Subskrybuj nas na Youtube
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zamieścił w poniedziałek na swej stronie internetowej ranking 10 problemów, które jego zdaniem w 2016 r. "stanowiły największe zagrożenie z punktu widzenia przestrzegania praw człowieka i obywatela w naszym kraju". RPO zamieścił też listę 8 kwestii, w których "odnotowano wyraźny postęp bądź zapowiedziano pozytywne zmiany".
Najpoważniejszym zagrożeniem dla praw człowieka w Polsce jest podważanie niezależności i sparaliżowanie prac Trybunału Konstytucyjnego - ocenił Rzecznik. Dodał, że kolejnym przejawem kryzysu konstytucyjnego jest "ograniczanie debaty w parlamencie oraz systematyczne pomijanie konsultacji społecznych".
RPO zaznaczył, że pod uwagę "nie bierze się też kolejnych zaleceń organów międzynarodowych dotyczących rozwiązania trwającego kryzysu konstytucyjnego". Wobec braku ochrony ze strony sądu konstytucyjnego obywatelom pozostają tylko sądy powszechne i administracyjne - dodał.
Jako kolejną pozycję w rankingu zagrożeń RPO wymienił "wprowadzanie rozwiązań ustawowych ograniczających prawa obywatelskie". Przyjmowane są rozwiązania ustawowe, które mogą prowadzić do ograniczania praw człowieka i wolności obywatelskich. Dotyczą m.in. inwigilacji, ochrony danych osobowych, wolności mediów, prawa własności i wolności zgromadzeń - ocenił.
Wśród zagrożeń Rzecznik wymienił także: skalę wykluczenia społecznego i bezdomności; niedostateczną reakcję państwa na przypadki dyskryminacji i wzrastającą liczbę przestępstw motywowanych uprzedzeniami; niestabilność procedury karnej i naruszenie zaufania obywateli do sądu.
W odniesieniu do tego ostatniego zagadnienia RPO wskazał, że "dochodzi do sytuacji, w których sądy zmuszone są do stosowania jednocześnie kilku wersji Kodeksu postępowania karnego" - chodzi m.in. o zmiany przepisów odwracające tzw. kontradyktoryjną reformę procesu karnego.
Na pozycjach 6-10 listy zagrożeń RPO wymienił: wciąż nierozwiązane problemy dotyczące reprywatyzacji; mało efektywny i niekompletny system wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami oraz osób starszych; niedostateczną ochronę praw kobiet i wsparcie dla ofiar przemocy; sytuację niektórych grup osób pozbawionych wolności oraz problemy obywateli na rynku usług finansowych.
Powyższe problemy oczywiście nie wyczerpują listy zagrożeń. Nie można też bezwzględnie stwierdzić, który z nich jest bardziej pilny do rozwiązania. Jest to wybór wynikający z analizy tysięcy skarg napływających do Biura RPO oraz oceny zmian w naszym kraju z punktu widzenia misji Rzecznika - zaznaczono.
Z kolei na pierwszym miejscu zjawisk pozytywnych RPO umieścił "działania na rzecz podniesienia płacy minimalnej i minimalnej stawki godzinowej dla pracujących na umowach zleceniach oraz umowach o świadczenie usług, w tym samozatrudnionych".
Co więcej, przestrzegania nowych przepisów pilnować będzie Państwowa Inspekcja Pracy. Regulacja ta może przyczynić się do zmniejszenia skali stosowania umów cywilnoprawnych przy wykonywaniu zatrudnienia w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy - podkreślił RPO.
Kolejne dwie pozycje w tym zestawieniu zajęły: stosowanie przez administrację rządową klauzul społecznych w zamówieniach publicznych oraz program Rodzina 500 plus.
Realizacja tego programu niewątpliwie przyczynia się do poprawy sytuacji polskich rodzin, zwłaszcza wielodzietnych, znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych; powstają możliwości wspierania edukacji dzieci i zaspokojenia różnych potrzeb życiowych" - napisał RPO o Programie 500 plus.
Wśród pozytywnych zjawisk Rzecznik wymienił też: odszkodowania dla ofiar stanu wojennego; uchwałę Sądu Najwyższego mówiącą, iż osobą najbliższą w rozumienia prawa karnego jest także partner lub partnerka tej samej płci; wzmocnienie praw osób ubezwłasnowolnionych umieszczanych w domach pomocy społecznej; zapowiadane zmiany przepisów dotyczących sumy gwarancyjnej przy obowiązkowych ubezpieczeniach od odpowiedzialności cywilnej oraz starania władz dotyczące lepszej egzekucji alimentów.
RPO stara się dostrzegać każdy wysiłek, działanie czy deklarację prowadzącą do rozwiązywania najważniejszych problemów obywateli. Dlatego wskazuje też zdarzenia i obszary, gdzie widoczne są pozytywne zmiany bądź czynione są kroki w dobrym kierunku - zaznaczył Rzecznik.