Kim jest mąż zaufania?

Mąż zaufania to osoba wyznaczona przez komitet wyborczy danego kandydata, listy lub komitetu referendalnego. Jego zadaniem jest obserwacja przebiegu wyborów w lokalu wyborczym – zarówno w czasie głosowania, jak i liczenia głosów.

Reklama

Aby zostać mężem zaufania, trzeba spełnić kilka podstawowych warunków:

  • być obywatelem Polski,
  • mieć ukończone 18 lat,
  • nie być pozbawionym praw publicznych ani wyborczych,
  • zostać pisemnie zgłoszonym przez uprawniony komitet wyborczy.

Mąż zaufania musi posiadać upoważnienie wystawione przez pełnomocnika wyborczego komitetu i przedłożyć je przewodniczącemu komisji wyborczej, w której będzie pełnił swoją funkcję.

Kim jest obserwator społeczny?

Obserwator społeczny działa niezależnie od komitetów wyborczych. Jego obecność w komisji ma na celu zapewnienie większej przejrzystości i obywatelskiej kontroli nad przebiegiem głosowania i liczenia głosów. Obserwatorzy społeczni działają w ramach organizacji pozarządowych, których statutowym celem jest ochrona demokracji, praw obywatelskich lub rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

Zostać obserwatorem społecznym może:

  • Osoba powołana przez organizację pozarządową spełniającą wymogi ustawowe,
  • Obywatel Polski posiadający pełnię praw publicznych,
  • Osoba pełnoletnia.

Również w tym przypadku wymagane jest imienne upoważnienie i zgłoszenie obserwatora do odpowiedniego organu wyborczego.

Uprawnienia męża zaufania i obserwatora społecznego

Choć role męża zaufania i obserwatora społecznego różnią się pod względem organizacyjnym, ich uprawnienia w lokalu wyborczym są dość podobne. Obie funkcje upoważniają m.in. do:

  • obserwacji wszystkich czynności komisji wyborczej,
  • obecności podczas przeliczania kart do głosowania i głosów,
  • sporządzania notatek i nagrywania przebiegu czynności komisji (z wyjątkiem sytuacji, gdy odbywa się głosowanie),
  • zgłaszania uwag do protokołu z głosowania,
  • obecności przy przekazywaniu protokołów do wyższych komisji wyborczych.

Ważne: zarówno mąż zaufania, jak i obserwator społeczny nie mają prawa ingerować w czynności komisji, kontaktować się z wyborcami ani w jakikolwiek sposób zakłócać pracy lokalu wyborczego.

Znaczenie ich obecności

Obecność mężów zaufania i obserwatorów społecznych w lokalach wyborczych wpływa pozytywnie na transparentność całego procesu wyborczego. Stanowią oni istotny element obywatelskiej kontroli – mogą wychwycić ewentualne nieprawidłowości, zapewnić większą rzetelność procedur i zwiększyć zaufanie obywateli do wyników wyborów.

W wielu przypadkach sama świadomość, że komisję obserwują niezależni świadkowie, motywuje jej członków do jeszcze większej staranności i zgodności z przepisami.

Jak się zgłosić?

Chcąc zostać mężem zaufania, należy skontaktować się z komitetem wyborczym, który popierasz, i wyrazić gotowość do pomocy. Jeśli chcesz działać jako obserwator społeczny – warto zgłosić się do jednej z organizacji pozarządowych prowadzących nabory przed wyborami.

W obu przypadkach kluczowa jest terminowość. Zgłoszenia muszą być dokonane z odpowiednim wyprzedzeniem.

Reklama

Pełnienie funkcji męża zaufania lub obserwatora społecznego to doskonała okazja, by aktywnie uczestniczyć w demokracji i mieć realny wpływ na transparentność wyborów. To nie tylko obowiązek obywatelski – to przywilej.