Z emerytury pomostowej mogą skorzystać osoby, które spełniły kilka warunków. Jednym z nich jest rodzaj pracy wykonywanej w pełnym wymiarze czasu pracy. Musimy wykazać, że nasza praca miała charakter szczególny lub przebiegała w warunkach szczególnych.
Emerytura pomostowa: Praca o szczególnym charakterze a praca w szczególnych warunkach
Oba typy prac definiuje ustawa z 19 grudnia 2008 roku o emeryturach pomostowych. Prace o charakterze szczególnym to prace, które wymagają szczególnej odpowiedzialności, a także szczególnej sprawności psychofizycznej. Możliwość należytego wykonania takich prac (w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu w tym także życiu i zdrowiu innych ludzi) zmniejsza się wraz z wiekiem. Dotyczy to prac, w których istotna jest sprawność psychofizyczna, a ona pogarsza się na skutek procesu starzenia się. W sytuacji, gdy spadek sprawności w wyniku starzenia się uniemożliwia należyte wykonanie pracy przed osiągnięciem wieku emerytalnego, wówczas można przejść na emeryturę pomostową.
Natomiast prace w warunkach szczególnych są pracami związanymi z czynnikami ryzyka. Jest duże prawdopodobieństwo, że czynniki te z wiekiem mogą spowodować nieodwracalne uszkodzenie zdrowia. Środowiskiem pracy są szczególne warunki, determinowane przez procesy technologiczne lub siły natury, przed którymi pracownicy nie mogą się w pełni chronić. Do prac w szczególnych warunkach zaliczamy prace np.: w wodzie i pod wodą, pod ziemią, w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego czy w powietrzu w warunkach zimnego i gorącego mikroklimatu. Zalicza się do nich także bardzo ciężkie prace fizyczne w tym prace z bardzo dużym obciążeniem statycznym takie jak np.: praca rybaków morskich.
W obu przypadkach pracownicy na skutek procesu starzenia się nie są w stanie dłużej wykonywać pracy na dotychczasowym stanowisku przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Kogo dotyczy emerytura pomostowa?
Aby otrzymać emeryturę pomostową na ogólnych zasadach, trzeba spełnić wszystkie następujące warunki:
- Być urodzonym po 31 grudnia 1948 r.
- Mieć skończone minimum 55 lat (w przypadku kobiet) lub 60 lat (w przypadku mężczyzn)
- Udokumentować minimum 15 lat pracy o szczególnym charakterze lub w szczególnych warunkach
- Posiadać odpowiedni minimalny staż ubezpieczeniowy z okresami składkowymi i nieskładkowymi – w sumie 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni)
- Okazać dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy
- Wykonywać po 31 grudnia 2008 roku pracę o szczególnym charakterze lub pracę w szczególnych warunkach, która jest uwzględniona w nowych wykazach prac
- Wykonywać przed 1 stycznia 1999 roku pracę o szczególnym charakterze lub pracę w szczególnych warunkach, która jest wymieniona w nowych wykazach prac lub też w dotychczasowych przepisach.
Ile wynosi emerytura pomostowa?
Wysokość emerytury pomostowej nie może być niższa od kwoty najniższej emerytury. Emerytura z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w 2023 roku wynosi zatem minimum 1588,44 zł.
Emerytura pomostowa: Jakie dokumenty trzeba złożyć?
Wniosek o przyznanie emerytury pomostowej (wniosek EPOM) składa się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Do wniosku załączamy m.in:
- Zaświadczenie o wykonywaniu pracy o szczególnym charakterze lub pracy w szczególnych warunkach
- Orzeczenie o niezdolności do pracy w wyżej wymienionym charakterze
- Dokumenty potrzebne do ustalenia kapitału początkowego (jeśli nie został jeszcze ustalony)
Termin złożenia wniosku EPOM do emerytury pomostowej
Wniosek wraz z załącznikami składamy do ZUS na maksymalnie 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia na emeryturę lub spełnieniem warunków do przyznania świadczenia.