Apel rzeczników: Polskie prawo musi chronić dzieci migrujące
Rzeczniczka Praw Dziecka i Rzecznik Praw Obywatelskich wystosowali apel do premiera Donalda Tuska, w którym domagają się dostosowania polskiego prawa do międzynarodowych standardów ochrony dzieci migrujących bez opieki. Przedstawili również szereg problemów systemowych, które utrudniają skuteczną pomoc dzieciom bez opieki przekraczającym granicę Polski z Białorusią, w tym najmłodszym z takich krajów jak Somalia, Sudan czy Etiopia.
Rzecznicy proponują wprowadzenie nowe instytucji
Zdaniem RPD i RPO dzieci pozbawione opieki potrzebują jednoznacznej reprezentacji prawnej, aby chronić swoje podstawowe prawa. Obecnie, z uwagi na nieprecyzyjne przepisy, rodzaj postępowania administracyjnego decyduje o tym, kto reprezentuje takie dziecko. Rzecznicy proponują wprowadzenie instytucji reprezentanta dziecka, który zapewni wsparcie prawne w postępowaniach migracyjnych i azylowych, dbając o dobro dziecka i pomagając mu zrozumieć skomplikowaną sytuację prawną.
Zmiany w pieczy zastępczej
RPD i RPO postulują także o wprowadzenie zmian w ustawie o systemie pieczy zastępczej, umożliwiających stworzenie placówek opiekuńczo-wychowawczych dostosowanych do potrzeb małoletnich cudzoziemców. Nowe formy opieki, takie jak specjalne placówki interwencyjne, mogłyby zapewnić dzieciom kompleksową pomoc i wsparcie psychologiczne, edukacyjne i kulturowe. Rzecznicy zwracają uwagę, że aktualnie brakuje miejsc dostosowanych do potrzeb dzieci uchodźców, co często prowadzi do przeciągających się procedur i braku odpowiedniego wsparcia.
Weryfikacja wieku dzieci
Kolejnym istotnym problemem, na który zwracają uwagę rzecznicy, jest metoda weryfikacji wieku cudzoziemców. Przepisy międzynarodowe nakazują przeprowadzanie tych badań w sposób naukowy, bezpieczny i uwzględniający specyfikę wieku, płci i kultury dziecka. Wyniki tych badań powinny uwzględniać margines błędu, aby uniknąć sytuacji, w której wiek dziecka zostanie ustalony nieprawidłowo i negatywnie wpłynie na jego sytuację prawną.
Zakaz detencji imigracyjnej dzieci
Rzecznicy ponawiają również apel o całkowity zakaz stosowania detencji wobec dzieci cudzoziemskich przebywających bez opieki, które znalazły się na terenie Polski. W opinii RPD i RPO, różnicowanie sytuacji prawnej dzieci w zależności od rodzaju postępowania administracyjnego narusza zasadę równości wyrażoną w polskiej Konstytucji oraz Konwencji o prawach dziecka. Detencja imigracyjna ma bardzo negatywny wpływ na rozwój i psychikę dzieci, co wielokrotnie podkreślano w apelach organizacji międzynarodowych.