Tegoroczne upamiętnienie jest dla nas szczególnie ważne ze względu na to, że nie jest to okrągła rocznica i wtedy jest tendencja, żeby troszeczkę o niej zapominać. A wydaje nam się, że jest to data, która powinna być na trwałe wpisana do polskiego kalendarza dni historycznie bardzo istotnych - powiedziała Kamila Sachnowska z Biura Edukacji Publicznej IPN.
Jak zaznaczyła, IPN chce w tym roku szczególnie pamiętać o dwóch wątkach. - Pierwszy to odwołanie się do takich wspólnych wartości jak wolność, prawda i demokracja, które 13 grudnia 1981 r. zostały pogwałcone. Pragniemy też przypominać o ofiarach. Nie tylko tych, którzy podczas stanu wojennego oddali życie, ale także tych, którzy przypłacili ten czas utratą zdrowia, pracy czy zmuszonych do emigracji. Chcemy o tych ludziach i tych wydarzeniach przypominać - podkreśliła Sachnowska.
W ramach kampanii społecznej "Ofiarom stanu wojennego. Zapal światło wolności" na ścianie budynku IPN przy ul. Towarowej zapłonie symboliczne "światło wolności" jako hołd dla ofiar stanu wojennego. W akcji będzie mógł wziąć udział każdy, zapalając 13 grudnia o 19.30 lampkę w oknie lub wirtualnie na stronie www.ipn.gov.pl.
Kampania ma nawiązywać do gestu solidarności wobec Polaków z wigilię Bożego Narodzenia 1981 r. W oknie Pałacu Apostolskiego w Watykanie zapłonęła wtedy świeca na znak jedności z rodakami papieża Jana Pawła II. Do postawienia w oknach świec wezwał także prezydent USA Ronald Reagan, który w bożonarodzeniowym orędziu do narodu powiedział: - Polacy zostali zdradzeni przez własny rząd. Ci, którzy nimi rządzą, oraz ich totalitarni sojusznicy obawiają się wolności, którą Polacy tak bardzo umiłowali (...). Niech płomień milionów świec w amerykańskich domach będzie świadectwem, że światła wolności nie uda się zgasić.
W ramach kampanii IPN przygotował również inicjatywy edukacyjne. Szkoły w całej Polsce otrzymają tematyczne pakiety edukacyjne. Będą zawierały film Kazimierza Kutza "Śmierć jak kromka chleba" opowiadający o pacyfikacji strajku w katowickiej kopalni "Wujek", teksty służące jako wprowadzenie historyczne i plakaty okolicznościowe. Instytut zachęca, by film pokazać młodzieży 13 grudnia, poprzedzając go wykładem o genezie i przebiegu stanu wojennego.
13 grudnia ulicami Warszawy przejedzie także zabytkowy Ikarus 280. Będzie kursował w godz. 10-20 na trasie wytyczonej przez miejsca związane ze stanem wojennym. Podróżnych usłyszą także komentarz historyczny i koncert piosenek opozycyjnych. Przejazd autobusem edukacyjnym będzie bezpłatny, początek trasy na przystanku przy pl. Konstytucji.
Także na pl. Konstytucji, już od 6 grudnia, będzie można obejrzeć wystawę plenerową "586 dni stanu wojennego", na którą składają się fotografie, ulotki, prasa opozycyjna i rysunki satyryczne przybliżające sytuację polityczną i społeczną podczas stanu wojennego. Wielkoformatowe tablice stylizowane na kartki ze starego kalendarza przedstawią najważniejsze wydarzenia z lat 1981-1983. Wystawa potrwa do 20 grudnia.
13 grudnia w stołecznym Teatrze Kamienica odbędzie się wieczór wspomnieniowy nawiązujący do działań artystycznych konspiracyjnego "Teatru domowego" z udziałem Emiliana Kamińskiego. Zaproszenia będą do zdobycia w konkursie w Strefie Edukacyjnej IPN na Facebooku (www.facebook.com/edu.ipn). Użytkownicy portalu Facebook także mogą oddać hołd ofiarom stanu wojennego poprzez ustawienie "Światła Wolności" jako swojego zdjęcia profilowego. "Światło Wolności" można pobrać na stronie www.pamiec.pl/13grudnia.
Rocznicę stanu wojennego uczci także Stowarzyszenie Wolnego Słowa, które 13 grudnia organizuje spotkanie byłych internowanych, więźniów politycznych, represjonowanych i działaczy podziemia solidarnościowego przed Aresztem Śledczym w Białołęce, gdzie w okresie stanu wojennego wielu z nich było internowanych. Zaplanowano m.in. zwiedzanie miejsca pamięci i cel w byłym ośrodku odosobnienia.
Stowarzyszenie Studenci dla Rzeczpospolitej w związku z rocznicą stanu wojennego organizuje "Raport z oblężonego państwa", czyli cykl spotkań, debat i pokazów filmowych w sześciu miastach - Warszawie, Krakowie, Łodzi, Lublinie, Wrocławiu i Toruniu, poświęconych wydarzeniom z grudnia 1981 r.
Rocznicę 13 grudnia 1981 r. upamiętnić ma również gra miejska "Stan niepokoju", w której gracze mają za zadanie przetrwać w trudnych dniach stanu wojennego, organizowana w sobotę w ramach akcji "Młodzi pamiętają" na Małym Dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego.