref", czyli miejsc w których notuje się największą liczbę stulatków.
8 głównych zasad ikigai
Kluczowe zasady filozofii ikigai można sprowadzić do prostych porad dotyczących zarówno zdrowia, diety, jak i zasad życia w społeczeństwie. Wśród najważniejszych wymienia się m.in. konieczność:
- bycia aktywnym przez całe życie,
- spokojnego podejścia do przeciwności,
- unikania jedzenia do syta – kluczowa zasada diety stulatków z Okinawy,
- podtrzymywania kontaktów z rodziną i przyjaciółmi,
- podtrzymywania kontaktu z naturą,
- bycia "tu i teraz",
- codziennego praktykowania wdzięczności.
Do tego dochodzi konieczność podążania za swoją, życiową misją lub powołaniem.
Wabi-sabi – pochwała przemijania
Uzupełnieniem ikigai jest kolejny, japoński trend związany z tworzeniem estetycznego otoczenia. "Wabi" oznacza prostotę, a pochodzi m.in. od filozofii azjatyckich pustelników. "Sabi" jest z kolei powiązane z pięknem dotyczącym naturalnego procesu starzenia się. Wabi-sabi w konteście estetyki to tworzenie domowego otoczenia w duchu skromności, minimalizmu, prostoty i naturalnego piękna. W domach urządzonych zgodnie z tą estetyką wykorzystuje się:
- naturalne materiały (drewno, ceramika, kamień),
- naturalne tkaniny (bawełna, len, włókno bambusowe),
- i przedmioty (akcesoria, pamiątki), którym pozwala się starzeć.
Charakterystyczne dla tego stylu będą powierzchnie na których widać upływ czasu – pokryte patyną, rdzą, z widocznymi pęknięciami. Dom w stylu wabi-sabi jest jednocześnie przyjazny i otwarty na ludzi. Za jakość wspólnej przestrzeni odpowiadają zarówno gospodarze, jak i zaproszeni goście. Relacje – podobnie jak przestrzeń – są pielęgnowane, a spotkaniom nadaje się rangę rytuałów.
Źródła:
- Garcia H., Miralles F., IKIGAI. Japoński sekret długiego i szczęśliwego życia, wyd. MUZA 2016
- Pointer Adams J., Żyj wabi-sabi. Japońska sztuka odnajdywania piękna w niedoskonałości, wyd. Znak 2018