Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Ministrowie ds. europejskich we wtorek ostatecznie zatwierdzili program SAFE, który przewiduje przeznaczenie 150 miliardów euro na pożyczki na cele obronne. Rozporządzenie dotyczące tej inicjatywy zostanie wkrótce opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii, po czym wejdzie w życie. Według ministra ds. UE Adama Szłapki stanie się to w ciągu najbliższych dni lub tygodni.
– Dla Polski istotne są dwa kluczowe elementy – podkreślił Szłapka. Wyjaśnił, że chodzi o możliwość wykorzystania środków na już zawarte kontrakty oraz składanie zamówień przez pojedyncze państwo w pierwszym roku obowiązywania programu. – To właśnie te kwestie są dla nas priorytetowe i jesteśmy na nie dobrze przygotowani – dodał.
Program pożyczek SAFE
SAFE to program pożyczek, które Komisja Europejska zaciągnie na rynkach finansowych i które będą gwarantowane budżetem UE. Środki trafią do państw członkowskich na realizację projektów obronnych, preferencyjnie tych zgłaszanych przez co najmniej dwa kraje. Finansowanie obejmie m.in. zakup sprzętu wojskowego i amunicji.
Choć nacisk kładzie się na współpracę międzynarodową, program dopuszcza także finansowanie projektów realizowanych wyłącznie przez jedno państwo. W jego ramach będzie mogła uczestniczyć również Ukraina – warunkiem jest współpraca z przynajmniej jednym członkiem UE. Dzięki temu Kijów zyska dodatkowe wsparcie dla swojego sektora obronnego, co wzmocni jego zdolności militarne w walce z Rosją.
Polska liczy, że pożyczki wesprą krajową zbrojeniówkę
Od marca wiadomo, że Polska, kierując pracami Rady UE w ramach swojej prezydencji, intensywnie działała na rzecz stworzenia finansowego narzędzia pozwalającego zdobyć z rynków miliardy euro na preferencyjnych warunkach. Celem jest finansowanie dużego programu zbrojeniowego w państwach członkowskich.
Polska liczy, że w ramach SAFE dofinansowane zostaną produkty krajowego przemysłu obronnego, takie jak zestaw rakietowy Piorun, armatohaubica Krab czy bojowy wóz piechoty Borsuk.
Inspirację dała Ursula von der Leyen
Inspiracją dla SAFE był pięciopunktowy plan przedstawiony przez szefową Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen, w którym kluczową rolę odgrywał nowy mechanizm pożyczkowy na dozbrajanie Europy. Po jego ogłoszeniu w unijnych stolicach ruszyły intensywne prace nad znalezieniem formuły finansowania tego ambitnego projektu.
Główny cel był jasny – stworzenie skutecznego systemu, który pozwoli Komisji Europejskiej zdobyć z rynków finansowych 150 miliardów euro na preferencyjnych warunkach. Von der Leyen wskazała, że duża część wydatków związanych z programem SAFE, a także zbrojeniami państw członkowskich finansowanymi przy wykorzystaniu złagodzonych reguł fiskalnych, będzie wymagać emisji długu. Zakłada się, że wydatki na obronność wzrosną o 1,5 proc. PKB.
