Panie ministrze, czy jest jakaś szansa na to, że Fundusz Kościelny - jak chce tego Episkopat - zostanie przekształcony, a nie zlikwidowany?
Michał Boni: Nie ma takiej możliwości, ani potrzeby. Fundusz ma swoją historię, w 1950 roku był powołany do zupełnie innych celów. Pora najwyższa żeby przestał już funkcjonować i żeby znaleźć nowoczesny model finansowania kościołów i związków wyznaniowych.
A czy bez zgody Episkopatu Polski rząd jest gotów przeprowadzić zmiany związane z Funduszem Kościelnym?
Jesteśmy zdeterminowani w sprawie likwidacji Funduszu Kościelnego. Mam jednak nadzieję, że rozmowy ze stroną kościelną zakończą się dobrym porozumieniem. Dajmy sobie szansę. Na razie nie myślę o awaryjnych rozwiązaniach.
Episkopat uważa, że w sprawie zmian w funkcjonowaniu Funduszu Kościelnego konieczna jest dwustronna umowa pomiędzy rządem a stroną kościelną. Także niektórzy eksperci stoją na takim stanowisku.
Są różne interpretacje prawne. Część ekspertów uważa, że jest ona konieczna, część wyraża opinie przeciwne. Jeśli ktoś z góry zakłada, że nie da się tego zrobić ustawą, to znaczy, że jest słabym prawnikiem. Dlatego, że nawet, jeżeli zostanie podpisana taka umowa, to i tak konieczne będzie uchwalenie odpowiedniej ustawy. W Polsce prawa nie zmienia się poprzez umowy pomiędzy państwem a Kościołem, ale przez ustawy sejmowe. Takie mamy w Polsce prawo i tego się trzymajmy. Nikt nie powiedział, że nie pójdziemy drogą umowy, skoro pracujemy poprzez zespoły konkordatowe. Dajmy sobie szansę na porozumienie.
Czyli niewykluczone, że będzie ta umowa?
Na razie rozmawiamy o meritum sprawy. I prosimy o opinie, bo czas też ma znaczenie. Jest wola dialogu po stronie kościelnej, więc będziemy go prowadzili.
Według Kościoła katolickiego, ewentualną umowę pomiędzy Episkopatem a rządem musi zaakceptować Watykan. Co pan o tym sądzi?
Jesteśmy autonomicznym państwem. Możemy używać różnych form porozumiewania się, ale nie może być tak, że zmiany wewnętrzne w danym państwie są zależne od tego czy jeszcze inne państwo o tym zdecyduje. To nie wchodzi w grę. Myślę, że akceptacja Stolicy Apostolskiej dla tego rozwiązania będzie pro forma, ponieważ mechanizmy konkordatowe działają w ten sposób, że przedstawiciele strony kościelnej będą mieli upoważnienie do tych rozmów, tak jak ja mam upoważnienie rządu.
Czy propozycja odpisu podatkowego 0,3 proc. jest ostateczna? Strona kościelna uważa, że ta stawka, podobnie jak w innych krajach, powinna być wyższa.
W świetle ustawy o finansach publicznych, kiedy Polska jest objęta procedurą nadmiernego deficytu, rząd nie może zaproponować rozwiązania podatkowego, które zmniejszyłoby dochody do budżetu. Można wprowadzić zmianę, która będzie dotyczyć takiej kwoty, jaką obecnie przeznaczamy na ten cel. Nasza propozycja jest tak skalkulowana. Ale to jest rozwiązanie, które obowiązuje w określonym czasie. My musimy najpierw podjąć decyzję co do mechanizmu finansowania. Jak będzie zgoda w tej sprawie, to wtedy będziemy analizować. Na razie mówimy o odpisie w wysokości 0,3 i jeszcze nikt formalnie nie zgłosił wyższej stawki.
Mniejsze kościoły i związki wyznaniowe zgłaszają obawy dotyczące problemów finansowych, które mogą je dotknąć po likwidacji Funduszu.
Rozpoczęliśmy bilateralne rozmowy. Niektóre kościoły i związki wyznaniowe sygnalizują, że obawiają się, iż odpis podatkowy 0,3 proc. nie da im finansowania na taki samym poziomie, jak obecnie. Będziemy się nad tym zastanawiali. Są kraje, w których wprowadzenie tego rozwiązania związane było z okresami przejściowymi. Drugą podnoszoną kwestią jest obawa o pewną stygmatyzację osób przekazujących odpis podatkowy, ale przypominam, że obowiązuje tajemnica skarbowa, a poza tym kościoły i związki wyznaniowe otrzymywałyby pulę pieniędzy, a nie informacje, kto na nie wpłacił. To jest informacja chroniona.
Czy możliwa jest jakaś rekompensata dla mniejszych kościołów i związków wyznaniowych?
Jeżeli okaże się w rozmowach bilateralnych, że w pierwszym okresie mogą wystąpić kłopoty z finansowaniem, to będziemy się zastanawiali, czy można im jakoś pomóc. Najpierw musimy mieć jednak przegląd wszystkich opinii, by zastanowić się, jaka będzie pełna propozycja.
