Wspólna konferencja zaczęła się niemal sielankowo. "W czasie rozmowy ustaliliśmy, że zaakceptujemy dorobek grupy do spraw trudnych (polsko-rosyjska komisja zajmująca się współczesną historią - red.). Stoimy na stanowisku tylko w oparciu o prawdę będzie można budować porozumienie. Stać nas na dochodzenie do wspólnych ustaleń" - mówił Donald Tusk. Dodał, że sprawa mordu w Katyniu będzie "pieczołowicie badana" przez grupę do spraw trudnych. I podkreślił, że polityka nie może być częścią debaty historycznej.

Reklama

>>> Tusk zabrał Putina na sopockie molo

Wtórował mu rosyjski premier, który przyjechał do na obchody 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej. "Tak, mamy problemy w historii, które musimy uważnie analizować. Co doprowadziło do tragedii z 1939 roku, by nie mogła się ona powtórzyć. Trzeba pochylić się nad problemami przeszłości" - stwierdził Władimir Putin. Nazwa też Tuska "kolegą, w osobie którego znalazł partnera do rozmowy".

Ale pytania dziennikarzy ukazały, że między Polską a Rosją są jeszcze ogromne różnice w ocenie najnowszej historii. "My, w Rosji, widzimy, że podejmowane są próby udowodnienia, że II wojna światowa była możliwa tylko dzięki paktowi Ribbentrop-Mołotow" - powiedział Władimir Putin. szybko wyliczył, że inne państwa też podpisały z hitlerowskimi Niemcami porozumienia o nieagresji, w tym Polska. I wypomniał nam udział w rozbiorze Czech w 1938 roku.

"Nie po to tutaj przyjechałem, by to oceniać. Ale jeśli mówimy o obiektywnej historii, to ona nie ma tylko jednego koloru. Błędy popełniali wszyscy. I nad tym musimy pracować" - dodał. I podkreślił, że jeśli ktoś będzie chciał odpowiedzialnością za wybuch II wojny światowej obarczyć tylko jedną stron, to "nic dobrego z tego nie będzie, bo to nie stworzy warunków dla wzajemnego zaufania".

Natychmiast zareagował na te słowa Donald Tusk. "Pakt Ribbentrop-Mołotow - i nie jest to teza, która powinna budzić zdziwienie po stronie rosyjskiej - doprowadził do zaatakowania Polski 1 września, a dwa tygodnie później została zaatakowana przez wojska stalinowskiej Rosji. Reprezentuję polski punkt widzenia, który wyrasta z faktów. Westerplatte, Katyń, umowa z 23 sierpnia (data podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow - red.) to są fakty. Nikt ich nie może unieważnić" - dodał.





Na pytanie, czy Rosja odtajni archiwum katyńskie, Putin odpowiedział: :"Musimy działać na zasadzie wzajemności. Jeśli nasi specjaliści będą mieli dostęp do polskich archiwów, wasi będą mieli dostęp do naszych".

I to właściwie jedyna wiążąca deklaracja. "Poważnie traktuję zapewnienia Władimira Putina do gotowości udostępnienia archiwów. I akceptuję zasadę wzajemności. Jeśli ta deklaracja oznacza, że dla Rosji dochodzenie do prawdy nie jest upokorzeniem, tylko mądrą strategią wiodącą do porozumienia, to możemy się tylko cieszyć. Wielkie i dumne narody - a takimi są narody Polski i Rosji - nie muszą się bać prawdy" - odpowiedział Donald Tusk.