Podatek od spadków i darowizn: Zmiana kwot od lipca
Od lipca 2023 roku Sejm przyjął przepisy, które podnoszą kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn. Przepisy te znacząco zwiększają wartości kwot nieobjętych podatkiem. Wytyczne opodatkowania określa Ustawa o podatku od spadków i darowizn.
Zasady naliczania podatku od spadków i darowizn – trzy grupy podatkowe
Przepisy ustawy wskazują, że do ustalenia wysokości podatku konieczne jest wskazanie stopnia pokrewieństwa między darczyńcą (spadkodawcą) a obdarowanym (spadkobiercą). Podatek uiszcza osoba obdarowana. Zobowiązani do zapłacenia podatku należą do jednej z trzech grup podatkowych:
- Grupa I podatkowa dotyczy: współmałżonka, zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), a także macochy, ojczyma, pasierbów, rodzeństwa, teściów, synowych oraz zięciów,
- Grupa II podatkowa dotyczy: rodzeństwa rodziców (np.: ciotki i wujków), zstępnych rodzeństwa (dzieci i wnuki brata czy siostry), małżonków i zstępnych pasierbów, współmałżonków rodzeństwa (bratowa, szwagier), rodzeństwo małżonków, małżonków innych zstępnych (np.: żona wnuka) a także małżonków rodzeństwa małżonków,
- Grupa III podatkowa obejmuje pozostałych nabywców.
Podatek od spadków i darowizn: Zawiłości stopnia pokrewieństwa
Za wstępnych uważa się również osoby będące rodziną zastępczą, pracujące z dziećmi w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej, a także osoby prowadzące rodzinny dom dziecka. Rodzicami określa się także rodziców przysposabiających.
Natomiast za zstępnych uważa się także przysposobionych wraz z ich zstępnymi, jak również osoby przebywające w rodzinnym domu dziecka, rodzinie zastępczej, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn
Jeśli jesteśmy obdarowanymi lub spadkobiercami, jesteśmy zobowiązani do uiszczenia podatku od darowizny lub spadku, a jego wysokość zależy od wartości przedmiotu, który otrzymaliśmy. Na podstawie jego wartości naliczany jest procent podatku, jaki musimy odprowadzić. Przy czym w każdej z trzech grup podatkowych obowiązuje kwota wolna od podatku, od której podatek nie jest naliczany. Od 1 lipca 2023 dzięki wejściu w życie pakietu SLIM VAT 3, wprowadzono w tym zakresie znaczące zmiany, zwłaszcza dla I i II grupy. I tak:
- Dla I grupy podatkowej kwota ta od lipca wynosi 36 120 zł zamiast 10 434 zł
- Dla II grupy podatkowej: 27 090 zł zamiast dotychczasowych 7878 zł
- Dla III grupy podatkowej: 5733 zł zamiast 5308 zł
Jak obliczyć podatek od spadków i darowizn?
Podatek należny naliczamy odejmując właściwą danej grupie podatkowej kwotę wolną od podatku od wartości przedmiotu spadku lub darowizny. Gdy wartość przedmiotu darowizny mieści się w tej kwocie, to jesteśmy zwolnieni z płacenia podatku. Natomiast jeśli jego wartość przekracza wartość kwoty wolnej od podatku, to w celu jego ustalenia korzystamy z tabeli zawartej w art. 15 ustawy.
I tak: w przypadku nabywców należących do I grupy podatkowej, dla kwoty nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku wynoszącej:
- do 11 833 zł, podatek wynosi 3 proc.,
- ponad 11 833 zł do 23 665 zł – podatek wynosi 355 zł + 5 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
- a od kwoty 23 665 zł – podatek równy jest 946,60 zł + 7 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł.
Dla nabywców zakwalifikowanych do drugiej grupy podatkowej:
- do kwoty 11 833 zł podatek wynosi 7 proc.,
- dla przedziału 11 833 – 23 665 zł liczony jest jako suma 828,40 zł i 9 proc. nadwyżki ponad 11 833 zł,
- zaś dla kwoty ponad 23 665 to odpowiednio 1893,30 + 12 proc. nadwyżki ponad 23 665 zł.
Nabywcy z III grupy podatkowej zapłacą najwięcej, bo:
- 12 proc. w przypadku nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną do 11 833 zł,
- w przedziale 11 833-23 665 zł podatek zostanie wyliczony jako suma 1420 zł i 16 proc. od nadwyżki ponad 11 833 zł,
- a ponad kwotę 23 665 zł wyniesie on 3313,20 + 20 proc. od nadwyżki ponad 23 665 zł.