Kiedy ma być gotowy projekt ustawy likwidującej Fundusz Kościelny?
Chcemy działać sprawnie. Nie będziemy nadmiernie przeciągać prac, powinny one potrwać miesiąc - półtora. Ale to będzie wymagało otwartości, więc nie będę radykalnie narzucać tego terminu.
A jak pan skomentuje dystansowanie się koalicyjnego PSL wobec propozycji zmian w Funduszu Kościelnym, padają np. sformułowania, że pan wychodzi przed szereg?
Nie wychodzę przed szereg. Było w expose premiera Donalda Tuska jasno powiedziane o likwidacji Funduszu Kościelnego i o usamodzielnieniu płacenia składek. Podczas posiedzenia Rady Ministrów premier jeszcze raz powiedział, że skoro głosowaliśmy nad expose, to głosowaliśmy także nad jego treścią. Więc propozycja, którą przedłożyłem, w pewnym sensie jest propozycją z nawiązką, ponieważ tworzy model wyrównania strat związanych z likwidacją Funduszu. Likwidując Fundusz Kościelny i usamodzielniając płacenie składek równocześnie proponujemy możliwość odpisu podatkowego. Więc ja nie mam żadnego dyskomfortu związanego z tym, że wyszedłem przed jakikolwiek szereg i myślę, że koledzy z PSL powinni dokładnie analizować wszystko, zanim cokolwiek na ten temat akurat powiedzą.
Rozumiemy, że liczy pan na lojalność koalicjanta w realizacji tego postulatu?
Zobaczymy.
Ale SLD i Ruch Palikota też nie popierają waszej propozycji, bo uważają, że daje Kościołowi za dużo, więc trzeba będzie znaleźć większość w Sejmie dla przegłosowania tego projektu.
Ta propozycja jest bardzo ważną zmianą w sensie cywilizacyjnym i dyskutowanie o tym w wymiarze polskiego dyskursu politycznego, czyli emocji, które żyją 24 godziny, nie ma sensu. To jest bardzo ważne przedsięwzięcie i powinniśmy w dobrym klimacie znaleźć sojuszników dla jego realizacji. Jeśli osiągniemy porozumienie ze stroną kościelną, to nie sądzę, żeby ktoś z PSL miał coś przeciw.
Komentarze(225)
Pokaż:
/za niezalezna/
Zaraz po Euro 2012 czeka nas prawdziwa masakra sektora budowlanego w Polsce, spowodowana w dużej mierze błędną polityką państwa w sferze inwestycji infrastrukturalnych, wojną cenową, zabójczym tempem budów by zadowolić kibiców na Euro 2012 i niewykluczone, że sporą ilością przekrętów zwłaszcza z powodu tzw. przetargów z wolnej ręki i licznych aneksów.
Bankructwa, wielkie zwolnienia pracowników budowlanych po Euro 2012 ( 30-50 tys.), procesy sądowe, góry niezapłaconych faktur, puste, a drogie w eksploatacji ( 20-35 mln zł), stadiony, kryzys rynku mieszkaniowego i deweloperów – może zmusić banki do żądania przedterminowych spłat kredytów. Po Euro 2012 lawina kłopotów może spaść nie tylko na GDDKiA, miejskie budżety , budżet państwa, ale i banki, które wielce hojną ręką kredytowały spółki budowlane, deweloperskie, w tym również te giełdowe.
Kilka z nich jest już w dramatycznej sytuacji na pograniczu bankructwa, ukrywa przed akcjonariuszami skalę swoich problemów. Mamy banki w Polsce, które samodzielnie udzieliły deweloperom i firmom budowlanym kredytów w skali od 13-15 mld zł. Byli to przedstawiciele sektora budowlanego nie tylko z Polski, ale również z Irlandii, Hiszpanii czy Włoch. Mamy w Polsce banki wręcz „przyspawane” do budowlanych projektów inwestycyjnych, mające wielkie hipoteki na nieruchomościach i działkach budowlanych, które gwałtownie tracą na wartości. Mamy takich giełdowych rekordzistów jak podaje prasa np. spółka GTC, której łączne zadłużenie zbliża się do astronomicznej kwoty ok. 6 mld zł.
