Młodzież nie pije, nie pali, ale ma kompleksy

Ankieterzy WHO przepytali ponad 200 tysięcy uczniów w wieku 11, 13 i 15 lat z 41 krajów Europy, Stanów Zjednoczonych i Kanady.

W większości kategorii Polacy znaleźli się w środku stawki, a patologie dotykające młodzież nie okazały się szczególnie groźne. I tak jedynie co pięćdziesiąty polski 11-latek przyznał się do picia alkoholu, podczas gdy we Włoszech wskaźnik ten wyniósł 15 procent dla chłopców i 4 procent dla dziewcząt, a w Wielkiej Brytanii odpowiednio 12 i 4 procent. Pod względem spożycia alkoholu wśród 13- i 15-latków Polacy byli na jednym z ostatnich miejsc! Za nimi znaleźli się jedynie Finowie i Norwegowie.

Co trzeci polski 15-latek przyznał się, że pierwszy papieros zapalił w wieku 13 lat. To daje Polakom miejsce w środku tabeli. Młodzi Czesi, Austriacy, Niemcy, a nawet mieszkańcy skrajnie antynikotynowej Finlandii sięgali po papierosy częściej. "Polska młodzież nigdy tak naprawdę nie wyróżniała się pod względem picia i palenia" - mówi DZIENNIKOWI znawca problemów młodzieży, socjolog Jacek Kurzępa.

Przebadane polskie nastolatki okazały się również znacznie rzadziej cierpieć na nadwagę. Zdecydowanie większy odsetek młodzieży z nadwagą mają między innymi Niemcy, Włochy, Hiszpania i Francja. Z raportu wynika, że również pod względem higieny osobistej Polacy nie odbiegają od reszty Unii. I tak na przykład zęby częściej niż raz dziennie myje aż 82 proc. polskich dziewcząt i 57 proc. chłopców w wieku 15 lat. Gorzej pod tym względem wypadają m.in. młodzi Luksemburczycy, Hiszpanie i Francuzi, najgorsi są mieszkańcy Grecji, Turcji i Malty.

"Polskie nastolatki w wielu aspektach doganiają swoje równolatki z rozwiniętych państw, a czasem je nawet przeganiają" - uważa socjolog rodzinny z Uniwersytetu Warszawskiego Mariola Bieńko.

p

Katarzyna Bartman: Z raportu WHO wynika, że polskie 15-latki uważają się za brzydkie, czują się gorsze od swoich zachodnich rówieśników. Obiektywne badania pokazują, że nie mają powodów do takiej samokrytyki. Skąd ta niska samoocena?

Anna Wójtewicz*: Problem zakompleksienia dotyka dzieci we wszystkich krajach, do których dociera masowa kultura. Standardy wyglądu, zachowania i postrzegania siebie wyznaczają nastolatkom stacje telewizyjne typu MTV. Pamiętajmy też, że 15-latki przeżywają potężną burzę hormonalną, nieistotne z punktu widzenia dorosłych problemy urastają u nich do rangi tragedii. Ten mechanizm funkcjonuje zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Polsce.

Tyle że amerykańskie dziecimają o sobie dużo lepsze mniemanie...

Tak, bo w Stanach problem niskiej samooceny dzieci został wiele lat temu dostrzeżony i opanowany. Rodzice uczą je od najmłodszych lat samodzielności i zaradności życiowej, a także większej odporności na wzorce z reklam. Poza tym kompleksy objęte są tam narodowym programem edukacyjnym. Amerykańskie dzieci mają w szkole obowiązkowe zajęcia z psychologami, uczą się, jak wierzyć we własne siły i potencjał. Niestety, polskie szkoły na podobny pomysł jeszcze nie wpadły.

*Anna Wójtewicz, socjolog ciała, pracuje w Zakładzie Badań Kultury na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu

p

Według raportu WHO najwięcej w Europie piją młodzi 15-latkowie z Malty. Przynajmniej raz w tygodniu zagląda do butelki aż 51 proc. chłopców i 39 proc. dziewcząt mieszkających na tej wyspie. Tuż za nimi są ich rówieśnicy z Wielkiej Brytanii i Włoch. W Anglii co najmniej raz na siedem dni pije 41 proc. chłopców i 38 proc. dziewcząt. Największymi palaczami są Estończycy. Aż 65 proc. chłopców i 43 proc. dziewcząt z tego kraju w wieku 15 lat po raz pierwszy sięgnęło po papierosa, mając najwyżej 13 lat.

p

To, że polska młodzież to typowi przedstawiciele średniej europejskiej, potwierdzają choćby cztery uczennice z gimnazjum w Sztumie na Pomorzu, które nakręciły krótki film o tematyce ekologicznej i zajęły trzecie miejsce w europejskim finale konkursu edukacyjnego Panasonic Kid Witness News. Dziewczyny zajęły trzecie miejsce w Europie, za Wielką Brytanią i Austrią. Zakwalifikowały się do światowego finału w Tokio, gdzie ich film zostanie zaprezentowany na finale światowym obok sześciu innych filmów z całego świata. "Polska młodzież nie musi mieć kompleksów" - mówi DZIENNIKOWI jeden z organizatorów konkursu Joe Tsuchiya.