Subskrybuj nas na Youtube
Naczelny Sąd Administracyjny na posiedzeniu niejawnym wydał pięć orzeczeń w sprawach skarg na uchwały KRS ws. nominacji sędziowskich do Sądu Najwyższego. Chodzi m.in o sprawy, na których kanwie Trybunał Sprawiedliwości UE wydał wyrok z marca br.
Jak poinformował sędzia Sylwester Marciniak, NSA w uzasadnieniach czwartkowych orzeczeń stwierdził, że "obecna Krajowa Rada Sadownictwa nie jest organem wystarczająco niezależnym". NSA uznał przy tym, że w ogłoszeniu o wolnych etatach w SN brak było kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów.
Rzecznik zaznaczył przy tym, że na tej podstawie NSA uchylił uchwały KRS i umorzył postępowanie.
Uchwały KRS "wyeliminowane", nominacje pozostają ważne
Sędzia Marciniak poinformował też, że uchwały KRS zostały wyeliminowane, ale nominacje sędziów SN pozostają ważne. Skutki wydanego w sprawie orzeczenia nie odnoszą się do ustrojowej ważności oraz skuteczności prezydenckich aktów powołań na urząd sędziego SN dokonanych na podstawie rekomendacji przedstawionych przez KRS kontrolowaną uchwałą. W aktualnym stanie prawnym akty te nie podlegają bowiem sądowej weryfikacji i nie są wzruszalne - przekazał sędzia Marciniak cytując uzasadnienie orzeczenia.
Czwartkowe orzeczenie NSA ws. pięciu odwołań od uchwał KRS w sprawach wniosków Rady o powołania sędziów do Sądu Najwyższego zapadło po wcześniejszym wyroku TSUE. Sprawa przed TSUE została zaś zainicjowana pytaniami NSA.
NSA zapytał w listopadzie 2018 r. TSUE, czy dochodzi do naruszenia konstytucyjnych zasad w sytuacji, gdy de facto nie ma możliwości rozpatrzenia odwołań od uchwał KRS wyłaniających kandydatów do SN w przypadku niezaskarżenia ich przez wszystkich uczestników postępowania kwalifikacyjnego. NSA wskazał też, że do naruszenia zasad państwa prawnego może dochodzić w sytuacji, gdy sędziowie-członkowie KRS, przed którą toczy się procedura wyboru sędziów Sądu Najwyższego, są wybierani przez władzę ustawodawczą.
Po nowelizacji już bez możliwości odwołania
W kwietniu 2019 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o KRS, która m.in. wykluczyła możliwość wnoszenia odwołań od uchwał KRS z wnioskami o powołanie sędziów Sądu Najwyższego. Nowelizacja zakładała też, że z chwilą wejścia w życie nowych przepisów z mocy prawa umorzeniu ulegną toczące się przed NSA postępowania w sprawach indywidualnych dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego SN.
Po nowelizacji Prokurator Generalny wystąpił do NSA z wnioskiem o umorzenie postępowań toczących się w sprawach odwołań złożonych przez kandydatów do SN, którzy nie uzyskali rekomendacji KRS. NSA zajął się tym wnioskiem 26 czerwca 2019 r. i postanowił zadać kolejne pytania do TSUE.
Europejski trybunał odpowiadając na te pytania NSA z 2018 i 2019 r. orzekł na początku marca br., że "kolejne nowelizacje ustawy o KRS, które doprowadziły do zniesienia skutecznej kontroli sądowej rozstrzygnięć Rady o przedstawieniu prezydentowi wniosków o powołanie kandydatów na sędziów Sądu Najwyższego, mogą naruszać prawo UE". Według TSUE, jeżeli sąd krajowy uzna, że te zmiany naruszają prawo UE, to ma obowiązek odstąpić od zastosowania tych przepisów. Wówczas NSA poinformował, że po otrzymaniu akt z TSUE w zawieszonych na czas rozstrzygnięcia europejskiego trybunału sprawach zostaną "podjęte stosowne działania procesowe".