W stosunku do dolnośląskiej spółki DSS – odpowiedzialnej za newralgiczny, choć bardzo pechowy odcinek A-2, otrzymany w spadku po Chińczykach z COVEC-u podwykonawcy składają wnioski o upadłość i są ogromne problemy z płatnościami dla podwykonawców. Niektórzy deweloperzy i firmy budujące drogi i autostrady po cichu już rozpoczęli negocjacje z bankami dotyczące restrukturyzacji ich zadłużenia m.in. spółka z GPW Trakcja Tiltra dla swej spółki zależnej. Nawet wielcy w polskiej branży budowlanej mają coraz większe problemy. Piętrzą się góry opóźnionych i niezapłaconych faktur za wykonane roboty na autostradach, szacowane aktualnie na 2,8 mld zł. Zaległości w płatnościach nawet na ukończonym Stadionie Narodowym mogą sięgać 100 mln zł. Z 34 spółek budowlanych notowanych na GPW, aż 8 w 2011 r. miało straty, kolejnych 8 gorsze wyniki, spora część musiała wyprzedawać aktywa i podrasowywać wyniki. Mieszkania sprzedają się coraz gorzej, a kilkadziesiąt tysięcy nowych mieszkań czeka już na nabywców. Rynek nieruchomości w Polsce przez najbliższe lata będzie się obsuwał systematycznie. To jeszcze nie hiszpański kryzys, ale idziemy w tą samą stronę. Sektor budowlany i deweloperski w Polsce jest na krawędzi. Przy czym olbrzymia część wykonanych już i przyjętych robót to absolutna fuszerka pękające i „przejezdne” autostrady, złe specyfikacje, opóźnienia, piąty raz wymieniane murawy czy brak faktur to normalka. Polskie autostrady budowane są często przez firmy bez żadnego doświadczenia i renomy tzw. „firmy teczkowe”, które świadomie skrajnie zaniżały kosztorysy by wygrać przetargi, dziś same znalazły się w pułapce i na progu bankructwa. Fuszerki, niechlujstwo, brak kontroli, słaby nadzór to już oczywista oczywistość. Ale może się okazać, że będziemy mieli do czynienia ze sporą skalą oszust, przekrętów, obchodzenia procedur i marnotrawstwa. Tyle, że dowiemy się o tym już pewno po Euro 2012, gdy Urzędy Miast, Ośrodki Sportu i Rekreacji, a zwłaszcza stadiony, autostrady i obwodnice zostaną profesjonalnie skontrolowane choćby przez NIK.
Przypomnijmy, że nie najdroższy przecież stadion Lecha w Poznaniu (700 mln zł) po kontroli CBA zaliczył wnioski do prokuratury. Co więc może się wydarzyć w przypadku Stadionu Narodowego, który kosztował przecież krocie, aż 2mld zł, a 4 mniejsze stadiony 2,5 mld zł. Gdy kilometr autostrady na mazowieckich piaskach kosztuje 40-50 mln zł, rekordowy kilometr nawet 200 mln zł, 30-40 km autostrady ok. 2-3 mld zł, jest niewątpliwie z czego uszczknąć. To efekt braku całościowej koncepcji budowy infrastruktury na Euro 2012 i gigantycznych znacznie zawyżonych kosztów tej imprezy szacowanych na kwotę od 80 do 100 mld zł. Towarzyszyły temu bylejakość, ciągłe aneksy, przetargi z wolnej ręki, dublowane wydatki, gigantyczne premie i wynagrodzenia w spółkach nadzorujących i częsta rezygnacja z egzekwowania należnych kar. To one dopełniają czary goryczy i kompromitacji. Być może kiedyś dowiemy się ile z tej wielkiej góry pieniędzy, za które przyjdzie nam słono płacić przez lata, trafiło do szarej strefy, ile zmarnotrawiono, a ile po prostu rozkradziono. Nie można wykluczyć, że ujawnią się podobne zjawiska do tych znanych już z ustawianych przez urzędników kontraktów w informatyzacji. Choć Premier D.Tusk publicznie ogłosił, że jesteśmy już gotowi do Euro 2012, to prawdziwy sprawdzian dopiero przed nami. Euforia równie szybko może przerodzić się w generalną klapę oraz niespłacone weksle i górę długów, do których nikt nie będzie się chciał przyznać.
Nie zrobiono przecież poważnego bilansu tak gigantycznej i kosztownej imprezy jak Euro 2012, ani tym bardziej planu pokrycia wydatków i pewnych już strat. Niektórzy niewątpliwie zrobili interes życia tyle, że za nasze pieniądze. Totalny bezrefleksyjny optymizm ustępuje miejsca obawom co będzie po, gdy idzie o długi. Coraz mniej Polaków akceptuje zawołanie „niech się wali, niech się pali my będziemy w piłkę grali”. Zamiast fiesty możemy mieć potężny ból głowy – jak to dokończyć i kto za to wszystko zapłaci. Loża prezydencka dla rosyjskiego oligarchy na Stadionie Narodowym nie zwróci kosztów. Nie będzie wydumanego przez PO wielkiego skoku cywilizacyjnego, a tym bardziej wielkiego święta całego narodu, 65-letni emeryci tłumnie nie zawitają na stadiony. Nie będzie choćby jednej całej autostrady od granicy do granicy czy od granicy do stolicy, ani nie będzie szybkich pociągów. Grecja, Portugalia, które organizowały podobne imprezy nie tak dawno, właśnie bankrutują.
Hiszpański budowlany boom na kredyt stał się przyczyną obecnego kryzysu gospodarczego. Euro trwa krótko, a długi spłaca się latami.
/za niezalezna/