Prześledzili ruchy Rosjan w Afryce. To nie będzie sezonowa przygoda Putina

Agencja Associated Press ustaliła, że Moskwa dostarcza sprzęt wojskowy do Afryki Zachodniej drogą morską, ignorując sankcje nałożone przez Zachód. Dziennikarze śledzili transporty m.in. na podstawie zdjęć satelitarnych i danych radiowych.

Sprzęt trafia do Mali przez Gwineę

Konwój statków pod rosyjską banderą płynął z Bałtyku niemal miesiąc. Według europejskich oficerów wojskowych, przewożono haubice, sprzęt do walki elektronicznej i inne uzbrojenie dla nowo utworzonego Korpusu Afrykańskiego.

Zgodnie z analizą zdjęć satelitarnych przeprowadzoną przez AP, pod koniec maja rosyjskie statki zacumowały w Konakry, stolicy Gwinei, gdzie dokonano rozładunku. Wcześniej, w styczniu, podobny sprzęt dostarczono tym samym szlakiem. Obie dostawy – co potwierdzają dane wywiadowcze oraz nagrania z mediów społecznościowych – trafiły drogą lądową do sąsiedniego Mali.

Transporty realizowały m.in. statki Patria i Baltic Leader, objęte zachodnimi sankcjami. Baltic Leader została wpisana na listę sankcyjną już w 2022 r. jako jednostka transportująca broń i powiązana z firmami MG-Flot (wcześniej Transmorflot) oraz PSB Leasing.

Europejscy wojskowi przekazali AP, że większość uzbrojenia – w tym artyleria i sprzęt elektroniczny – nie jest przeznaczona dla armii Mali, lecz dla Korpusu Afrykańskiego. Rosjanie mają również wsparcie powietrzne – satelity zarejestrowały obecność bombowca Su-24 na lotnisku wojskowym w Bamako.

Gdzie Zachód się wycofuje, tam wkracza Rosja

Francja – której wojska wcześniej operowały w regionie i walczyły z rebeliantami w Mali, Burkina Faso i Nigrze – wycofała swoje siły po serii zamachów stanu w latach 2020–2023. Stany Zjednoczone również musiały opuścić bazę w Nigrze. Wojskowym władzom tych krajów – a także m.in. w Republice Środkowoafrykańskiej i Sudanie – pomagała grupa Wagnera, często w zamian za koncesje na wydobycie surowców, w tym złota.

Po buncie i śmierci lidera grupy Wagnera, Jewgienija Prigożyna, jego oddziały zostały podporządkowane rosyjskiemu ministerstwu obrony. Niejako w jego zastępstwie resort utworzył Korpus Afrykański.

Dowództwo nad tą formacją sprawuje gen. Andriej Awierjanow – szef jednostki wojskowej nr 29155 rosyjskiego wywiadu GRU, znanej z działań sabotażowych, operacji wpływu i cyberataków na kraje Zachodu.

"To poważna zmiana"

– Uzbrojenie ich w nowoczesne czołgi, pojazdy opancerzone i podobny sprzęt to poważna zmiana – komentuje Julia Stanyard, badaczka rosyjskiej aktywności militarnej w Afryce z organizacji Global Initiative Against Transnational Organized Crime.

Jej zdaniem Korpus Afrykański stopniowo wypiera z regionu najemników grupy Wagnera, którzy niedawno ogłosili wycofanie się z Mali. Uważa, że podobny scenariusz może powtórzyć się w innych krajach, gdzie Rosjanie byli dotąd obecni.

Według danych USA, w Mali przebywa obecnie około 2000 rosyjskich najemników. Nie wiadomo jednak, ilu z nich wciąż działa w ramach grupy Wagnera, a ilu już zostało wcielonych do Korpusu Afrykańskiego.