Do największych sukcesów polskiej astronomii w roku 2010 należy zaliczyć rozwiązanie zagadki cefeid - gwiazd, które pulsują, zmieniając okresowo swoje rozmiary. Międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez Grzegorza Pietrzyńskiego z Uniwersytetu Warszawskiego bardzo precyzyjnie wyznaczył masę cefeidy w układzie podwójnym, z dokładnością do 1 proc. Cefeidy to niezwykle ważne gwiazdy dla astronomów, gdyż służą do wyznaczania odległości w kosmosie.

Reklama

Z kolei astronomowie z Torunia odkryli planetę pozasłoneczną. Zespół kierowany przez Gracjana Maciejewskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika znalazł planetę WASP-3b o masie 15 mas Ziemi, czyli należącą do najmniejszych znanych egzoplanet.

Astronomowie z projektu OGLE odkryli cztery duże obiekty na skraju Układu Słonecznego, poza orbitą Neptuna. Odkryte przez Polaków obiekty pasa Kuipera mają średnice szacowane na kilkaset kilometrów, a jeden z nich (oznaczony 2010 EK139) może nawet mieć nawet ponad 1000 km.

Ruszył projekt budowy pierwszego polskiego satelity. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczyło na ten cel 14,2 mln zł. W Polsce powstaną dwa satelity BRITE-PL, które będą częścią sieci sześciu satelitów umieszczonych na robicie o wysokości 800 km. Satelity te będą wykonywać bardzo precyzyjne pomiary jasności najjaśniejszych gwiazd na niebie, pozwalając m.in. na zbadanie w jaki sposób pulsują. W konkursie na nazwy dla satelitów przeprowadzonym zwyciężyła propozycja "Lem" od nazwiska polskiego pisarza science-fiction. Drugi satelita otrzyma imię "Heweliusz", na cześć polskiego astronoma.

Z kolei naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych PAN rozpoczęli prace nad penetratorem gruntu o nazwie CHOMIK. Ma on za kilka lat wziąć udział w rosyjskiej misji Fobos-Grunt i zostać użyty do zbadania Łobosa, księżyca Marsa.

W zakresie popularyzacji astronomii istotne jest doprowadzenie do uchwalenia przez Sejm, że rok 2011 będzie Rokiem Heweliusza, dla uczczenia 400. rocznicy urodzin sławnego astronoma z Gdańska. Dla szerszej popularyzacji nauki hitem było listopadowe otwarcie warszawskiego Centrum Nauki Kopernik.

W sierpniu wystartowała polska wersja witryny Europejskiego Obserwatorium Południowego ESO, jednej z największych na świecie organizacji do badań astronomicznych. Polska na razie jednak ciągle nie zdecydowała się na przystąpienie do ESO.

Reklama

W ciągu roku 2010 startowały kolejne odsłony międzynarodowego projektu Galaktyczne Zoo, który ma swoją polską wersję i biorą w nim liczny udział polscy internauci. Tym razem internauci mogli wziąć udział w polowaniu na supernowe oraz w projekcie dotyczącym galaktycznych zderzeń, trzecia możliwość to klasyfikacja galaktyk sfotografowanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a.



Polscy miłośnicy astronomii również odnotowali sukcesy w roku 2010. Grzegorz Duszanowicz odkrył swoje kolejne supernowe, udowadniając że zasługuje na miano "łowcy supernowych" (ma ich na swoim koncie już 10). Duszanowicz prowadzi swój własny projekt badawczy. Z kolei Michał Kusiak, student Uniwersytetu Jagiellońskiego, odkrył swoje kolejne komety. Od wielu lat bierze udział w projekcie SOHO Sungrazing Comets, w ramach którego odkrył do tej pory ponad 100 komet. Swoją pierwszą kometę w tym samym projekcie odkrył też Rafał Reszelewski, 13-latek ze Świdwina. W ramach międzynarodowych projektów dla szkół uczniowie kilku toruńskich placówek oświatowych odkryli planetoidę, podobny sukces zanotowali gimnazjaliści z Sierpca.

Polscy uczniowie odnieśli sukcesy na Międzynarodowej Olimpiadzie z Astronomii i Astrofizyki w Pekinie, zdobywając jeden złoty i dwa srebrne medale. W przyszłym roku międzynarodowa olimpiada zostanie zorganizowana w Polsce. Rozbudowują się też szkolne obserwatoria astronomiczne. Powstały w Bukowcu koło Łodzi i w Tuchowie w powiecie tarnowskim, natomiast w województwie kujawsko-pomorskim powstaje cała sieć kilkunastu szkolnych obserwatoriów w ramach projektu o nazwie Astro-bazy.

We Fromborku odbył się powtórny pogrzeb Mikołaja Kopernika. Trumna ze szczątkami słynnego astronoma, odnalezionymi we fromborskiej katedrze w 2005 r. przejechała z Olsztyna przez różne miasta Warmii związane z jego działalnością. Z kolei film dokumentalny o odkryciu grobu Kopernika zdobył nagrodę Złotego Smoka na festiwalu w Chinach.

Od roku 2010 mamy też kolejny "polski" pierwiastek chemiczny i to związany z astronomią. Pierwiastek 112 nazwano na cześć Mikołaja Kopernika. Nazwa copernicium została zatwierdzona przez Międzynarodową Unię Chemii Czystej i Stosowanej i obowiązuje od 19 lutego, rocznicy urodzin Kopernika.