Wystąpiliśmy do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o wytypowanie ekspertów, którzy po przeanalizowaniu sytuacji prawnej w Polsce i rozwiązań europejskich zajmą się opracowaniem projektu zapewniającego pluralizm w mediach – zapowiedział wiceminister kultury Jarosław Sellin. Zrobił to na wczorajszym posiedzeniu sejmowej komisji kultury na temat obecności kapitału zagranicznego w polskich mediach.

Reklama

Przedstawiciele PiS przekonują, że sytuacja w naszym kraju to ewenement na skalę światową. Według nich obecność koncernów z zagranicy należy „ucywilizować” poprzez zmiany prawne. – Do tej pory panował dogmat, że kapitał nie ma narodowości. To nieprawda, bo ma. Zwłaszcza w segmencie tak wrażliwym politycznie, jakim są media – mówił Sellin.

– To nie jest element poglądów czy obsesji ani temat uwarunkowany partyjnie. To normalna dyskusja, jaka toczy się w krajach dojrzałej demokracji – przekonywała też Barbara Bubula, posłanka PiS, która pracuje już nad nowymi regulacjami antykoncentracyjnymi. Jej zdaniem zmiany powinny się skupiać na obniżeniu udziału procentowego, który definiuje podmiot dominujący na rynku właściwym. Według obecnie obowiązujących w Polsce przepisów za podmiot dominujący uznaje się posiadacza ponad 40-proc. udziału.

– To powinien być rządowy, a nie poselski projekt – deklaruje w sprawie planowanych zmian w regulacjach antykoncentracyjnych w mediach Elżbieta Kruk, przewodnicząca sejmowej komisji kultury. Nieoficjalnie w PiS mówi się, że zielone światło w tym zakresie już się pali. A wczorajsze posiedzenie komisji było preludium do zmian w przepisach.

Reklama

– Komisja zastanawia się, jak dobrać się do kasy legalnie działających przedsiębiorstw. Chcecie się dobrać wydawnictwom do skóry. Boli was „Gazeta Wyborcza”, „Newsweek” i TVN, a jeszcze chcecie zarządzać tabloidami – wytykał Grzegorz Furgo z Nowoczesnej.

Wtórowali mu inni posłowie opozycji. – Nie ma w Europie narodowości kapitału, jest za to swobodny przepływ towarów i usług. Nie widzę też w Polsce monopoli, z którymi trzeba byłoby się rozprawić – zapewnia Iwona Śledzińska-Katarasińska z PO.

Obok ideologicznych wskazywano na bariery prawne, choćby prawodawstwo unijne i problemy z określeniem „rynku właściwego”. – Czytelnik z Wrocławia nie kupuje gazety z Lublina. Z jego punktu widzenia to dwa różne rynki. Gdyby „Super Express” chciał kupić „Fakt”, łatwo wydać zakaz – tłumaczył Marek Niechciał, prezes UOKiK. Odpowiadał na zarzuty skierowane w stronę decyzji UOKiK sprzed trzech lat, która pozwoliła przejąć wydawnictwu Polska Press tytuły regionalne należące do brytyjskiej grupy Mecom. Dzięki temu Polska Press mogła jeszcze bardziej zwiększyć dominację na rynku prasy w terenie.

Reklama

Kulisy transakcji przedstawił Wiesław Podkański, prezes Izby Wydawców Prasy. – Przez rok nie było chętnego na tytuły Mecomu. Groziło im zamknięcie. Passauer kupił je tanio, bo nikt inny nie chciał ich wziąć. To nieduża grupa medialna w Niemczech, mówienie o tym, że oni prowadzą jakąś wredną politykę wobec polskich mediów, jest kłamstwem – mówił Podkański. Przyznał, że sam przed laty wprowadzał do Polski Axel Springer. – Oskarżenia o to, że otrzymywaliśmy polecenia z centrali, są bzdurą – dodawał, a całą dyskusję, nawiązując do fatalnej kondycji prasy regionalnej, porównał do sekcji zwłok.

Poprzednie medialne pomysły PiS – ustawa abonamentowa czy o mediach narodowych – utknęły na razie w gabinetach polityków. Od dłuższego czasu nie ma nowych informacji na temat wcielania ich w życie.

Prasa regionalna pod lupą



Wedle funkcjonujących przepisów o dominującej pozycji zagranicznych graczy nie ma mowy ani na rynku radiowym, ani telewizyjnym. – W Polsce działa 320 telewizyjnych stacji w języku polskim, mamy najbardziej konkurencyjny rynek audiowizualny w Europie – zapewniał w trakcie wczorajszego posiedzenia sejmowej komisji Andrzej Zarębski, ekspert rynku mediów. – Ale polskie prawo nie widzi koncentracji pionowej i krzyżowej, tylko poziomą – zastrzegł Witold Kołodziejski, szef KRRiT.



Rynek prasy zbadał UOKiK. Na 132 wydawców monitorowanych przez ZKDP około 30 należy do właścicieli z zagranicy. Jeden z 10 największych tygodników („Newsweek”) i dwa z 10 dzienników („Fakt” oraz „Puls Biznesu”) należą do zagranicznych firm.



Inaczej jest na rynku prasy regionalnej. Polska Press należąca do niemieckiego Verlagsgruppe Passau wydaje obecnie 20 dzienników regionalnych na terenie 15 województw, w 12 województwach grupa konkuruje tylko z lokalnymi wkładkami „Gazety Wyborczej”. Jedynie cztery regionalne dzienniki należą do innych wydawców – „Kurier Szczeciński”, „Super Nowości”, „Gazeta Olsztyńska”/ „Dziennik Elbląski” i „Dziennik Wschodni”. „GW” napisała niedawno, że w PiS powstał plan odkupienia od Polska Press jej regionalnych tytułów. Na wczorajszym posiedzeniu sejmowej komisji politycy PiS powstrzymywali się od komentowania tej sprawy.