Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Rozprzestrzenianie się tego szkodnika, wraz z rosnącą popularnością kukurydzy, w połączeniu z niewystarczającą ochroną roślin, prowadzi do znaczących strat w plonach ziarna - jak informuje portal Agroprofil.
Rozpoznanie i biologia szkodnika
Omacnica prosowianka to niewielki, ciepłolubny motyl nocny o rozpiętości skrzydeł 25-30 mm. Przednie skrzydła mają jasnobrązową do brunatnej barwę z ciemniejszym brzegiem i falistymi przepaskami. Kluczowe dla identyfikacji szkodnika są jednak jego gąsienice. Osiągają one długość około 2,5 cm, są cieliste z brązowymi plamkami na każdym segmencie i ciemną przepaską na grzbiecie. Wyrośnięte gąsienice zimują w resztkach pożniwnych, a wiosną przepoczwarczają się i wylatują motyle.
Jak czytamy na portalu Agroprofil, omacnica prosowianka jest gatunkiem wielożernym. Chociaż jej głównym żywicielem jest kukurydza zwyczajna i cukrowa, gąsienice spotyka się również w uprawach chmielu, papryki, sorga, winorośli, buraka, jabłoni, rabarbaru, prosa, konopi, ziemniaków, szpinaku, pomidorów, selera i malin. Szkodnik ten może rozwijać się także na chwastach grubołodygowych rosnących na miedzach i ugorach, takich jak bylica pospolita, chwastnica jednostronna, komosa biała, łoboda rozłożysta i szarłat szorstki.
Objawy żerowania i spowodowane uszkodzenia
Larwy omacnicy prosowianki początkowo żerują w kątach liści, pochwach liściowych i nerwach liści, by następnie wgryźć się do wnętrza pędów i kolb. Wraz ze zmianami klimatycznymi w Polsce - coraz dłuższymi i cieplejszymi dniami - część gąsienic może przepoczwarczyć się jeszcze w tym samym roku, dając początek częściowemu drugiemu pokoleniu.
Charakterystyczne objawy żerowania to otwory w tkankach oraz białawe i żółtawe trociny, widoczne szczególnie na przełomie sierpnia i września. Rośliny mogą się przebarwiać z powodu zachwiania gospodarki wodnej i zahamowania dostarczania składników pokarmowych, co prowadzi do ich przedwczesnego zamierania. Szczególnie niebezpieczne jest drążenie kanałów poniżej kolby, co osłabia roślinę i czyni ją podatną na złamanie.
Rozwój gąsienic jest ściśle powiązany z progiem termicznym - minimum 15°C jest wymagane do prawidłowego rozwoju jaj. Wylęg gąsienic następuje zazwyczaj po 4-7 dniach od złożenia jaj, choć w zależności od warunków środowiskowych może trwać od 3 do 12 dni. Im wyższa temperatura, tym szybszy rozwój. Na południu Polski, w latach suchych i upalnych, pierwsze wylęgi mogą być obserwowane już od początku czerwca, zazwyczaj jednak jest to druga lub początek trzeciej dekady czerwca. Drugie pokolenie gąsienic pojawia się we wrześniu i październiku.
Skutki ekonomiczne - straty w plonach
Straty spowodowane przez omacnicę prosowiankę są znaczące i, w zależności od nasilenia szkodników i warunków klimatycznych, mogą wynosić od 10 proc. do nawet 50 proc. w niektórych rejonach Polski. Według obserwacji specjalisty Janusza Narożnego, na 30 proc. uszkodzonej plantacji kukurydzy przez omacnicę prosowiankę, plon suchego ziarna może zostać obniżony o 1-1,5 t/ha.
Biorąc pod uwagę rosnący zasięg i potencjał szkodliwości omacnicy prosowianki, monitorowanie upraw i wdrożenie odpowiednich strategii ochronnych stają się kluczowe dla zapewnienia stabilnych plonów kukurydzy w Polsce.