Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Od 1 września 2025 roku obowiązują nowe przepisy tzw. dużej nowelizacji Karty Nauczyciela. Miały one uporządkować kwestie rozliczania godzin ponadwymiarowych, ale – jak alarmują nauczyciele – przyniosły odwrotny skutek.
Problem pojawia się, gdy nauczyciel ma przydzielone godziny ponadwymiarowe i jest gotowy do pracy, ale klasa w tym czasie przebywa na wycieczce. W wielu przypadkach nauczyciel nie otrzymuje wtedy wynagrodzenia, mimo że pozostaje w gotowości do pracy.
Związkowcy wskazują, że to rozwiązanie jest krzywdzące i demotywujące – w efekcie nauczyciele zaczynają odwoływać zaplanowane wycieczki, warsztaty i wydarzenia pozaszkolne.
"Nie będziemy uczestniczyć w wydarzeniach poza szkołą"
Protest przybiera na sile. "Informujemy, że od dnia 27 października 2025 roku nie będziemy uczestniczyć w wydarzeniach i spotkaniach na zewnątrz szkoły. Zawieszamy też współpracę z uczelniami wyższymi oraz innymi instytucjami kultury w mieście. Będziemy uczyć tylko na terenie szkoły. To nasz wspólny solidarny protest wynikający z niekorzystnych dla nas zmian w Karcie Nauczyciela” – poinformowało I Liceum Ogólnokształcące im. Ignacego Paderewskiego w Wałbrzychu.
Podobne decyzje zapadły w innych miastach. Jak informuje serwis money.pl, nauczyciele z Opola przekazali władzom miasta list, w którym ogłosili zawieszenie współpracy z urzędami, uczelniami i instytucjami kultury. "W obecnych realiach organizacyjnych i prawnych realizacja tych wartościowych inicjatyw stała się niemożliwa do pogodzenia z ochroną praw pracowniczych nauczycieli” – napisali. Nauczyciele z Opola podkreślili, że rezygnacja z wycieczek i projektów to akt solidarności wobec kolegów i koleżanek, którzy tracą wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, gdy ich uczniowie są poza szkołą.
"Nie możemy pogodzić się z sytuacją, w której ucząc naszych wychowanków postaw aktywności obywatelskiej i wrażliwości na dobro wspólne, wykazywalibyśmy się jednocześnie brakiem solidarności z koleżankami i kolegami, których kosztem takie kształcenie miałoby się odbywać” – czytamy w liście.
Zmiana miała pomóc, a prowadzi do konfliktów
Krytycznie o nowych przepisach wypowiedziały się także Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli Przedmiotów Przyrodniczych oraz Centrum Chemii w Małej Skali.
"Wyrażamy głęboki niepokój i brak aprobaty wobec chaosu, jaki narasta w środowisku nauczycielskim w związku z nowym sposobem rozliczania godzin ponadwymiarowych. Zmiana, która miała uporządkować dotychczasowe niejasności, w praktyce prowadzi do licznych konfliktów i nieporozumień w gronach pedagogicznych” – napisali przyrodnicy.
Ich zdaniem, obecne przepisy utrudniają wdrażanie nowej podstawy programowej. Zajęcia terenowe i doświadczenia edukacyjne – kluczowe w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych – stają się trudne do realizacji.
Reakcja ZNP i NSZZ "Solidarność”
Związek Nauczycielstwa Polskiego potwierdza, że sygnały o wstrzymywaniu wycieczek napływają z całego kraju. ZNP oraz NSZZ "Solidarność” apelują, by do Karty Nauczyciela wprowadzić zapis gwarantujący wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe także wtedy, gdy zajęcia nie odbyły się z przyczyn niezależnych od nauczyciela. To postulat, który związki zgłaszały na etapie opiniowania projektu ustawy w kwietniu 2025 roku.
Ministerstwo reaguje: "Nie chcemy ograniczać inicjatyw"
Resort edukacji zapewnia, że sprawa jest analizowana. Rzeczniczka MEN Ewelina Gorczyca podkreśliła, że ministerstwo chce znaleźć rozwiązanie, które pogodzi interesy nauczycieli i możliwości budżetu. "Zależy nam na tym, by połączyć docenienie ogromnego zaangażowania i odpowiedzialności nauczycieli z odpowiednią gratyfikacją, przy zachowaniu realizmu sytuacji ekonomicznej państwa” – powiedziała.
Dodała, że jako nauczycielka i matka wie, jak ważne są szkolne wycieczki dla relacji, wychowania i wspólnoty szkolnej. "Rozumiemy, że ich organizacja wymaga czasu, energii i często osobistego poświęcenia. Dlatego naszym celem nie jest ograniczanie takich inicjatyw, lecz uporządkowanie zasad tak, by były one jasne, uczciwe i możliwe do stosowania w praktyce” – wyjaśniła.
Według ekspertów, jeśli problem nie zostanie szybko rozwiązany, szkoły mogą zrezygnować z wielu projektów edukacyjnych, wizyt studyjnych i konkursów, które są ważną częścią procesu nauczania.