rozwiń ›

Kiedy zaczyna się cisza wyborcza i jak długo trwa?

Cisza wyborcza rozpoczyna się na 24 godziny przed dniem głosowania – czyli zazwyczaj o północy z piątku na sobotę – i trwa aż do zakończenia głosowania, czyli do godziny 21:00 w niedzielę (lub dłużej, jeśli głosowanie zostanie przedłużone z jakiegoś powodu, np. awarii technicznej w lokalu). W tym czasie obowiązuje całkowity zakaz agitacji wyborczej.

Reklama

Co oznacza agitacja wyborcza?

Agitacja to wszelkie działania mające na celu nakłonienie do głosowania na konkretnego kandydata, komitet lub partię. Dotyczy to zarówno przekazu bezpośredniego, jak i subtelnych sugestii.

Podczas ciszy wyborczej zakazane są:

  • Publikowanie sondaży – zarówno przedwyborczych, jak i cząstkowych wyników w trakcie głosowania.
  • Rozpowszechnianie materiałów wyborczych – ulotek, plakatów, banerów, reklam (także w internecie!).
  • Organizowanie wieców, przemówień, wydarzeń politycznych – wszystko, co może sugerować poparcie dla danego kandydata.
  • Zamieszczanie treści agitacyjnych w mediach społecznościowych – nawet na prywatnych profilach. Polubienia, udostępnienia czy komentarze promujące kandydatów również mogą być uznane za naruszenie.
  • Wywieranie wpływu na innych wyborców – np. namawianie do głosowania na konkretnego kandydata, nawet w rozmowach prywatnych, jeśli odbywa się to w miejscu publicznym.

Wyjątek: istniejące materiały – jeśli plakaty wyborcze zostały zawieszone wcześniej i nie są usuwane lub zmieniane podczas ciszy, mogą pozostać na miejscu.

Co można robić mimo ciszy wyborczej?

Cisza wyborcza nie oznacza całkowitego zakazu rozmów o wyborach – można rozmawiać o polityce, dzielić się swoimi opiniami czy wrażeniami, ale nie wolno nawoływać do głosowania na konkretnych kandydatów ani prowadzić kampanii w żadnej formie. Można iść na wybory, zachęcać ogólnie do udziału w głosowaniu – bez wskazywania konkretnych nazwisk czy partii.

A co z internetem?

To jedna z najtrudniejszych sfer do kontrolowania. Zakaz agitacji obowiązuje również w sieci, na Facebooku, X (Twitterze), TikToku, Instagramie, YouTube, a także w komentarzach na forach, blogach i stronach internetowych. Zamieszczanie nowych treści o charakterze wyborczym podczas ciszy jest zabronione, nawet jeśli robi to osoba prywatna. Nielegalna jest też płatna reklama kandydatów, np. sponsorowane posty.

Jakie są kary za złamanie ciszy wyborczej?

Reklama

Prawo traktuje naruszenie ciszy bardzo poważnie. Oto najważniejsze sankcje:

  • Za prowadzenie agitacji wyborczej – grozi grzywna do 5 000 zł.
  • Za publikację sondaży w czasie ciszy wyborczej – kara może wynieść od 500 000 zł do nawet 1 000 000 zł.

Decyzje o ukaraniu podejmuje sąd na podstawie zgłoszeń, które najczęściej trafiają do policji lub Państwowej Komisji Wyborczej.

Czy cisza wyborcza ma sens?

To temat, który wraca przy okazji każdych wyborów. Jedni uważają, że cisza pozwala na chwilę refleksji i chroni przed nadmiarem informacji, inni twierdzą, że w dobie internetu i memów przepis jest anachroniczny i trudny do egzekwowania. Niemniej, dopóki obowiązuje, warto go przestrzegać – nie tylko ze względu na ryzyko kary, ale z szacunku dla procesu demokratycznego.